Trung Đông đối mặt với nguy cơ bùng phát xung đột toàn diện

Vụ tấn công vào sân bóng khiến 12 thanh, thiếu niên Israel thiệt mạng có nguy cơ thổi bùng xung đột giữa Israel và lực lượng Hezbollah

Đổ thêm dầu vào lửa xung đột

Dù lực Hezbollah ở Lebanon phủ nhận, nói rằng họ không liên quan đến sự việc một quả rốc két rơi trúng một sân bóng đá ở thị trấn Majdal Shams trên Cao nguyên Golan của Syria bị Israeo sáp nhập sau cuộc chiến tranh năm 1967 khiến 12 thanh, thiếu niên thiệt mạng và nhiều người bị thương, song Israel và Mỹ - đồng minh của Israel - đã bác bỏ thông tin này và cáo buộc cuộc tấn công do nhóm Hezbollah thực hiện. Đây là vụ tập kích gây thương vong nhiều nhất cho thường dân Israel sau cuộc tấn công bất ngờ của các tay súng thuộc Phong trào Hồi giáo Hamas từ Dải Gaza vào vùng đất do Israel kiểm soát ngày 7-10-2023 khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng, 240 con tin bị bắt giữ. Cuộc tấn công này đã làm bùng phát cuộc xung đột khốc liệt giữa Israel và lực lượng Hamas làm ít nhất 34.596 người Palestine đã thiệt mạng và 77.816 người bị thương, tính tới đầu tháng 6-2024,

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã lập tức cắt ngắn chuyến công du Mỹ để trở về nước sớm triệu tập cuộc họp của Nội các an ninh ngay sau vụ tập kích sân bóng. Người đứng đầu Nội các an ninh Benjamin Netanyahu tuyến bố, “Israel sẽ không để sự việc này rơi vào im lặng và Hezbollah sẽ phải trả cái giá rất đắt, cái giá mà họ chưa từng trả trước đây”. Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant cũng cảnh báo, sẽ “đáp trả mạnh mẽ kẻ thù” sau vụ tấn công. Cuộc tấn công vào sân bóng diễn ra trong bối cảnh khu vực Trung Đông đang là một trong hai điểm nóng xung đột nguy hiểm nhất trên thế giới (cùng với cuộc xung đột tại Ukraine). Trong đó, bên cạnh xung đột giữa Israel và lực Hamas ở Dải Gaza còn có thêm sự tham gia của Hezbollah ở Lebanon và Houthi ở Yemen, những lực lượng được Iran hậu thuẫn.

Các cuộc giao tranh qua biên giới Israel - Lebanon giữa lực lượng Hezbollah và quân đội Israel diễn ra gần như mỗi ngày từ tháng 10-2023, khi các tay súng Hezbollah tuyên bố là để bày tỏ sự ủng hộ với người dân Palestien ở Dải Gaza. Xung đột qua biên giới đã khiến 527 người ở Lebanon thiệt mạng, trong đó phần lớn là thành viên Hezbollah và ít nhất 104 thường dân, trong khi giới chức Israel cho biết, 18 binh sĩ và 24 thường dân nước này thiệt mạng. Do đó, vụ tấn công sân bóng khiến 12 thanh, thiếu niên Israel thiệt mạng đã đẩy xung đột giữa quân đội Israel được Iran hậu thuẫn lên nấc thang nguy hiểm mới. Bộ Ngoại giao Israel truyên bố, Hezbollah đã “vượt qua mọi lằn ranh đỏ” trong vụ rốc két rơi trúng sân bóng khiến 12 người thiệt mạng. Bộ Ngoại giao Israel còn tuyên bố thêm rằng, quả đạn rơi vào sân bóng “là rocket do Iran sản xuất” và khẳng định “Israel sẽ thực hiện quyền, nghĩa vụ của mình để tự vệ và sẽ đáp trả”.

Nội các an ninh Israel đã ủy quyền cho Thủ tướng Benjamin Netanyahu và Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant quyết định thời gian, cách thức đáp trả. Ngoại trưởng Israel Israel Katz tuyên bố: “Chúng ta đang tiến sát bờ vực của một cuộc chiến tranh toàn diện chống Hezbollah”. Trong khi đó, Iran - bên hậu thuẫn lớn nhất cho lực lượng Hezbollah - cảnh báo Israel rằng, “bất kỳ hành động quân sự mạo hiểm” nào ở Lebanon đều có thể dẫn tới “hậu quả không thể lường trước”. Những tuyên bố của các bên liên quan ở Trung Đông đang khiến nhiều người lo ngại nguy cơ bùng phát cuộc chiến tranh toàn diện với hậu quả khó có thể lường hết vào lúc này.

