Trị 'bệnh' lười học tập, nghiên cứu nghị quyết trong cán bộ, đảng viên (Bài 1): Học tập, nghiên cứu nghị quyết không phải để 'đối phó, điểm danh'

Cán bộ, đảng viên tham gia hội nghị quán triệt, triển khai thực hiện 4 nghị quyết của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế, an ninh năng lượng quốc gia, đột phá phát triển giáo dục và bảo vệ, chăm sóc nâng cao sức khỏe Nhân dân. Ảnh: Lê Phượng

Nghị quyết của Đảng là một trong những phương thức lãnh đạo quan trọng của Đảng, đồng thời là những định hướng phát triển đất nước, thể hiện ý chí, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với các lĩnh vực của đời sống xã hội. Do đó, sau khi nghị quyết được ban hành, cấp ủy các cấp phải tổ chức học tập, nghiên cứu, quán triệt trong cán bộ, đảng viên và tuyên truyền sâu rộng đến Nhân dân. Đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng, then chốt nhằm tạo sự thống nhất về nhận thức và hành động của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận trong Nhân dân; đồng thời là tiền đề cho sự thành công trong tổ chức thực hiện nghị quyết, đảm bảo nghị quyết đi vào thực tiễn.

Vậy nhưng, đáng buồn lại có những buổi học nghị quyết vẫn diễn ra trong không khí chưa nghiêm túc. Bí thư Đảng ủy xã Xuân Lập, Lý Đình Sĩ, cho biết: "Qua những buổi học tập, nghiên cứu nghị quyết của Đảng, tôi thấy rằng vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên khi học tập, nghiên cứu nghị quyết chưa nghiêm túc, còn tình trạng “mỗi người làm một việc”; đến học nghị quyết nhưng thực chất là đến để “đối phó”, ngồi để điểm danh rồi làm các việc cá nhân, nói chuyện riêng, lướt web, mạng xã hội”.

Ngày 16/4/2025, Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã tiến hành tổ chức hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ XI, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII. Hội nghị đã diễn ra với sự tham gia học tập của hơn 1,5 triệu cán bộ, đảng viên trong toàn quốc. Tại điểm cầu tỉnh Thanh Hóa, có sự tham gia học tập của hơn 50.000 cán bộ, đảng viên tại trên 1.000 điểm cầu trong toàn tỉnh và hàng trăm nghìn cán bộ, đảng viên và Nhân dân theo dõi trên các kênh phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam.

Tuy vậy, theo công văn của Tỉnh ủy Thanh Hóa về việc nghiêm túc rút kinh nghiệm việc tổ chức hội nghị, quán triệt nghị quyết của Đảng, cho thấy: “Trong quá trình diễn ra hội nghị, trên địa bàn tỉnh vẫn còn một số điểm cầu có ít cán bộ, đảng viên tham dự, chưa đúng thành phần theo kế hoạch. Việc quản lý, giám sát cán bộ, đảng viên tham gia học tập tại một số điểm cầu, đặc biệt là các điểm cầu cơ quan, các ban, sở, ngành, đơn vị cấp tỉnh, cấp ủy các cấp còn chưa chặt chẽ; thái độ học tập còn chưa nghiêm túc, ý thức của một số bộ phận cán bộ, đảng viên trong việc chấp hành quy chế, nội quy của hội nghị còn chưa cao”.

Việc học tập nghị quyết tập trung do tổ chức đảng tổ chức còn như vậy, việc tự giác tìm tòi, nghiên cứu để hiểu sâu thêm về nghị quyết thì lại càng ... ít hơn. Bởi qua trao đổi và tìm hiểu tại cấp ủy các cấp, việc sách, báo, văn kiện, ấn phẩm chuyên đề do các tổ chức đảng phát hành đến từng đảng viên hầu như vẫn “nằm không nhúc nhích” trên kệ sách, giá báo. Trước thực trạng trên, có không ít ý kiến ngụy biện rằng trong thời đại thông tin bùng nổ, sự tác động của kinh tế thị trường, việc học tập lý luận là “hình thức”, gây lãng phí thời gian... Họ biện minh rằng nhiều người có học qua trường, lớp lý luận nào đâu mà vẫn làm kinh tế giỏi, vẫn tham gia hoạt động xã hội tích cực; vẫn nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng...

Ngụy biện là vậy nhưng khi được chúng tôi hỏi về tên và nội dung cốt lõi của một số nghị quyết đã và đang triển khai mạnh mẽ thời gian qua, đơn cử như Nghị quyết 35-NQ/TW ngày 22/10/2018, đã được Bộ Chính trị ban hành thì bất ngờ nhiều cán bộ, đảng viên lại ấp úng. Khi chúng tôi tiếp tục hỏi thêm về tại sao phải bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng thì gần như lại “làm khó” một số cán bộ, đảng viên.

Sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Nếu chỉ có thực tiễn mà không có lý luận thì giống như một mắt sáng, một mắt mờ”. Chưa kể cũng có một số rất ít đảng viên cho rằng mình học cao hiểu rộng, tinh thông ngoại ngữ, tiếp cận tinh hoa tri thức nhân loại nên xem nhẹ nghị quyết của Đảng, họ thậm chí còn lợi dụng các diễn đàn để nhẹ thì kiến nghị, đề xuất; nặng thì phê phán, đả kích việc “lãnh đạo bằng nghị quyết” và đòi “tìm kiếm chủ thuyết phát triển mới”.

Đảng viên là chiến sĩ cách mạng trong đội tiên phong của giai cấp công nhân, Nhân dân lao động và dân tộc Việt Nam, suốt đời phấn đấu cho mục đích, lý tưởng của Đảng, đặt lợi ích của Tổ quốc, của giai cấp công nhân và Nhân dân lao động lên trên lợi ích cá nhân. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của đảng viên là: “Chấp hành nghiêm chỉnh Cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tham gia xây dựng, bảo vệ đường lối, chính sách và tổ chức của Đảng...”. Với vai trò cốt yếu đã được xác định là vậy, thế nhưng một số đảng viên lại không hiểu sâu, nắm vững về nền tảng tư tưởng của Đảng thì liệu họ có tham gia bảo vệ được Đảng?.

Thực tế, thực trạng này không phải đến bây giờ mới có, Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) ngày 30/10/2016 về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng đã thẳng thắn nhận diện, chỉ rõ và nhấn mạnh đây chính là biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị.

Hội nghị toàn quốc học tập, quán triệt các Nghị quyết Hội nghị Trung ương 6 (khóa XII), năm 2017, đã nhấn mạnh: “Phải kiên quyết khắc phục “căn bệnh” ngại học, lười học nghị quyết, nhất là tình trạng khai mạc thì đông, cuối giờ thì thưa thớt lấy lý do công việc mà bỏ học nghị quyết hoặc học hình thức, chiếu lệ...”.

Nguyên nhân của thực trạng trên trước hết phải kể đến vấn đề động cơ học tập. Những người lười học, dù mức độ biểu hiện khác nhau, đều không có động cơ học tập đúng đắn. Họ không xem việc học nghị quyết là nhu cầu tự thân, học để nâng cao tri thức và hoàn thiện nhân cách mà chỉ học do sự “bắt buộc” của tổ chức đảng. Họ xem việc học nghị quyết như một nghĩa vụ. Chính vì động cơ không đúng nên việc học của những người này chỉ là hình thức, họ sẵn sàng trốn, vắng, bỏ học nếu điều kiện cho phép.

Trước đây, mỗi đảng viên khi được kết nạp Đảng đều có sổ tu dưỡng, đó là nơi đảng viên ghi chép, chiêm nghiệm về con đường phát triển, hoàn thiện nhân cách của mình; đặc biệt là ghi lại những thu hoạch mới sau mỗi lần tham gia học tập, nghiên cứu nghị quyết. Đến nay, những cuốn sổ như vậy không còn nhiều, đồng thời cũng càng có ít đảng viên dám tự nhận bản thân mình “lười học nghị quyết” trong các buổi bình xét, đánh giá chất lượng cuối năm.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đánh giá cao vai trò của việc học tập, nghiên cứu nghị quyết của Đảng. Người cho rằng: "Cần nghiên cứu sâu để thấm nhuần tinh thần nghị quyết; nghiên cứu càng sâu thì càng thêm phấn khởi, hoàn thành nhiệm vụ càng tốt. Nhưng cán bộ thấm nhuần chưa đủ. Phải làm cho tinh thần nghị quyết thấm nhuần trong toàn Đảng, toàn dân, làm cho mọi người thấy hết thắng lợi, khả năng và khó khăn của ta, thấy rõ khả năng của ta to lớn hơn khó khăn nhiều, làm sao cho mọi người vui vẻ, hăng hái làm tròn nhiệm vụ, vì khi Nhân dân vui vẻ, hăng hái thì mọi khó khăn sẽ vượt được".

Trong giai đoạn hiện nay, các thế lực thù địch đã và đang tập trung mũi nhọn để chống phá nền tảng tư tưởng của Đảng; lợi dụng những yếu kém trong công tác giáo dục lý luận chính trị, tư tưởng; kích động, dụ dỗ, lôi kéo, cổ súy cho những hành vi, thói quen lười học tập, hòng phục vụ cho mục đích đẩy mạnh thực hiện chiến lược “diễn biến hòa bình”, xuyên tạc, bóp méo tình hình. Đồng thời, cấu kết với các phần tử cơ hội và bất mãn chính trị hoạt động ráo riết, chống phá cách mạng nước ta. Chính vì vậy, đấu tranh, phê phán, khắc phục biểu hiện lười học tập, nghiên cứu nghị quyết, lý luận chính trị của cán bộ, đảng viên thực chất là góp phần đấu tranh làm thất bại âm mưu, thủ đoạn thúc đẩy “diễn biến hòa bình”, từ đó thực hiện các hành vi chống phá cách mạng, chống phá Đảng, Nhà nước của các thế lực thù địch.

Nhóm P.V

Bài 2: “Không có lý luận thì lúng túng như nhắm mắt mà đi”