Triển vọng khu vực tài chính của 'siêu đô thị' TPHCM mới

Nguồn: Viện nghiên cứu phát triển TPHCM (HIDS)

Mở rộng quy mô

Với tổng GRDP hơn 2,7 triệu tỉ đồng, chiếm gần một phần tư nền kinh tế quốc gia, việc sáp nhập TPHCM hiện hữu cùng tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu tạo ra một đơn vị hành chính mới có quy mô vượt trội về các hoạt động kinh tế, đi cùng đó là năng lực cung ứng nguồn vốn từ các định chế tài chính.

Theo đó, tổng dư nợ tín dụng của “TPHCM mới” đạt gần 4,5 triệu tỉ đồng tính cuối năm 2024, chiếm 28,8% tổng dư nợ cả nước tính đến cuối năm 2024, theo số liệu thống kê của Vietstats.

Tương tự, tổng lượng tiền gửi là 4,4 triệu tỉ đồng, chiếm 30,1% trong tổng lượng tiền gửi trong nền kinh tế. Con số tỷ trọng này tăng lên từ mức 26,4% (tính riêng TPHCM chưa sáp nhập).

Bên cạnh việc mở rộng địa giới hành chính của tỉnh, hoạt động quản lý của cơ quan nhà nước cũng có sự điều chỉnh theo.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước chi nhánh Khu vực 2 sẽ bao gồm 2 tỉnh thành gồm TPHCM mới (TPHCM và Bình Dương và Bà Rịa Vũng Tàu) và tỉnh Đồng Nai mới (gồm Đồng Nai và Bình Phước). Trước đó, từ đầu tháng 3, NHNN đã thực hiện sắp xếp, tổ chức lại 63 NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố thành 15 đơn vị.

TPHCM mới ra đời dựa trên cơ sở sáp nhập ba địa phương sẽ mang đến cơ hội và thách thức lớn chưa từng có. Theo các chuyên gia, mỗi địa phương hiện có một lợi thế kinh tế nhất định.

Theo đó, TPHCM hiện dẫn đầu về quy mô kinh tế và tín dụng, là trung tâm tài chính cũng như thương mại, dịch vụ, khoa học công nghệ.

Còn xét riêng về lĩnh vực tài chính, TPHCM sở hữu thị trường vốn lớn nhất cả nước với Sở giao dịch chứng khoán TPHCM, cùng mật độ tập trung các định chế tài chính trong nước vào ngoài nước ở mức cao, đi cùng nguồn nhân lực chất lượng cao. Sáp nhập với hai tỉnh trên, các định chế tài chính có thể cũng sẽ phải sắp xếp và cơ cấu tổ chức hoạt động phù hợp với tình huống mới.

Trong khi đó, tỉnh Bình Dương là một trong những trung tâm công nghiệp hàng đầu Việt Nam, thu hút vốn đầu tư FDI mạnh mẽ, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, chế biến chế tạo. Còn tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu sở hữu lợi thế về hoạt động logistics quốc tế, có cảng biển nước sâu Cái Mép - Thị Vải và ngành dầu khí – năng lượng.

Số liệu cho thấy hoạt động tăng trưởng tín dụng tại Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu vẫn đang mở rộng đáng kể, đi cùng sự tăng cường đầu tư của khối doanh nghiệp, mở rộng các khu công nghiệp. Nguồn dữ liệu: Vietstats.

Những kỳ vọng mới

Các nghiên cứu hiện nay đa phần chỉ mới tập trung vào từng địa phương riêng lẻ, hoặc vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nói chung. Việc hợp nhất ba địa phương sẽ cần thêm thời gian để nghiên cứu làm thế nào để tích hợp và phát huy sức mạnh, lợi thế cạnh tranh của từng tỉnh trước đó.

Tuy nhiên, về cấu trúc ngành và nguồn lực, khu vực tài chính được phát triển vẫn phải dựa vào vị thế của TPHCM. Trong đó, dự án lớn được kỳ vọng hiện nay là xây dựng trung tâm tài chính khu vực và quốc tế.

Với tổng mức đầu tư dự kiến toàn bộ dự án vào khoảng 172.000 tỉ đồng, tương đương 7 tỉ đô la Mỹ, khu vực trung tâm tài chính quốc tế tại TPHCM đã được nghiên cứu và xác định ranh giới thuộc quận 1 và khu đô thị mới Thủ Thiêm với tổng diện tích 783 héc ta. TPHCM hiện cũng đang xây dựng và triển khai một số nội dung trong đề án phát triển nguồn nhân lực cho trung tâm này.

Một góc khu vực trung tâm kinh doanh và thương mại (CBD) của TPHCM hiện hữu, bao gồm một phần trung tâm tài chính. Phía bên kia bờ sông là bán đảo Thủ Thiêm, dự kiến xây dựng mới hạ tầng cứng Trung tâm tài chính quốc tế. Ảnh: V.D

Liên quan đến trung tâm tài chính quốc tế, dự thảo Nghị quyết đang được trình và thảo luận tại Quốc hội, trong đó có nhiều nội dung mang tính thúc đẩy vượt trội các sản phẩm, dịch vụ tài chính của TPHCM.

Siêu đô thị TPHCM mới sẽ phải có một trung tâm tài chính xứng tầm, đáp ứng khả năng huy động vốn đầu tư trung và dài hạn, điều mà hệ thống ngân hàng hiện hữu khó lòng đứng riêng đáp ứng.

Chẳng hạn như chính sách thử nghiệm có kiểm soát (Sandbox) là cơ chế cho phép thử nghiệm các mô hình kinh doanh, công nghệ mới trong lĩnh vực tài chính; các sản phẩm và dịch vụ gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ; phái sinh tài chính; quản lý quỹ; bảo hiểm, tái bảo hiểm; ngân hàng và ngoại hối; tài chính xanh; tín chỉ carbon; công nghệ tài chính, tài sản số…

Theo dự thảo, thành viên Trung tâm tài chính quốc tế được thành lập sàn giao dịch, nền tảng giao dịch hoạt động trong các lĩnh vực gồm: giao dịch hàng hóa và phái sinh, tín chỉ carbon, sản phẩm văn hóa, nghệ thuật; giao dịch kim loại quý hiếm; sản phẩm tài chính xanh; sàn giao dịch chuyên biệt…

Nhìn chung, việc mở rộng địa bàn và sự năng động sẵn có của thị trường tài chính hiện hữu, sẽ tiếp tục thúc đẩy khu vực tài chính phát triển. Bối cảnh vận hành TPHCM mới cũng như mở ra cơ hội tăng trưởng cho doanh nghiệp trong ngành.

Dũng Nguyễn