Trí thức tham mưu hoạch định mục tiêu, quyết sách chiến lược phát triển đất nước

Quang cảnh hội nghị.

Phát biểu khai mạc hội nghị, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Hoàng Minh Sơn cho biết: Đại hội XIV của Đảng là sự kiện chính trị trọng đại, có ý nghĩa chiến lược trong việc định hình tương lai đất nước trong kỷ nguyên mới. Đại hội không chỉ tổng kết 40 năm đổi mới và 35 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, mà còn xác lập tầm nhìn, chiến lược phát triển quốc gia đến năm 2045, đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao.

Trong bối cảnh đó, dự thảo các văn kiện Đại hội XIV của Đảng đưa ra nhiều định hướng chiến lược quan trọng. Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Minh Sơn, điều đặc biệt đáng chú ý là các văn kiện lần này nhấn mạnh sâu sắc vai trò của giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và phát triển con người như những động lực chủ yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy phát triển bền vững. Đây cũng chính là những lĩnh vực mà Đại học Quốc gia Hà Nội có sứ mệnh tiên phong và lợi thế vượt trội để đóng góp mạnh mẽ, thiết thực.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Minh Sơn chia sẻ: Dự thảo Báo cáo chính trị xác định giáo dục và đào tạo là đột phá chiến lược, là nền tảng nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là nhân lực trình độ cao cho khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Điều này đặt ra yêu cầu phải tiếp tục đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục - đào tạo, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, xây dựng hệ thống giáo dục mở, hiện đại, hội nhập; phát huy tự chủ đại học; đổi mới mô hình quản trị; gắn kết chặt chẽ giáo dục đại học với thị trường lao động và nhu cầu phát triển của địa phương, của đất nước.

Là cơ sở giáo dục đại học hàng đầu cả nước, Đại học Quốc gia Hà Nội có trách nhiệm đi đầu trong thực hiện những định hướng lớn này. Đại học Quốc gia Hà Nội sẽ tiếp tục phát triển mô hình đại học nghiên cứu tiên tiến; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, các trung tâm xuất sắc, vườn ươm khoa học - công nghệ; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong đào tạo và quản trị; đóng góp mạnh mẽ vào phát hiện, bồi dưỡng nhân tài, đào tạo đội ngũ trí thức, chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý chất lượng cao cho đất nước.

Bên cạnh đó, với thế mạnh trong khoa học cơ bản, khoa học xã hội - nhân văn và các lĩnh vực liên ngành, Đại học Quốc gia Hà Nội có thể đóng góp sâu sắc vào việc phát triển lý luận đổi mới, xây dựng hệ giá trị văn hóa Việt Nam, hoàn thiện thể chế và chính sách quốc gia trong bối cảnh mới.

Tại hội nghị, các nhà khoa học, các chuyên gia đã tập trung thảo luận một số nội dung then chốt của dự thảo văn kiện, đặc biệt là các vấn đề về tầm nhìn phát triển, động lực tăng trưởng mới, phát triển giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, vai trò của văn hóa và con người Việt Nam trong phát triển bền vững đất nước… cùng những nội dung quan trọng khác.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quốc Bình, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội nhận định: Các dự thảo văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng đã thể hiện một tầm nhìn chiến lược, toàn diện và một bước tiến vượt bậc khi xác định rõ đào tạo nhân lực chất lượng cao theo chuẩn quốc tế là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, là yếu tố quyết định để phát triển nhanh, bền vững, hiện thực hóa khát vọng đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045. Các văn kiện cũng đã thẳng thắn chỉ ra hạn chế về chủ trương và thực tiễn khi triển khai còn nhiều yếu kém, bất cập trong đào tạo nhân lực chất lượng cao trong đó chất lượng đào tạo đại học còn chậm cải tiến. Dự thảo văn kiện cũng đã đề cập tới cơ chế, chính sách đặc biệt đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, trọng dụng nhân tài; chú trọng thu hút các nhà khoa học uy tín, chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế, đặc biệt chú trọng các ngành khoa học cơ bản và các lĩnh vực khoa học công nghệ then chốt.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Quốc Bình, để hiện thực hóa mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới thì vấn đề chiến lược là đặc biệt quan trọng để xây dựng nền giáo dục quốc dân hiện đại, ngang tầm khu vực và thế giới. Bên cạnh đó, cần hoàn thiện đồng bộ cơ chế, chính sách đào tạo, sử dụng, đãi ngộ, tôn vinh, môi trường hoạt động sáng tạo cho đội ngũ chuyên gia, nhất là những chuyên gia giỏi, có nhiều cống hiến cho đất nước.

Giáo sư, Tiến sĩ Chử Đức Trình, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: Việt Nam sẽ không có nhiều dư địa để phát triển đất nước nếu như không dựa vào khoa học công nghệ. Đây là bài học rất nhiều các quốc gia trên thế giới trải qua. Để vững bước tiến vào kỷ nguyên mới, Việt Nam phải tham gia vào công đoạn giá trị cao hơn trong chuỗi công nghiệp; cần xây dựng hệ thống công nghiệp trở thành trung tâm của hệ sinh thái phát triển. Doanh nghiệp chỉ bền vững khi có chỗ đứng vững chắc trong chuỗi cung cấp sản phẩm toàn cầu. Trong tam giác ba nhà, Nhà nước cần xây dựng môi trường kiến tạo động lực để các doanh nghiệp phát triển. Nhà trường cần quyết tâm cung cấp ra thị trường lực lượng lao động chất lượng, có khả năng đảm nhận được các vị trí việc làm khó, thách thức với tinh thần dẫn dắt.

Góp ý về vấn đề thể chế, nhóm nghiên cứu Khu vực học của Viện Việt Nam học và Khoa học phát triển thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội nhấn mạnh: Đảng và Nhà nước cần nghiên cứu, lựa chọn mô hình nhà nước kiến tạo dẫn dắt phát triển để phát huy lợi thế thể chế, xây dựng hệ thống quản trị và điều hành đất nước hiệu quả nhất. Hai yếu tốt cốt lõi đảm bảo cho sự thành công của mô hình nhà nước này chính là: chuyển đổi số thành công, tạo nên nền tảng cho hệ thống quản trị quốc gia hiện đại và đào tạo, phát triển được đội ngũ cán bộ lãnh đạo quản lý thế hệ mới với năng lực cốt lõi là năng lực đổi mới sáng tạo, dẫn dắt phát triển.

Tin, ảnh: Việt Hà (TTXVN)