Trẻ em là xương sống trong hệ thống tư pháp thân thiện với người chưa thành niên và có trách nhiệm giới

Tiếp nối thành công của Khóa tập huấn giảng viên nguồn tại Vĩnh Phúc, ngày 30/8, tại Hà Nội, Học viện Tư pháp phối hợp với UNICEF triển khai tổ chức Khóa tập huấn cho học viên về “Tư pháp thân thiện với người chưa thành niên và có trách nhiệm giới”.

Quang cảnh buổi tập huấn sáng nay.

Cụ thể trong hai ngày 22 và 23/8/2024, Học viện Tư pháp đã phối hợp UNICEF tổ chức tập huấn giảng viên nguồn về “Tư pháp thân thiện với người chưa thành niên và có trách nhiệm giới” với sự tham gia của 30 giảng viên nguồn đến từ các cơ sở đào tạo luật và nghề luật, các luật sư đến từ các Đoàn Luật sư.

Tham dự khai mạc khóa tập huấn, về phía đơn vị tài trợ có bà Nguyễn Thanh Trúc – Chuyên gia bảo vệ trẻ em, UNICEF Việt Nam; Tiến sĩ Samuel J. Juett, Điều phối viên chương trình tư pháp và thi hành pháp luật, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Về phía Học viện Tư pháp có PGS.TS Nguyễn Minh Hằng - Phó Giám đốc Học viện tư pháp cùng đội ngũ chuyên gia và 30 học viên của Học viện Tư pháp. Đây là những học viên đã có bằng cử nhân luật, mong muốn trở thành Thẩm phán, Kiểm sát viên, Luật sư, có mối quan tâm đặc biệt và mong muốn được học hỏi các kiến thức, kỹ năng về tư pháp thân thiện với người chưa thành niên và có trách nhiệm giới.

PGS.TS Nguyễn Minh Hằng - Phó Giám đốc Học viện Tư pháp phát biểu tại buổi tập huấn sáng 30/8.

Khóa tập huấn này được Học viện Tư pháp thực hiện trong khuôn khổ của Dự án Tăng cường tư pháp cho người chưa thành niên tại Việt Nam giai đoạn 2022-2026, ký kết giữa UNICEF và Bộ Tư pháp. Khóa tập huấn cũng được sự tài trợ của Cơ quan phòng chống ma túy và thực thi pháp luật quốc tế, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

Phát biểu tại khóa tập huấn, PGS.TS. Nguyễn Minh Hằng cho biết trong khuôn khổ hợp tác với UNICEF Việt Nam với sự hỗ trợ của các nhà tài trợ, thời gian vừa qua, Học viện Tư pháp đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực liên quan tới tư pháp người chưa thành niên và có trách nhiệm giới, qua đó hoàn thiện chương trình đào tạo, hệ thống học liệu và nâng cao năng lực cho đội ngũ giảng viên nguồn và các Thẩm phán, Kiểm sát viên, Điều tra viên, Luật sư, cán bộ tư pháp tương lai giúp họ có đầy đủ những kiến thức, kỹ năng cần thiết để có cách tiếp cận chuyên biệt khi giải quyết vấn đề phụ nữ và người chưa thành niên trong hệ thống tư pháp.

Cho rằng trẻ em đóng vai trò quan trọng, là xương sống trong hệ thống tư pháp thân thiện với người chưa thành niên, Tiến sĩ Samuel J. Juett, Điều phối viên chương trình tư pháp và thi hành pháp luật, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, kiến nghị cần có sự quan tâm đặc biệt đến đối tượng này.

Theo Tiến Samuel J. Juett, dù trẻ em có tham gia vào hệ thống tư pháp với vai trò là nạn nhân, nhân chứng, nguyên đơn hay người vi phạm pháp luật thì vai trò nào cũng có tầm quan trọng như nhau và đây là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương, khủng hoảng.

Tiến sĩ Samuel J. Juett, Điều phối viên chương trình tư pháp và thi hành pháp luật, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ phát biểu tại buổi tập huấn.

"Tư pháp thân thiện với người chưa thành niên yêu cầu chúng ta phải ghi nhận và giảm thiểu những thách thức mà nhóm đối tượng này phải đối mặt trong mỗi giai đoạn, giúp tăng cường niềm tin vào hệ thống tư pháp, đây cũng là một giải pháp đối với các vấn đề pháp lý của trẻ em. Tôn trọng những nguyên tắc của hệ thống tư pháp thân thiện với người chưa thành niên không chỉ giảm thiếu những trải nghiệm mang tính cách gây sang chấn với trẻ em mà còn tăng cường hơn nữa việc tôn trọng quyền của người chưa thành niên", đại diện Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ nhấn mạnh.

Theo bà Nguyễn Thanh Trúc – Chuyên gia bảo vệ trẻ em, UNICEF Việt Nam, thực trạng trên thế giới và Việt Nam hiện nay là phụ nữ và trẻ em vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận tư pháp hình sự. Tình trạng phụ thuộc của trẻ em và phụ nữ, việc thiếu thông tin và hiểu biết về thủ tục tố giác và tố tụng, nỗi lo sợ bị trả thù hoặc tiếp tục bị xâm hại, thường khiến nạn nhân không dám trình báo, tố giác tội phạm.

"Trong nhiều trường hợp, chính sự xấu hổ, kỳ thị cũng như áp lực phải duy trì sự hòa thuận trong gia đình đã ngăn cản trẻ em và phụ nữ tìm cách tiếp cận tư pháp khi bị xâm hại. Những rào cản này thường dựa trên những quan niệm sai lầm và định kiến giới, thường có xu hướng phủ nhận, bình thường hóa và thậm chí biện minh cho bạo lực đối với trẻ em và phụ nữ, chuyển trách nhiệm từ thủ phạm sang nạn nhân, bà Nguyễn Thanh Trúc nêu rõ.

Bà Nguyễn Thanh Trúc – Chuyên gia bảo vệ trẻ em, UNICEF Việt Nam.

Cũng bà Nguyễn Thanh Trúc, trong những năm vừa qua, UNICEF và Học viện Tư pháp đã hợp tác hết sức chặt chẽ trên hành trình hướng tới mục tiêu chung là tăng cường năng lực về tư pháp người chưa thành niên cho các thẩm phán, kiểm sát viên, luật sư, trợ giúp viên pháp lý tương lai. UNICEF hết sức phấn khởi vì những hỗ trợ kỹ thuật mang tính xúc tác của UNICEF thông qua các khóa tập huấn, phiên tòa giả định, hồ sơ vụ án mẫu, đã được Học viện Tư pháp tiếp quản, thể chế hóa, mang lại kết quả bền vững, trên quy mô lớn...

"Khóa tập huấn Tư pháp thân thiện với người chưa thành niên và có trách nhiệm giới giúp các kiểm sát viên, thẩm phán, luật sư tương lại hiểu được những trở ngại chính mà phụ nữ và trẻ em gặp phải khi tham gia vào quá trình tố tụng hình sự, những định kiến giới, những điều lầm tưởng về bạo lực giới, cũng như những thực hành mang tính phân biệt đối xử về giới mà ai cũng có thể mắc phải một cách vô thức. Trên cơ sở đó, lớp tập huấn giúp học viên nắm vững các quy định hiện hành của pháp luật cần được vận dụng, đồng thời trang bị cho họ những kỹ năng cần thiết, những biện pháp thiết thực để giúp phụ nữ và trẻ em vượt qua những trở ngại đó để tham gia hiệu quả vào quá trình tố tụng", bà Trúc nói.

Minh Trang