'Trump có thể công nhận Đài Loan là một 'nước' trong cơn tức giận'

Tổng thống Donald Trump - ảnh tư liệu The Boston Globe

Ngày 20/11, tờ Thời báo Hoàn Cầu đăng tải bài viết của tác giả Zhang Wensheng, nhà nghiên cứu, Phó chủ nhiệm Viện Sau đại học về Nghiên cứu Đài Loan của Đại học Hạ Môn, Trung Quốc trong đó dự đoán các động thái và tuyên bố của ông Donald Trump về vấn đề Đài Loan trong trường hợp ông phải chấp nhận việc thua cuộc trong cuộc đua tái cử nhiệm kỳ hai.

Theo Zhang Wensheng , chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày càng trở nên quyết liệt hơn về vấn đề Đài Loan trong những tháng gần đây. Ông Trump cũng đã leo thang xu hướng này kể từ cuộc bầu cử ngày 3 tháng 11.

Sẽ chỉ còn hai tháng trước khi Trump rời nhiệm sở vào ngày 20 tháng 1 nếu Joe Biden chính thức được xác nhận trở thành tổng thống tiếp theo. Đó là lý do để dự đoán rằng chính quyền Trump có thể thể hiện "sự điên tiết cuối cùng" của mình đối với Trung Quốc qua eo biển Đài Loan.

“Trump có thể bùng lên trong cơn tức giận, oằn mình dưới áp lực tổng hợp của các chính sách đại dịch thất bại, kinh tế tê liệt và nỗi thất vọng khi thua cuộc bầu cử. Trump có thể có thể bóp nghẹt Joe Biden bằng cách nhắm vào Trung Quốc khi đang gặp khủng hoảng vào những phút cuối” – nhà nghiên cứu Zhang Wensheng nói.

Theo ông Zhang Wensheng, có một số hành động khả thi mà chính quyền của ông Trump có thể thực hiện trong những ngày cuối cùng trên cương vị tổng thống (nếu Joe Biden chính thức đắc cử - PV). Chúng bao gồm giới thiệu các dự luật hoặc chính sách hỗ trợ chính quyền khu vực Đài Loan hoặc những người theo chủ nghĩa ly khai, bán vũ khí tối tân hơn cho hòn đảo, gửi máy bay hoặc tàu quân sự của Mỹ đến Eo biển và sắp xếp các chuyến thăm chính thức cấp cao hơn.

Trong số tất cả các quan chức cấp cao có thể thăm Đài Loan, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo được cho là có khả năng nhất và chuyến đi đang được thảo luận sôi nổi. Chuyến thăm của ông Pompeo sẽ khuyến khích rất nhiều những người ly khai Đài Loan và làm xấu đi nghiêm trọng mối quan hệ hai bờ eo biển.

Trump đã nhiều lần chơi bài Đài Loan khi thách thức Bắc Kinh. Điều này đã dẫn đến suy đoán rộng rãi rằng liệu chính trị gia này có chơi con bài "tối thượng" trong những hành động tứ giận cuối cùng của mình, chẳng hạn như công nhận Đài Loan là một "quốc gia" hay thiết lập quan hệ chính thức hơn nữa với hòn đảo này.

“Nếu lá bài cuối cùng này được chơi, một cuộc khủng hoảng eo biển Đài Loan chắc chắn sẽ đạt đến điểm sôi” - Zhang Wensheng cảnh báo chính quyền Mỹ.

Nhưng, khả năng Trump sử dụng thẻ bài này là không cao, vì điều này sẽ gây khó khăn về mặt hoạt động và khiến chính ông ấy nản lòng khi thực hiện. Chính quyền hiện đang ở trong tình trạng quản lý và thực sự đang phải đối mặt với những ràng buộc từ Quốc hội, xã hội Mỹ, phe Joe Biden và thậm chí cả sự phản đối trong Đảng Cộng hòa. Trump không thể làm bất cứ điều gì ông ấy muốn liên quan đến các chính sách đối với Trung Quốc hoặc eo biển Đài Loan.

Ông Donald Trump.

Tuy nhiên, việc đưa ra tuyên bố cá nhân ủng hộ Đài Loan và khiêu khích Trung Quốc đại lục vẫn có khả năng được ông Trump hoặc ông Pompeo làm. Có thể hình dung được rằng họ có thể cố tình nâng cao vị thế quốc tế của Đài Loan và công khai ủng hộ việc gia nhập Tổ chức Y tế Thế giới và thậm chí là Liên Hợp Quốc.

Những câu nói dễ nghe như vậy nằm trong tầm kiểm soát của họ và không thể bị người khác kiềm chế. Một khi họ tuyên bố công khai như vậy, chắc chắn sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu cực kỳ căng thẳng giữa Trung Quốc và Mỹ. Kịch bản bất lợi này có thể khiến các hoạt động quân sự của Trung Quốc đại lục gần eo biển Đài Loan leo thang.

Đối với Joe Biden, nếu thừa hưởng di sản của Trump về tình trạng hỗn loạn trên khắp Eo biển, chính trị gia này sẽ tiếp tục áp dụng một chiến lược mơ hồ. Điều này có thể có nghĩa là kiềm chế các chính sách ủng hộ ly khai của Đài Loan, nhưng cũng chỉ trích Trung Quốc về các vấn đề nhân quyền và "cảnh tỉnh" hòn đảo này.

Joe Biden sẽ không thể hiện sự ủng hộ hoàn toàn đối với chính quyền Thái Anh Văn, nhưng ông cũng sẽ không ngừng sử dụng lá bài Đài Loan chống lại đại lục. Ông Joe Biden cũng có thể tiếp tục một số chính sách hiện tại của Trump đã gây ra xích mích với Trung Quốc. Tuy nhiên, nhìn chung, nếu Biden làm tổng thống, ông này có thể sẽ nỗ lực tăng cường hợp tác và liên lạc giữa hai nước hơn Trump đã làm.

Cuối cùng, theo chuyên gia Zhang Wensheng: “Đối mặt với những ngày sắp tới của "cơn tức giận cuối cùng" từ chính quyền Trump, các nhà chức trách ở Đài Loan sẽ phải thận trọng hơn về cách chơi cùng với Washington. Sau khi Pompeo tuyên bố rằng, "Đài Loan không phải là một phần của Trung Quốc", nhiều tiếng nói trái triều trên đảo cho biết “tuyên bố của ông không thể hiện tình yêu đối với Đài Loan - mà nó thực sự gây hại cho hòn đảo”.

Việc Đài Loan giải quyết các mối quan hệ của mình với chính quyền Hoa Kỳ như thế nào trong hai tháng tới cũng sẽ được ông Joe Biden xem xét. Do đó, Đài Loan có thể sẽ không hoàn toàn tuân theo Trump và Pompeo - ngoại trừ có thể được đáp lễ bằng các lời nói về mặt ngoại giao.

Trung Quốc đại lục sẽ chuẩn bị cho tình huống xấu nhất. Bắc Kinh sẽ bảo vệ điểm mấu chốt và chuẩn bị quân sự tương ứng ở eo biển Đài Loan. Chắc chắn, việc tăng cường liên lạc và hợp tác với chính quyền mới của Hoa Kỳ vì lợi ích của cả hai nước là hoàn toàn cần thiết. Nhưng nếu Trump thực hiện một "động thái cuối cùng trong lúc điên tiết", đại lục chắc chắn sẽ phản công mạnh mẽ và không bao giờ thỏa hiệp”.

Bình Nguyên