Trong 4 vụ truy tố ông Trump, vụ nào nghiêm trọng nhất?

Tháng 3, ông Donald Trump ghi tên lịch sử khi trở cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố. Đến tuần này thì ông Trump ghi dấu mình là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố với bốn vụ án hình sự riêng biệt.

Tuần rồi Công tố viên trưởng Văn phòng công tố Fulton (bang Georgia, Mỹ) - bà Fani Willis thông báo truy tố ông Trump âm mưu lật ngược kết quả bầu cử năm 2020. Đây là vụ hình sự mới nhất với ông Trump.

Bốn vụ truy tố đang đe dọa đến chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 của ông Trump, khi hầu hết các phiên tòa sẽ diễn ra đồng thời với cuộc đua vào Nhà Trắng.

Dù cả 4 vụ truy tố đều sẽ khiến cựu tổng thống bận rộn nhưng không phải tất cả đều gây ra mức độ đe dọa như nhau. Dưới đây là thông tin về cả bốn trường hợp, được sắp xếp theo mức độ nguy hiểm tăng dần, theo trang Business Insider.

Vụ án "dùng tiền bịt miệng" ở New York

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels. Ảnh: GETTY IMAGES

Công tố viên Alvin Bragg - Trưởng Văn phòng công tố quận Manhattan, TP New York (Mỹ) là người đầu tiên đưa ra cáo buộc hình sự chống lại ông Trump. Vào tháng 3, ông Bragg công khai bản cáo trạng gồm 34 cáo buộc cho rằng ông Trump đã làm sai lệch hồ sơ và sổ sách kinh doanh.

Cụ thể, các cáo buộc cho rằng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, ông Trump đã chi khoản tiền 130.000 USD "bịt miệng" nữ diễn viên phim khiêu dâm Stormy Daniels để người này che giấu mối quan hệ tình ái giữa hai người.

Vụ việc này diễn ra sau những cuộc điều tra kéo dài nhiều năm về thuế và các giao dịch tài chính của ông Trump. Các chuyên gia pháp lý cho rằng vụ truy tố là động thái mạnh mẽ nhưng không đáng kể.

Chuyên gia gợi ý rằng ông Trump có thể lập luận rằng ông làm giả hồ sơ kinh doanh để giấu vợ ông là bà Melania Trump chuyện ông ngoại tình chứ bản thân ông không hề lừa dối công chúng Mỹ. Thậm chí theo chuyên gia, ngay cả khi ông Trump bị kết án trong vụ kiện này cũng không có khả năng ông ấy sẽ phải ngồi tù.

Vụ truy tố can thiệp bầu cử do công tố viên Jack Smith dẫn đầu

Đầu tháng 8, ông Jack Smith - người dẫn đầu các cuộc điều tra cấp liên bang về cáo buộc ông Trump âm mưu lật ngược kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020 - đã đưa ra cáo trạng cho rằng cựu tổng thống âm mưu lừa gạt nhà nước và âm mưu cản trở phiên họp xác nhận kết quả bầu cử của quốc hội.

Những người ủng hộ ông Donald Trump đã xông vào Điện Capitol, thủ đô Washington D.C (Mỹ) ngày 6-1-2021 sau khi ông thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống 2020. Ảnh: AP

Vụ án hiện được giao cho Thẩm phán Tanya Chutkan thụ lý và kết quả của vụ kiện sẽ phụ thuộc vào việc thẩm phán xác định ông Trump có được Tu chính án thứ nhất bảo vệ hay không. Tu chính án thứ nhất của Mỹ bảo vệ quyền tự do về tôn giáo, ngôn luận, báo chí, hội họp và kiến nghị. Theo đội ngũ pháp lý của ông Trump, các phát ngôn của ông rằng cuộc bầu cử Mỹ 2020 có gian lận là biểu hiện của tự do ngôn luận.

Về vụ kiện này, các chuyên gia pháp lý nhận định rằng trường hợp ông Trump bị kết án thì ông cũng có thể được tổng thống ân xá. Hiến pháp Mỹ quy định tổng thống có quyền ân xá vụ án liên bang.

Thế nên, nếu ông Trump đắc cử vào năm 2024, ông ấy có thể ân xá cho chính mình, hoặc nếu một ứng viên khác từ đảng Cộng hòa đắc cử, họ cũng có thể ân xá cho ông Trump.

