Trò chơi dân gian đánh cù của người Mông

Chiếc cù của người Mông được làm từ loại gỗ cứng, đẽo tròn, đầu dưới thu nhỏ dần thành nhọn, đầu trên mâm xôi như quả chanh cắt lát hay dạng bán cầu. Khi chơi đánh cù, khu đất được chọn phải bằng phẳng. Người chơi thường dùng dây mềm như vải, dây sợi bông, dây sợi gai, dây sợi đay… khá chắc, buộc vào một đoạn cây cứng có đường kính khoảng 1,5 cm, dài 35 đến 40 cm. Thông thường, chơi cù là một trò chơi tập thể, người chơi phân ra làm hai nhóm, mỗi nhóm từ 1 đến 2 người hoặc nhiều hơn nhưng không quá 04 người mỗi bên.

Trước khi vào cuộc chơi, hai bên cùng đồng thời văng mạnh cù của mình xuống đất để chọn bên thắng bên thua; bên thua cù quay dừng trước cù của đối phương. Khi chọn được bên thua thì bên thua phải văng cù của mình xuống cho bên thắng bắt đầu đánh cù, rồi lần lượt bên thua cho cù mình quay trước để từng người bên nhóm thắng dùng cù của mình văng đập chiếc cù đang quay của đối phương dưới đất, nếu cù của người nào dừng quay trước thì cù của người đó thua, và cứ như vậy lần lượt hết số người trong nhóm nếu thắng được đối phương thì đảo lại cho nhóm thứ nhất xuống cù trước, mà nếu nhóm thứ hai vẫn tiếp tục thua thì vẫn phải xuống trước cho đối phương tiếp tục đánh. Trò chơi dân gian đánh cù yêu cầu trước tiên người chơi phải có sức khỏe, tinh mắt và phải tính toán nhanh chuẩn xác mới đánh trúng cù đang quay di chuyển vị trí liên tục của đối phương dưới mặt đất.

Mặc dù trò chơi dân gian đánh cù có chứa đựng những yếu tố giao thoa giữa nhiều các dân tộc khác nhau, nhưng trò chơi đánh cù của thanh niên Mông có đậm chất thể thao hơn và phản ánh tính sinh hoạt của cộng đồng. Trò chơi dân gian đánh cù cso thời gian bị mai một, hiện đang được người Mông khôi phục đưa vào các điểm du lịch Homstay ở địa phương, để du khách được tham gia trải nghiệm thú vị về môn thể thao độc đáo này tại nơi vùng cao.

N.V (T.H)