Trồng rau trên sao Hỏa

Cảnh trồng khoai tây trong phim “Người sao Hỏa”.

Nhân vật Mark Watney trong bộ phim “Người Sao Hỏa” (Mỹ) đã cho thấy rõ điều đó. Tuy nhiên, hiện giờ, các nhà khoa học cho rằng, anh ta đã nói dối!

Trong trường hợp thực hiện những phi vụ thật sự lên sao Hỏa, việc trồng trọt trên hành tinh này là một lĩnh vực rất quan trọng của toàn bộ dự án. Nếu như việc canh tác trên sao Hỏa trở nên bất khả thi, các phi hành gia sẽ phải lệ thuộc hoàn toàn vào lương thực, thực phẩm chở đến từ Trái đất.

Cần lưu ý là mỗi phi hành đoàn sẽ phải sống trên sao Hỏa thậm chí đến 2 năm, và họ không thể trở về Trái đất theo đường thoát hiểm.

Đổ bộ lên bề mặt sao Hỏa vẫn không phải là việc dễ dàng và nhiều sứ mệnh đã kết thúc thất bại. Thật là ngu ngốc khi chúng ta đưa được một phi hành đoàn lên sao Hỏa thành công, nhưng sau đó một trong những phi vụ đưa thực phẩm lên hành tinh này thất bại, khiến họ chết đói.

Vì lý do này, các nhà khoa học quyết định kiểm tra xem trong thực tế việc trồng rau trên sao Hỏa có khả thi hay không. Hóa ra, điều đó là vô cùng khó.

Điều gì không phù hợp?

Trồng rau trên sao Hỏa là việc vô cùng khó.

Thật ra thì không hẳn là cát trên sao Hỏa, bởi từ trước tới nay chúng ta chưa chở đất cát sao Hỏa về Trái đất. Các nhà nghiên cứu đã quyết định trồng xà lách và củ cải trong 3 loại đất tương tự như đất sao Hỏa.

Một loại đất lấy từ Hawaii, loại thứ hai từ sa mạc Mojave. Hai loại đất này có nhiều điểm giống đất sao Hỏa. Loại thứ ba – đất nhân tạo, thể hiện chính xác nhất thành phần hóa học đất sao Hỏa, bao gồm đá vụn núi lửa, muối và các hóa chất khác.

Các kết quả không hắn là bất ngờ – thực vật nảy mầm và phát triển trong 2 loại đất đầu tiên, được bón phân thích hợp. Trong đất nhân tạo, mặc dù cũng được bón phân, không có loại cây nào phát triển được.

Đất trên Trái đất, cho dù ở nơi cằn cỗi nhất, cũng có đầy vi sinh và chất hữu cơ, giúp cây cối phát triển bằng cách cung cấp các nguồn dinh dưỡng thích hợp.

Cây cối được trồng trong đất tương tự đất sao Hỏa trong nhiệt độ 22 độ C và độ ẩm 70%.

Mặc dù trước đây, sự sống có thể đã tồn tại trên sao Hỏa, tuy nhiên chúng ta không biết gì về việc vi sinh vật có xuất hiện hay không. Như vậy, khi đưa người lên sao Hỏa, cần đặt giả thiết là không có sự sống ở đó. Nếu không có sự sống, thì đất sao Hỏa, về nguyên tắc, chỉ bao gồm các mảnh đá vụn.

Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu quyết định kiểm tra xem cây trồng, trong điều kiện phân bón thích hợp, có khả năng tồn tại trong đất nhân tạo như nói ở trên hay không. Hóa ra, không một loại cây nào có thể sống quá vài ba ngày.

Còn một vấn đề: Canxi peclorac

Đất sao Hỏa, về nguyên tắc, chỉ gồm các mảnh đá vụn.

Đất sao Hỏa không những không có vi sinh vật với khả năng thúc đẩy cây cối phát triển, mà còn chứa canxi peclorat – một hợp chất độc hại. Các quan sát do các xe tự hành và tàu quỹ đạo sao Hỏa thực hiện cho thấy, tại một số nơi, tỷ lệ hợp chất này trong đất lên tới 2%.

Các nhà sinh vật học cũng chỉ ra rằng, sự hiện diện của hợp chất này không loại trừ khả năng trồng cây trên sao Hỏa. Chúng ta cũng biết đến một số loài vi sinh trên Trái đất có khả năng hấp thụ canxi peclorat và thải ra oxy.

Việc sử dụng các loài vi sinh này trên sao Hỏa có thể cải thiện tình trạng đất và sản xuất ra oxy dành cho các phi hành gia.

Tuy nhiên, điều này cũng không làm thay đổi một thực tế là trồng cây trên sao Hỏa đòi hỏi rất nhiều công sức, nhiều hơn so với giả định ban đầu. Thật may mắn là các nhà khoa học còn có thời gian vài thập kỷ nữa để phát triển công nghệ canh tác trên sao Hỏa.