Kêu gọi kiềm chế, ngăn ngừa xung đột toàn diện

Căng thẳng leo thang với lực lượng Hezbollah ở Lebanon đã khiến đồng nội tệ shekel của Israel đã giảm giá trong ngày 29-7. Giám đốc điều hành Công ty tài chính Prico, ông Joseph Freiman cho rằng, nguy cơ bùng nổ chiến tranh tổng lực giữa Israel và Hezbollah đã khiến đồng shekel mất giá. Trong động thái mới nhất, do lo ngại xung đột toàn diện giữa Israel và Hezbollah bùng phát, Mỹ và Anh ngày 29-7 đã khuyến cáo công dân của mình rời Lebanon ngay khi có thể hoặc không đến nước này. Trợ lý ngoại trưởng Mỹ phụ trách các vấn đề lãnh sự Rena Bitter cho biết: “Chúng tôi khuyến cáo công dân Mỹ lên kế hoạch ứng phó và rời đi trước khi khủng hoảng bắt đầu” và “Di chuyển bằng các phương tiện thương mại luôn là lựa chọn tốt nhất, khi cơ sở hạ tầng giao thông cũng như thông tin liên lạc vẫn hoạt động bình thường”.

Ngoại trưởng Anh David Lammy ngày 29-7 cho biết, tình hình đang diễn tiến nhanh chóng và công dân Anh được khuyến cáo “rời khỏi Lebanon cũng như không đến nước này”. Theo Bộ Ngoại giao Anh, cơ quan này “sẽ không thể sơ tán công dân trong trường hợp khẩn cấp” nhằm khuyến cáo công dân của mình rời Lebanon nhanh nhất có thể. Hãng hàng không Pháp Air France đã đình chỉ các chuyến bay đến và đi từ Thủ đô Beirut của Lebanon do lo ngại cuộc chiến lớn sẽ nổ ra. Các hãng hàng không Đức Lufthansa, Eurowings và hãng hàng không Thụy Sĩ Swiss International Air Lines và Eurowings hiện cũng đã đình chỉ chuyến bay tới Lebanon.

Trước nguy cơ nổ ra xung đột quy mô lớn ở Trung Đông, cộng đồng quốc tế đã lên tiếng kêu gọi kiềm chế tối đa nhằm ngăn chặn nguy cơ xảy ra cuộc xung đột tổng lực giữa Israel và lực lượng Hezbollah ở Lebanon. Trong một thông cáo báo chí ngày trên trang mạng của Liên hợp quốc, Điều phối viên đặc biệt của Liên hợp quốc về Lebanon Jeanine Hennis-Plasschaert và người đứng đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên hợp quốc tại Lebanon Aroldo Lázaro Saénz, đã kêu gọi cần kiềm chế tối đa nhằm ngăn chặn nguy cơ xảy ra cuộc xung đột quy mô tổng lực. Hai quan chức của Liên hợp quốc bày tỏ lo ngại căng, thẳng leo thang giữa Israel và lực lượng Hezbollah ở Lebanon có nguy cơ lan rộng thành cuộc xung đột trên toàn khu vực, gây ra những thảm họa ngoài mức tưởng tượng. Đồng thời cũng nhấn mạnh, tính mạng của dân thường cần là vấn đề được quan tâm hàng đầu và người dân cần được bảo vệ.

Ngay sau vụ tấn công, Chính phủ Lebanone đã lên án hành vi bạo lực gây thương vong cho dân thường. Tuyên bố của Chính phủ Lebanon nêu rõ, việc nhắm mục tiêu vào dân thường là sự vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế và đi ngược lại các nguyên tắc nhân đạo. Chính phủ Lebanon cũng kêu gọi lực lượng Hezbollah và Israel chấm dứt ngay lập tức các hành động thù địch sau nhiều tháng giao tranh.

Trước thềm bầu cử Mỹ, chính quyền Tổng thống Je Biden không muốn xung đột ở Trung Đông bùng phát và vượt tầm kiểm soát. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định, Israel có quyền bảo vệ công dân và Washington quyết tâm đảm bảo Tel Aviv có thể làm được điều đó. Tuy nhiên, người đứng đầu cơ quan hoạch định chính sách đối ngoại của Mỹ cũng nhấn mạnh thêm rằng, “chúng tôi không muốn thấy xung đột leo thang và lan rộng”. Theo Ngoại trưởng Mỹ, cách tốt nhất để tránh chiến tranh toàn diện giữa Israel và

Hezbollah là đạt lệnh ngừng bắn ở Gaza. Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby cũng cho hay, các quan chức Mỹ và Israel đã tổ chức những cuộc đối thoại ở “nhiều cấp độ” hồi cuối tuần qua sau vụ tấn công, đồng thời bày tỏ tin tưởng có thể tránh được nguy cơ chiến tranh lan rộng giữa Israel và Hezbollah, bất chấp vụ tấn công đẫm máu làm 12 thanh, thiếu niên Israel thiệt mạng.

Hoàng Hà