Triển lãm 'Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Truyền thống giáo dục khoa bảng tỉnh Hà Tĩnh'

Sáng 3.12, Triển lãm chuyên đề “Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Truyền thống giáo dục khoa bảng tỉnh Hà Tĩnh” chính thức khai mạc tại Văn miếu Hà Tĩnh. Triển lãm diễn ra từ ngày 03.12.2025 đến 31.12.2025, do Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám phối hợp với Bảo tàng Hà Tĩnh tổ chức.

Các đại biểu cắt băng khai mạc triển lãm

Sự kiện diễn ra trong không khí hướng tới kỷ niệm 950 năm thành lập Quốc Tử Giám (1076 - 2026), là hoạt động điểm nhấn nhằm kết nối di sản Thăng Long - Hà Nội với vùng đất học Hà Tĩnh.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Trần Xuân Lương - Phó Giám đốc Sở VHTTDL Hà Tĩnh khẳng định, Hà Tĩnh từ lâu được xem là vùng đất hiếu học với truyền thống khoa bảng rạng rỡ: 148 vị đỗ Đại khoa cùng hàng trăm cử nhân, tú tài trong gần một thiên niên kỷ khoa cử Nho học.

Triển lãm tái hiện những dòng họ khoa bảng tại Hà Tĩnh

Những làng khoa bảng như Trường Lưu, Tiên Điền, Đông Thái, Thu Hoạch... đã trở thành biểu tượng của khát vọng học tập và ý chí vươn lên của người Hà Tĩnh. Tinh thần hiếu học và tôn sư trọng đạo chính là tài sản tinh thần quý giá, giúp vùng đất nhiều gian khó không ngừng khẳng định vị thế.

Những năm gần đây, Hà Tĩnh tiếp tục duy trì nhóm dẫn đầu toàn quốc về chất lượng giáo dục, đồng thời lan tỏa mạnh mẽ phong trào khuyến học và xây dựng xã hội học tập.

Em Khánh Vy (Lớp 10A4 Trường THPT Thành Sen) chia sẻ, em rất thích thú với những khu trưng bày tại triển lãm

“Triển lãm là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ và trách nhiệm giữa Sở VHTTDL Hà Tĩnh, Sở VHTT Hà Nội, Bảo tàng Hà Tĩnh và Trung tâm hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Triển lãm cũng là cơ hội để công chúng tiếp cận hệ thống tư liệu, hiện vật về Nho học và truyền thống khoa bảng Hà Tĩnh, qua đó khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm tiếp nối giá trị hiếu học trong cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ”, ông Trần Xuân Lương nói.

Tại triển lãm, hình ảnh về Văn Miếu - Quốc Tử Giám, ngôi đền tri thức được xây dựng từ thế kỷ XI, trường đại học đầu tiên của Việt Nam và trung tâm giáo dục tiêu biểu của thời quân chủ đã được giới thiệu với hệ thống tư liệu chi tiết.

Không gian trưng bày tái hiện hành trình hơn bảy thế kỷ đào tạo hiền tài, cùng những dấu ấn nổi bật của các vị danh nhân như vua Lý Thánh Tông, vua Lý Nhân Tông, vua Lê Thánh Tông và Tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An.

Khu in dập hoa văn, họa tiết trên bia tiến sỹ và hình ảnh Văn Miếu - Quốc Tử Giám tại triển lãm

Nội dung trưng bày nhấn mạnh vai trò của Văn Miếu - Quốc Tử Giám như biểu tượng của đạo học Việt Nam, nơi lưu giữ 82 bia Tiến sĩ khắc tên 1.304 danh nhân khoa bảng qua nhiều triều đại.

Phần trưng bày thứ hai tập trung vào truyền thống giáo dục khoa cử của Hà Tĩnh, vùng đất “địa linh nhân kiệt” với 148 Tiến sĩ, hơn 600 Hương cống/Cử nhân và khoảng 100 Sinh đồ/Tú tài trong giai đoạn 1075 - 1919.

Các em học sinh lắng nghe thuyết minh tại khu trưng bày truyền thống hiếu học của Hà Tĩnh

Triển lãm cũng giới thiệu hệ thống trường học xưa ở Hà Tĩnh, từ trường công lập của triều đình đến trường tư thục của các danh sĩ. Nhiều dòng họ khoa bảng tiêu biểu được tái hiện như Nguyễn Tiên Điền, Nguyễn Huy Trường Lưu, Phan Huy, cùng các di tích nho học như Văn miếu Hà Tĩnh, Văn miếu Tiên Điền, Văn miếu Kỳ Anh và Văn thánh xã Lai Thạch.

Trưng bày cũng điểm lại những đóng góp của các hiền tài của Hà Tĩnh đã làm rạng danh truyền thống hiếu học, phụng sự đất nước qua nhiều thời kỳ như: Nguyễn Du, Nguyễn Thiếp, Nguyễn Huy Oánh, Phan Huy Ích, Phan Đình Phùng.

Triển lãm là dịp giúp các em học sinh nhìn lại truyền thống hiếu học của quê hương để tiếp tục nỗ lực trau dồi, rèn luyện trong học tập và nhân cách sống

Bà Nguyễn Liên Hương - Phó Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cho biết, triển lãm nhằm tạo cơ hội để công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ, tiếp cận sâu hơn với giá trị của di sản Văn Miếu - Quốc Tử Giám và truyền thống hiếu học của Hà Tĩnh.

Không gian triển lãm được thiết kế theo hướng sinh động, giúp người xem dễ dàng tiếp cận nguồn tư liệu lịch sử, từ đó khơi dậy niềm tự hào và ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Triển lãm thu hút nhiều em học sinh đến tham dự

"Sự kiện đánh dấu bước khởi đầu trong chuỗi hoạt động phối hợp giữa Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám và Bảo tàng Hà Tĩnh. Hai đơn vị sẽ tiếp tục triển khai các chương trình trưng bày, giáo dục di sản, trải nghiệm dành cho cộng đồng nhằm đưa giá trị đạo học và truyền thống khoa bảng đến gần hơn với công chúng", bà Nguyễn Liên Hương nói.

NGÂN HÀ