Vụ kiện tài liệu mật

Ông Smith cũng chính là công tố viên đặc biệt dẫn đầu cuộc điều tra cáo buộc ông Trump cất giữ tài liệu mật sau khi rời Nhà Trắng.

Hồi tháng 6, văn phòng của ông Smith đã truy tố ông Trump 37 cáo buộc bao gồm vi phạm Đạo luật gián điệp, âm mưu cản trở công lý, nói dối cơ quan thực thi pháp luật về lưu giữ trái phép tài liệu mật. Cuối tháng 7, ông Smith trình thêm 3 cáo buộc mới, cho rằng ông Trump “nỗ lực xóa video an ninh” tại dinh thự Mar-a-Lago (bang Florida) nhằm cản trở cuộc điều tra và giữ tài liệu quân sự của Mỹ về Iran, nâng tổng số cáo buộc trong vụ kiện lên 40.

Dinh thự Mar-a-Lago tại bang Florida (Mỹ) của ông Trump - nơi công tố viên Mỹ tìm thấy các tài liệu mật của chính phủ. Ảnh: GETTY IMAGES

Lợi thế của ông Trump trong vụ kiện này là thẩm phán của vụ án chính là ông Aileen Cannon - người được ông Trump bổ nhiệm vào vị trí thẩm phán liên bang vào năm 2020 khi ông Trump còn là tổng thống.

Ngoài ra, tương tự như vụ can thiệp bầu cử ở trên, vụ truy tố tài liệu mật cũng là một vụ án liên bang nên ông Trump có thể được tổng thống ân xá dù có bị kết án.

Tuy nhiên, điểm bất lợi lớn nhất của ông Trump trong vụ kiện này là văn phòng của ông Smith hiện có các bằng chứng rõ ràng rằng ông Trump đã cất giữ tài liệu mật. Thêm vào đó, căn cứ pháp lý để xác định hành vi phạm tội trong việc lưu giữ trái phép tài liệu chính phủ cũng rất cụ thể.

Vụ kiện lật ngược kết quả bầu cử bang Georgia

Ông Donald Trump (trái) và Công tố viên trưởng Fulton - bà Fani Willis. Ảnh: REUTERS

Bản cáo trạng mới từ Văn phòng công tố Fulton là mối đe dọa pháp lý lớn nhất với cựu Tổng thống Trump, theo các chuyên gia pháp lý của Business Insider.

Trong tổng số 13 cáo buộc mà Công tố viên trưởng Willis đưa ra với ông Trump và cộng sự, có cáo buộc tố ông vi phạm đạo luật “Các tổ chức tham nhũng và bị ảnh hưởng bởi xã hội đen” (gọi tắt là RICO) của bang Georgia - một đạo luật có mức án lên tới 20 năm tù.

Đạo luật RICO do quốc hội Mỹ thông qua vào năm 1970 để kết tội các ông trùm mafia khét tiếng. Luật này cho phép các công tố viên nhắm mục tiêu vào những đầu sỏ trong một tổ chức tội phạm chứ không chỉ những cấp dưới trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội.

Theo luật RICO, để chứng minh một thành viên của tổ chức có tham gia vào âm mưu phạm tội của tổ chức này, các công tố viên không cần phải chứng minh thành viên đó biết rõ tất cả những gì mà những người còn lại trong tổ chức đang làm. Thay vào đó, các công tố viên chỉ cần chứng minh rằng bị cáo đã đồng ý tham gia vào 2 trong số các hành vi phạm tội của tổ chức và hiểu về tình trạng chung của âm mưu phạm tội.

Hầu hết các bang của Mỹ đã thông qua đạo luật tương tự, luật RICO ở bang Georgia được đánh giá là có phạm vi áp dụng rộng hơn luật RICO của liên bang.

Đáng chú ý là đây là một vụ kiện cấp tiểu bang nên nếu bị kết án ông Trump không thể xin ân xá từ tổng thống Mỹ. Hơn nữa, Georgia là một trong số ít tiểu bang mà thống đốc không có quyền ân xá. Thế nên nếu muốn được ân xá, ông Trump sẽ phải nộp đơn cho một hội đồng độc lập và chỉ được nộp đơn xin ân xá khi đã ngồi tù 5 năm.

THẢO VY