Triệt phá đường dây 'chạy' giám định tâm thần quy mô lớn tại Viện Pháp y Trung ương

Ngày 23/6, Công an TP Hà Nội đã tổ chức Hội nghị thông tin báo chí về tiến trình điều tra vụ án "Tàng trữ trái phép chất ma túy", "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy", "Đưa hối lộ", "Nhận hối lộ", "Môi giới hối lộ" và "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" xảy ra tại Viện Pháp y tâm thần Trung ương TP Hà Nội và tỉnh Thanh Hóa.

Toàn cảnh Hội nghị của Công an TP Hà Nội.

Theo đó, qua công tác theo dõi quá trình chữa bệnh tâm thần bắt buộc của 2 bị can Nguyễn Thị Mai Anh (SN 1979, trú tại Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân, TP Hà Nội) và Lê Văn Đông (SN 1978, chồng Mai Anh, có 5 tiền án, tiền sự) tại Viện pháp y tâm thần Trung ương và công tác thẩm định quyết định Trưng cầu giám định tâm thần; Áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh theo Hướng dẫn liên ngành số 04/2022 ngày 22/9/2022 của liên ngành tư pháp TP Hà Nội, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội phát hiện một số đối tượng đang chữa bệnh tâm thần bắt buộc tại Viện pháp y tâm thần Trung ương thường xuyên ra khỏi Viện để thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.

Các đối tượng này có dấu hiệu thông qua Mai Anh móc nối, cấu kết với lãnh đạo, nhân viên Viện pháp y tâm thần Trung ương để “chạy” kết luận giám định pháp y tâm thần theo hướng có lợi (không tâm thần nhưng vẫn kết luận bị tâm thần) để được áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tâm thần nhằm trốn tránh trách nhiệm hình sự.

Đối tượng Nguyễn Thị Mai Anh và Lê Văn Đông bị bắt giữ.

Bước đầu, cơ quan công an xác định, từ năm 2016, sau khi phạm tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", đối tượng Mai Anh bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện pháp y tâm thần Trung ương.

Tại đây, Mai Anh đã cấu kết với các cán bộ, giám định viên của Viện pháp y tâm thần Trung ương để được ra ngoài. Năm 2020, Mai Anh tiếp tục phạm tội "Làm giả con dấu, sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức" và tiếp tục được bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh.

Năm 2023, Mai Anh lại tiếp tục phạm tội "Gây rối trật tự công cộng" (cùng với chồng là Lê Văn Đông), sau đó cả 2 vợ chồng Mai Anh đều bị áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh tại Viện pháp y tâm thần Trung ương. Trong thời gian bắt buộc chữa bệnh tại Viện pháp y tâm thần Trung ương, Mai Anh đã hối lộ các lãnh đạo, nhân viên của Viện để mỗi người được bố trí 1 phòng riêng, có điều hòa và các thiết bị âm thanh để tổ chức ăn chơi, thậm chí là sử dụng ma túy tại viện (quá trình khám xét có thu giữ được ma túy tại phòng của Đông và Mai Anh ở Viện) và được ra ngoài.

Vợ chồng Mai Anh thường xuyên đi ra ngoài, thậm chí đi du lịch, nghỉ mát và mời cả Khoa ở Viện pháp y đi cùng. Mai Anh đã dắt mối, đặt vấn đề với Lãnh đạo viện pháp y để lo “chạy” kết luận giám định tâm thần cho các bị can khác. Một số trường hợp Mai Anh nhận hàng tỷ đồng, sau đó chuyển cho Trần Văn Trường - nguyên Viện trưởng vài trăm triệu. Trường nhận và chia cho các thành viên hội đồng giám định.

Sau khi nhận tiền, các giám định viên viết thêm vào hồ sơ bệnh án các biểu hiện của bệnh tâm thần hoặc viết không đúng về tình trạng bệnh để có kết luận phù hợp so với hồ sơ bệnh. Mai Anh đã chuyển rất nhiều tiền và nhiều trường hợp cho Trần Văn Trường để lo “chạy” kết luận giám định. Ngoài ra Mai Anh còn móc nối với nhân viên khoa giám định, phòng Kế hoạch tổng hợp để nắm thông tin gia đình các bị can đến giám định để đặt vấn đề “chạy” kết luận giám định, hưởng lợi hàng tỷ đồng từ việc làm trên.

Được biết, các đối tượng hoạt động phạm tội có tính chất đặc biệt nghiêm trọng, thủ đoạn tinh vi và phức tạp, Giám đốc CATP Hà Nội đã chỉ đạo Văn phòng Cơ quan Cảnh sát điều tra và các đơn vị liên quan tập trung điều tra, xác minh, để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.

Tối 7/6, Công an TP Hà Nội phối hợp với Công an Thanh Hóa bắt quả tang vợ chồng Mai Anh và 5 người khác tổ chức sử dụng ma túy tại Sầm Sơn. Trong đêm 7 và rạng sáng 8/6, lực lượng chức năng đã triệu tập 14 cán bộ, nhân viên của Khoa điều trị bắt buộc nam thuộc viện này để làm rõ.

Từ ngày 7 - 9/6, Cơ quan CSĐT Công an Hà Nội tiến hành khám xét khẩn cấp 48 địa điểm ở Hà Nội và Thanh Hóa, thu giữ nhiều tang vật, tài liệu liên quan trị giá hàng chục tỷ đồng.

Đáng chú ý, tại thời điểm bắt giữ, 22 đối tượng đang trong diện chữa bệnh bắt buộc không có mặt tại viện, nghi vấn đã lợi dụng hồ sơ giám định không đúng thực tế để tránh truy cứu trách nhiệm hình sự.

Các đối tượng liên quan trong vụ án.

Đến ngày 18/6, Công an Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố 40 bị can, trong đó 36 bị can là lãnh đạo, cán bộ Viện Pháp y tâm thần Trung ương và 2 bệnh nhân chữa bệnh bắt buộc.

Qua kết quả điều tra, CATP Hà Nội xác định ý nghĩa lớn nhất trong việc này đó là đưa các đối tượng có hành vi phạm tội đã được kết luận giám định pháp y tâm thần không đúng thực trạng bệnh, không khách quan phải chịu trách nhiệm và xử lý nghiêm theo đúng quy định pháp luật đối với các hành vi phạm tội do mình gây ra.

CATP Hà Nội cũng đề nghị các cơ quan truyền thông, báo chí tuyên truyền đến tất cả các cơ quan tư pháp trong toàn quốc để đề nghị các đơn vị tự tổ chức rà soát lại các vụ án, vụ việc có đối tượng được đưa đi giám định pháp y tâm thần tại Viện pháp y tâm thần Trung ương từ năm 2020 đến nay.

Văn Lịnh