Trừ điểm giấy phép lái xe khi vi phạm: Vừa răn đe, vừa giáo dục

Chiều 22.5, Quốc hội thảo luận về dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ.

Đại biểu Trần Thị Vân (Bắc Ninh) cho rằng quy định điểm và trừ điểm của giấy phép lái xe là phù hợp và cần thiết. Theo bà Vân, tình hình trật tự an toàn giao thông vẫn diễn biến phức tạp, các tai nạn giao thông đã giảm nhưng vẫn ở mức cao, còn xảy ra nhiều tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng, làm chết, bị thương nhiều người. Nguyên nhân là do lỗi lái xe không chấp hành quy định pháp luật.

Trong khi đó, công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe còn nhiều bất cập, chưa phù hợp, chưa sát với thực tế, việc quản lý người lái xe sau khi được sát hạch, cấp giấy phép chưa thực sự chặt chẽ. Các quy định còn nhiều điểm chưa phù hợp mà chưa được sửa đổi, đơn cử như Nghị định 100 năm 2019 của Chính phủ.

Đại biểu Trần Thị Vân (Bắc Ninh) phát biểu

Theo bà Vân, hệ thống điểm phạt đã được quốc tế áp dụng cách đây 50 năm. Điểm và trừ điểm của giấy phép lái xe được quy định trong dự thảo luật là biện pháp quản lý nhà nước vừa có tính giáo dục, răn đe, vừa giúp cho lái xe chú ý và chấp hành tốt hơn.

Ngoài ra, điều này còn giúp cơ quan nhà nước quản lý được người lái xe trong suốt quá trình từ khi đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép cho đến quá trình chấp hành pháp luật của người lái xe. Từ đó vừa nâng cao quản lý nhà nước về trật tự, an toàn giao thông, vừa nâng cao ý thức của người tham gia giao thông.

Đại biểu Trần Thị Vân nhấn mạnh, điểm và trừ điểm của giấy phép lái xe là quy định mới và lần đầu tiên được đề xuất trong dự thảo luật. Để đảm bảo khi luật thông qua được triển khai có hiệu quả, đại biểu đề nghị Chính phủ ban hành các quy định cụ thể về thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện trừ điểm và trừ bao nhiêu điểm cụ thể đối với từng lỗi vi phạm.

Ngoài ra, thủ tục trừ điểm, phục hồi điểm phải đảm bảo đơn giản, phù hợp, tránh thiệt hại cho người dân theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin, số hóa hệ thống dữ liệu.

Theo đó, người lái xe sẽ nhận được thông báo trừ điểm của cơ quan xử phạt, hệ thống dữ liệu sẽ tự động trừ điểm hoặc phục hồi điểm sau một năm.

Các đại biểu thảo luận tại Quốc hội

"Điều này sẽ không phát sinh tiêu cực, không chồng chéo với các hình thức xử phạt hành chính khác do không có sự tiếp xúc giữa người có thẩm quyền xử phạt và người vi phạm", bà Vân nêu.

Đại biểu Vân cho rằng đây là giải pháp quản lý công khai, minh bạch, hiện đại, quản lý được cả quá trình chấp hành pháp luật của lái xe thay vì quản lý từng hành vi đơn lẻ và hướng tới xây dựng thói quen, văn hóa tham gia giao thông thay vì tình trạng chấp hành giao thông một cách đối phó như hiện nay.

Đại biểu Tô Văn Tám (Kon Tum) cho hay, dự thảo luật quy định người có hành vi vi phạm về pháp luật về trật tự giao thông đường bộ bị trừ điểm giấy phép lái xe. Quy định này có hai vấn đề cần quan tâm làm rõ và bổ sung thêm.

Cụ thể, cần làm rõ đây là biện pháp xử phạt hành chính hay biện pháp bổ sung xử phạt hành chính. “Cá nhân tôi cho rằng đây là biện pháp bổ sung xử phạt hành chính. Nếu như vậy thì cần bổ sung vào dự thảo luật theo hướng người có hành vi vi phạm pháp luật trật tự giao thông đường bộ vừa phải chịu xử phạt hành chính vừa phải bị trừ điểm giấy phép lái xe”.

Đối với trường hợp giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, theo quy định tại dự thảo luật thì phải tham gia kiểm tra kiến thức pháp luật và khi có kết quả đạt yêu cầu thì được phục hồi đủ điểm.

“Vậy trong thời gian chờ kiểm tra hoặc kiểm tra không đạt yêu cầu thì giấy phép lái xe này có còn hiệu lực hay không?”, ông Tám đề nghị cần quy định rõ theo hướng nếu bị trừ hết điểm thì giấy phép lái xe đó hết hiệu lực và khi được phục hồi đủ 12 điểm thì sẽ có hiệu lực trở lại.

Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa)

Đại biểu Mai Văn Hải (Thanh Hóa) cũng đánh giá quy định điểm và điểm trừ của giấy phép lái xe là một biện pháp quản lý nhà nước vừa đảm bảo tính răn đe, vừa đảm bảo tính giáo dục. Người lái xe vi phạm ở mức độ nghiêm trọng sẽ bị trừ điểm giấy phép lái xe và trong thời hạn 12 tháng khi chưa bị trừ hết điểm thì được phục hồi đủ 12 điểm.

Theo ông Hải, giấy phép lái xe chưa bị trừ hết điểm, người lái xe tiếp tục được điều khiển phương tiện tham gia giao thông, không ảnh hưởng đến hoạt động tham gia giao thông, hoạt động sản xuất kinh doanh, đời sống của người dân. Qua đó đảm bảo tính nhân văn, nhân đạo của pháp luật và quyền của công dân được quy định trong Hiến pháp.

Ngoài ra, ông Hải cũng đánh giá các quy định về điểm và điểm trừ của giấy phép lái xe cũng đáp ứng được yêu cầu thực tiễn ứng dụng, chuyển đổi số trong công tác đảm bảo trật tự an toàn giao thông trong tình hình hiện nay. Tuy nhiên, cần xem xét, đánh giá để đảm bảo tính thống nhất với các quy định của pháp luật xử lý vi phạm hành chính. Về bản chất, đây cũng là một hình thức xử phạt vi phạm hành chính.

Lam Thanh