Triệt để xử lý xe máy cũ nát

Theo thống kê của CA TP Hà Nội, hiện trên địa bàn TP có hơn 44.000 xe máy có niên hạn 30 năm; trên 10.500 xe niên hạn hơn 40 năm; gần 480 xe niên hạn trên 50 năm…

Thực tế, do có niên hạn sử dụng đã quá lâu nên những chiếc xe đồng nát xuống cấp này khi tham gia lưu thông không chỉ gây mất an toàn, tiềm ẩn nguy cơ tại nạn mà còn phát tán lượng lớn khí thải làm gia tăng ô nhiễm môi trường, đặc biệt tại các tuyến phố trong nội thành Hà Nội.

Tuy nhiên, hiện nay vẫn đang tồn tại nhiều bất cập trong việc xử lý, thu hồi các phương tiện quá cũ nát nói trên, đó là do chưa có quy định xe máy phải kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường nên đa phần chủ phương tiện của những chiếc xe cũ nát này không chú trọng, quan tâm đến việc bảo dưỡng định kỳ.

Xe máy quá niên hạn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông và thải khí gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: N.Đăng

Hình ảnh những chiếc xe máy cũ nát chở hàng cồng kềnh rồi nhả khói đen kịt, kèm theo tiếng động cơ nổ inh tai nhức óc là điều không khó để bắt gặp trên đường phố. Trên thực tế những chiếc xe này đa phần được sử dụng để vận chuyển hàng hóa, thế nên chủ nhân của chúng cũng không mấy quan tâm tới việc bảo trì, bảo dưỡng cho xe, điều họ quan tâm có lẽ là chiếc xe vẫn… di chuyển được.

Tại Quyết định số 16/2015/QĐ-TTg (ngày 22-5-2015) của Thủ tướng Chính phủ đã quy định về thu hồi, xử lý sản phẩm thải bỏ, trong đó nêu rõ, từ ngày 1-1-2018, mô tô, xe gắn máy cũ sử dụng sẽ bị thu hồi. Song, hiện chưa có quy định nào yêu cầu niên hạn sử dụng đối với mô tô, xe gắn máy, nên cơ quan chức năng không có căn cứ xử lý.

Trước những bất cập trong việc xử lý xe máy cũ nát, theo Phó Trưởng phòng Kiểm định xe cơ giới (Cục Đăng kiểm Việt Nam, Bộ GTVT) Đặng Trần Khanh, mới đây Cục Đăng kiểm Việt Nam đã đề xuất đưa quy định kiểm tra định kỳ khí thải đối với xe máy tham gia giao thông tại dự thảo Luật Giao thông đường bộ (sửa đổi).

Theo đó, các khâu đăng kiểm, kiểm tra định kỳ sẽ sàng lọc, dán tem đạt chuẩn khí thải, góp phần kiểm soát, hạn chế ảnh hưởng và ô nhiễm môi trường. Cụ thể, khoản 6 Điều 93 trong Dự luật quy định môtô, xe gắn máy tham gia giao thông phải được kiểm tra định kỳ về hệ thống xả khí thải. Dự luật cũng nêu rõ việc kiểm tra định kỳ khí thải xe máy do cơ quan đăng kiểm thực hiện. Bộ trưởng GTVT quy định về trình tự, thủ tục, nội dung kiểm tra định kỳ về khí thải xe máy, Chính phủ quy định lộ trình kiểm tra.

Theo Cục Đăng kiểm, cả nước hiện có hơn 50 triệu xe máy hoạt động (Hà Nội có 5,7 triệu xe, TP HCM có 8,1 triệu xe), chiếm 95% số lượng xe cơ giới và thải ra 80-90% khí CO, HC, 50% lượng NOx trong tổng lượng phát thải xe cơ giới. Nếu được ban hành, quy định trên sẽ buộc chủ nhân của các xe máy phát sinh nhiều khí phải đứng trước 2 lựa chọn: Sửa chữa, bảo dưỡng để đạt yêu cầu hoặc dừng sử dụng phương tiện.

Mặt khác, quy định cũng khiến chủ nhân của 50 triệu xe máy đang lưu thông tại Việt Nam phải định kỳ đưa xe đến các trung tâm đăng kiểm và bỏ ra một khoản chi phí cho việc này. Trên thực tế từ đầu năm 2020, chính quyền TP HCM cũng chấp thuận cho Sở GTVT phối hợp với Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy và Viện Khoa học công nghệ giao thông nghiên cứu thí điểm kiểm tra khí thải xe máy. Nghiên cứu thí điểm kiểm tra khí thải xe máy trên địa bàn TP HCM sẽ được thực hiện trong 9 tháng, áp dụng với phương tiện sử dụng từ 5 năm trở lên.

Nguyễn Đăng