Trong lũ lụt khẩn cấp, sẵn sàng xuất cấp lương thực khi có nhu cầu, không vướng thủ tục

Sáng 26/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi).

Cần bổ sung quy định về dự trữ phương tiện đặc chủng cứu hộ, cứu nạn

Trước tình hình thiên tai, bão lũ vừa qua, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đề nghị phân quyền mạnh hơn cho địa phương khi xảy ra tình huống khẩn cấp, cụ thể, cho phép Chủ tịch UBND tỉnh quyết định tạm xuất hàng dự trữ trong một hạn mức nhất định và báo cáo Bộ Tài chính trong 24 giờ.

Đồng thời, cần ban hành ngưỡng định lượng về mức lương thực, vật tư cứu hộ mà địa phương được tự quyết khi có bão lũ, sạt lở, dịch bệnh quy mô lớn.

Đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) phát biểu tại nghị trường (Ảnh: Media Quốc hội).

Đặc biệt, đại biểu đoàn Quảng Trị đề nghị bổ sung một điều mới về phương tiện dự trữ quốc gia đặc chủng phục vụ cứu hộ, cứu nạn.

Ông cho rằng thực tiễn thiên tai, bão lũ vừa qua cho thấy chúng ta thiếu nghiêm trọng các phương tiện đặc chủng như tàu, xuồng cứu nạn, xe lội nước gầm cao vượt lũ, ca nô, phương tiện vận chuyển y tế, xe chữa cháy.

"Nhiều thời điểm, lực lượng chức năng không thể tiếp cận vùng bị cô lập do nước sâu và địa hình bị chia cắt, trong khi nhiều đoàn thiện nguyện tự phát lại sử dụng phương tiện thô sơ, tiềm ẩn rủi ro lớn", ông nói.

Do đó, đại biểu đề nghị cần bổ sung một điều riêng trong luật quy định về dự trữ phương tiện đặc chủng phục vụ cứu hộ, cứu nạn, quy định cụ thể danh mục, tiêu chuẩn kỹ thuật, cơ chế bảo dưỡng, luân chuyển, điều động nhanh; đồng thời cho phép tỉnh được quyền điều động trong tình huống tối khẩn cấp và báo cáo sau.

Đồng thời đại biểu đoàn Quảng Trị cho rằng cần có cơ chế thu hút doanh nghiệp tham gia dự trữ; bổ sung các ưu đãi về tín dụng, cơ chế khấu trừ chi phí cho doanh nghiệp tham gia dự trữ; thí điểm mô hình dự trữ quay vòng nhằm giảm chi phí bảo quản và điều tiết thị trường linh hoạt hơn.

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu (Ảnh: Media Quốc hội).

Cùng góp ý về phân định thẩm quyền nhập, xuất, điều hành dự trữ, đại biểu Nguyễn Thị Sửu (đoàn Tp.Huế) chỉ ra theo quy định trong dự thảo luật, thẩm quyền được trao cho Bộ Tài chính và các bộ quản lý chuyên ngành.

Theo đại biểu, cách thiết kế này dẫn đến khả năng đan xen, khó xác định rõ mức độ trách nhiệm.

Trong thực tế, khi xảy ra thiên tai lớn, tình trạng khẩn cấp hoặc biến động mạnh của thị trường, việc có nhiều cơ quan cùng thẩm quyền ra quyết định có thể gây lúng túng, thậm chí làm chậm trễ việc cứu trợ và điều tiết thị trường, cùng một nội dung nhưng có thể nhiều cơ quan đều có thẩm quyền triển khai.

Vì vậy, đại biểu kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cần giữ thẩm quyền quyết định đối với các tình huống vượt khả năng xử lý của Bộ quản lý hoặc trường hợp liên quan đến hàng chiến lược và điều tiết thị trường ở quy mô lớn.

Bộ Tài chính chỉ nên giữ vai trò điều hòa, cân đối tổng thể, có thẩm quyền quyết định khi điều chỉnh kế hoạch hoặc khi thị trường có biến động lớn.

