Trẻ mọc răng và thay răng cần lưu ý gì?

Thời điểm trẻ thay răng sữa thường phụ thuộc vào thể chất của trẻ cũng như cách chăm sóc răng cho trẻ của cha mẹ. Tuy nhiên, trẻ thay răng quá sớm không phải là dấu hiệu tốt và có thể gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ, khớp cắn của răng về sau. Vì vậy, cha mẹ không nên chủ quan, hãy quan tâm chăm sóc răng miệng cho trẻ ngay từ nhỏ, để khi lớn lên con sẽ có một hàm răng khỏe đẹp.

Thời gian mọc răng sữa ở trẻ

Thông thường chiếc răng sữa đầu tiên của trẻ sẽ mọc khi trẻ được 6 tháng tuổi. Phần lớn trẻ mọc đủ 20 răng sữa (10 ở hàm trên và 10 ở hàm dưới) trước khi lên 3 tuổi. Sau đó các răng sữa sẽ rụng dần và được thay thế bằng răng vĩnh viễn tương ứng. Thời gian và tốc độ mọc răng sữa và thay răng vĩnh viễn ở mỗi trẻ là khác nhau. Nếu chúng xuất hiện sớm hay chậm hơn vài tháng vẫn là bình thường. Vì vậy, cha mẹ đừng quá lo lắng.

Thời gian mọc răng sữa của mỗi trẻ là khác nhau. Đối với một số bé khi chỉ mới 4 – 5 tháng đã mọc răng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp trẻ khoảng 1 tuổi mới bắt đầu xuất hiện chiếc răng đầu tiên. Vì vậy, các mẹ không cần phải quá lo lắng với những trường hợp trẻ mọc răng hơi muộn

Trình tự mọc răng của trẻ như sau:

Từ 6 – 8 tháng tuổi: Mọc 4 răng cửa ở giữa (2 răng cửa giữa dưới mọc đầu tiên, tiếp theo là răng cửa giữa trên).
Từ 9 – 12 tháng tuổi: Mọc 4 răng cửa bên.
Từ 12 – 15 tháng tuổi: Mọc 4 răng hàm sữa thứ nhất.
Từ 18 – 21 tháng tuổi: Mọc 4 răng nanh sữa.
Từ 24 – 30 tháng tuổi: Mọc 4 răng hàm sữa thứ hai.

Thời điểm trẻ thay răng sữa thường phụ thuộc vào thể chất của trẻ cũng như cách chăm sóc răng cho trẻ của cha mẹ.

Thời gian thay răng sữa và mọc răng vĩnh viễn

Đối với trẻ khi đến thời kỳ thay răng, chân răng sữa sẽ tự tiêu. Răng sữa lung lay và rụng để răng vĩnh viễn mọc lên. Răng nào thay trước thì sẽ mọc trước. Nếu răng không tự rụng, thì cha mẹ nên đưa trẻ tới gặp bác sĩ để được khám và nhổ.

Trình tự thay răng ở trẻ như sau:

Từ 5 – 7 tuổi, các răng cửa giữa vĩnh viễn mọc, thay các răng cửa giữa sữa. Thời gian này trẻ cũng mọc các răng hàm (cối lớn) thứ nhất, sau răng hàm sữa thứ hai (lưu ý đây là răng vĩnh viễn, không thay).
Từ 7 – 8 tuổi các răng cửa bên vĩnh viễn sẽ mọc, thay cho các răng cửa bên sữa.
Từ 9 – 10 tuổi các răng tiền hàm (cối nhỏ) thứ nhất mọc, thay các răng hàm sữa thứ nhất.
Từ 10 – 11 tuổi thay các răng nanh sữa.
Từ 11 – 12 tuổi các răng tiền hàm (cối nhỏ) thứ hai mọc, thay các răng hàm sữa thứ hai. Trong thời gian này trẻ cũng mọc các răng hàm (cối lớn) thứ hai sau răng hàm thứ nhất và (đây cũng là răng vĩnh viễn, không thay).

Những lưu ý đối với trẻ trong quá trình mọc và thay răng

Thời gian này cha mẹ cần lưu ý những việc sau để trẻ có hàm răng đẹp.

Vệ sinh răng sữa hiệu quả

Vệ sinh răng miệng sau những bữa ăn luôn là một trong những điều quan trọng đầu tiên cần làm đối với trẻ nhỏ, việc này giúp để tránh các bệnh có thể gây ra như sâu răng, các bệnh nha chu…

Cha mẹ nên hình thành cho trẻ thói quen đánh răng mỗi ngày ngay từ khi còn nhỏ. Giai đoạn trẻ được 1 – 2 tuổi, cha mẹ hãy chủ động đánh răng cho trẻ bằng cách sử dụng gạc mềm thấm nước ấm hoặc nước muối pha loãng để vệ sinh răng, nướu.

Đến giai đoạn trẻ được 3 – 6 tuổi, khi trẻ đã bắt đầu có răng hàm và đang dần thay răng, cha mẹ nên giúp trẻ hình thành thói quen tự đánh răng.

Từ 6 – 9 tuổi, ở giai đoạn này người lớn nên theo dõi việc chăm sóc răng miệng của trẻ để đảm bảo trẻ nhà bạn tự đánh răng đúng cách và kỹ càng.

Cha mẹ cần giúp trẻ tránh các thói quen xấu

Các thói quen xấu như: nghiến răng, thở bằng miệng, mút tay, lấy lưỡi đẩy vào răng… ở trẻ sẽ dẫn đến tình trạng răng hô, móm, răng mọc lệch, răng mọc chen chúc hoặc quá thưa... gây ảnh hưởng tới quá trình mọc răng đúng vị trí và thẩm mỹ sau này.

Hạn chế đồ ngọt, đồ cứng khó nhai, kẹo cao su

Khi trẻ đến thời điểm mọc và thay răng, dinh dưỡng cũng là 1 phần rất quan trọng đối với sự hình thành và phát triển răng ở trẻ, cần bổ sung cho trẻ chế độ ăn với giàu chất dinh dưỡng như: Canxi, Flour, Vitamin D, A, B1, C…

Khi phát hiện thấy trẻ có răng mọc lẫy, cha mẹ nên đưa trẻ đi nhổ các răng sữa càng sớm càng tốt, để các răng vĩnh viễn có cơ hội trở về vị trí đúng trên cung răng, tránh gây ảnh hưởng tới thẩm mỹ và chức năng của răng ở trẻ sau này.

Quá trình thay răng của trẻ diễn ra trong một khoảng thời gian dài. Vì vậy, cha mẹ cần quan tâm thường xuyên các vấn đề răng miệng ngay từ khi trẻ còn nhỏ. Một hàm răng chắc, khỏe, đẹp sẽ rất tốt cho trẻ trong tương lai, đồng thời có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong giao tiếp và trong cuộc sống về sau này.

TS. BS Nguyễn Thị Châu