Bộ quản lý chuyên ngành chỉ nên quyết định trong phạm vi kế hoạch đã được phê duyệt hoặc trong tình huống khẩn cấp ở mức độ giới hạn, kèm yêu cầu báo cáo trong vòng 24h.

Đại biểu Tô Ái Vang phát biểu (Ảnh: Media Quốc hội).

Còn đại biểu Tô Ái Vang (đoàn Cần Thơ) kiến nghị cần bổ sung hành vi "cấm đưa thông tin sai lệch liên quan đến hoạt động dự trữ quốc gia" vào dự thảo luật.

Nêu lý do, đại biểu cho rằng dự trữ quốc gia là công cụ quan trọng để điều tiết thị trường, ổn định kinh tế vĩ mô và ứng phó tình huống khẩn cấp như thiên tai, dịch bệnh, liên quan trực tiếp đến quốc phòng an ninh và mang tính chiến lược và bí mật Nhà nước ở các mức độ khác nhau.

Thông tin sai lệch có thể gây nhiễu loạn thị trường, làm lộ bí mật, ảnh hưởng đến mua bán, xuất cấp, gây thiệt hại kinh tế và giảm hiệu quả điều hành.

"Mặc dù hành vi đưa thông tin sai lệch đã được xử lý theo pháp luật hiện hành, nhưng đưa vào luật chuyên ngành sẽ nhấn mạnh tính đặc thù, tạo căn cứ pháp lý đầy đủ cho cơ quan chức năng xử lý, đồng thời nâng cao nhận thức và trách nhiệm của tổ chức, cá nhân", đại biểu phân tích.

Theo bà, trong bối cảnh bùng nổ thông tin, đặc biệt trên mạng xã hội, việc quy định trực tiếp trong Luật là rất cần thiết để phòng ngừa và ngăn chặn hành vi cố ý phát tán thông tin sai sự thật ngay từ đầu, giảm hiệu quả tiêu cực có thể xảy ra.

Cắt giảm mạnh mẽ các thủ tục hành chính không cần thiết

Giải trình làm rõ các ý kiến đại biểu sau đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Bộ Tài chính đã rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy định của luật hiện hành cho phù hợp thực tiễn; tăng cường phân cấp, phân quyền; cắt giảm mạnh mẽ các thủ tục hành chính không cần thiết; bảo đảm thống nhất với các luật đã được Quốc hội thông qua và tạo điều kiện thuận lợi tối đa trong tổ chức thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng phát biểu giải trình (Ảnh: Media Quốc hội).

Ông Thắng cho biết, trong đợt thiên tai, bão lũ tại nhiều tỉnh thành đặc biệt ở miền Trung vừa qua, công tác dự trữ hàng hóa, phân bổ kho dự trữ, cũng như phân cấp, phân quyền trong cấp phát đã được triển khai rất tốt.

"Mặc dù lũ lụt trên diện rộng, nhưng các mặt hàng thiết yếu, lương thực, thực phẩm vẫn được cấp phát rất nhanh khi địa phương có nhu cầu. Ngay cả với các phương tiện chuyên dùng, Cục trưởng Cục Dự trữ Nhà nước đã trực tiếp chỉ đạo các kho xuất cấp ngay khi địa phương yêu cầu, không phải xin ý kiến thêm bất cứ cấp nào", ông Thắng nhấn mạnh.

Trong nhiều tình huống cấp bách liên quan đến gạo, lương thực, thực phẩm, Bộ trưởng khẳng định đã thực hiện theo cơ chế phối hợp với địa phương, triển khai xuất cấp ngay khi có nhu cầu còn các quy trình thủ tục đều hoàn thiện sau.

Đồng thời, công tác hậu kiểm được thực hiện rất chặt chẽ. Các quy trình từ đấu thầu, thu mua đến cấp phát đều được thực hiện đúng quy định, không phát sinh vấn đề.

Nguyễn Thu Huyền