Trúng mùa dưa bở - nông dân Nghệ An kiếm bội tiền

Những xe dưa bở màu vàng – xanh hấp dẫn từ lâu đã trở nên quen thuộc với cánh lái xe dọc QL46 đường xuống Cửa Lò. Những ngày này, dưa bắt đầu được bày bán rất nhiều từ hai bên đường tới các chợ dân sinh trên địa bàn.

Theo chị Nga - tiểu thương bán trái cây ở chợ Quán Lau (TP Vinh- Nghệ An), năm nay thời tiết nắng nóng khá sớm nên đầu mua người dân chọn nhiều loại trái cây giải nhiệt. Lượng dưa bở năm nay tuy mới vào đầu mùa nhưng tiêu thụ khá mạnh. Đầu hè, các hộ kinh doanh ở đây bán với giá 15.000 đồng/1kg, hoặc bán theo quả. Còn khi vào chính vụ có thể giá giảm hơn từ 10 -15.000 đồng/1kg. So với năm trước, tuy mới đầu mùa giá tăng trung bình từ 3.000 – 5.000 đồng/quả. Tuy nhiên, do ngắn mùa cùng với chất lượng quả và từng thời điểm thu hoạch thì giá cả thay đổi theo...

Cuối tháng 4 là bắt đầu mùa dưa bở và chỉ kéo dài từ 1 đến 2 tháng. Đây là các loại hoa quả giàu dinh dưỡng, mùi thơm lạ, thanh mát, giúp thanh nhiệt, giải khát hiệu quả.

Hiện nay, bà con nông dân khối Điện Biên, phường Nghi Hương, TX Cửa Lò (Nghệ An) đang tập trung ra đồng thu hoạch dưa bở, phấn khởi vì được mùa, được giá. Chị Nguyễn Thị Hòa - hộ dân trồng dưa ở khối Điện Biên cho biết, dưa bở là giống dưa truyền thống, gắn bó với người dân Nghi Hương hơn 30 năm nay. Dưa bở Nghi Hương có hình thuôn dài, khi chín vỏ nứt bung, thịt dưa cát mịn và thơm. Năm nay, thời tiết thuận lợi, dưa được mùa, được giá.

Dưa bở ở đây vào cuối vụ chỉ cần chọn quả chín già, bổ lấy hạt phơi khô, bảo quản tốt là vụ sau có thể ươm trồng. Là giống thuần của địa phương ít công chăm sóc, không phải trừ sâu bệnh và thời gian sinh trưởng ngắn, chỉ 1,5 tháng (dưa trái) và 2,5 tháng (dưa chính vụ) là cho thu hoạch. Mỗi năm 2 vụ dưa, vụ chính gieo trồng từ tháng 2, đến đầu tháng 4 cho thu hoạch; vụ trái bắt đầu từ tháng 5 đến cuối tháng 6 cho thu hoạch. So với cây lúa, cây ngô thì dưa bở có giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần. Gia đình tôi trồng 1 sào dưa bở, trừ chi phí còn lãi khoảng 9-10 triệu đồng... bà con trồng dưa năm nay phấn phởi lắm, chị Hòa nói.

Theo kinh nghiệm của các nông dân nơi đây, đây là giống dưa truyền thống nên có vị khác biệt đối với các vùng khác. Khi chín quả dưa tự nứt ra phần ruột mềm mịn như cát, chọn dưa ngon nhất là những quả phần đầu có vết rạn nứt đều.

Trao đổi với PV, bà Hoàng Thị Huyền - Chủ tịch Hội Nông dân phường Nghi Hương cho biết, khối Điện Biên có 200 hộ làm nông nghiệp thì có khoảng 120 hộ trồng dưa bở. Vài năm nay, diện tích trồng dưa bở của người dân Nghi Hương bị thu hẹp do thu hồi đất phục vụ thi công tuyến đường ven biển. Trước đó, cả phường có 10ha trồng dưa bở thì nay giảm xuống còn 4ha. Từ hiệu quả kinh tế cây dưa bở mang lại và muốn bảo tồn và phát triển giống dưa địa phương nên sắp tới, phường Nghi Hương đang có kế hoạch phát triển diện tích trồng dưa trên đất lúa.

Dưa bở là cây trồng luân canh với lúa nước, mang lại hiệu quả kinh tế cao. Sắp tới, phường sẽ vận động người dân mở rộng. Hội sẽ phối hợp với cơ quan chuyên môn mở các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân, để cây dưa phát triển ổn định, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân địa phương…bà Huyền cho biết thêm.

Không chỉ ở vùng Thị xã Cửa Lò ở xã Nghi Thạch (Nghi Lộc) nông dân cũng trồng 10 ha dưa bở, tập trung chủ yếu ở các xóm: Xuân Lạc, Xuân Hoa, Xuân Tiến, Xuân Thịnh và Trung Khánh.

Đặc điểm của loại dưa này có màu vàng, sọc xanh, nhẵn bóng hoặc có lông tơ mịn, thịt dưa màu vàng ngà, mịn bở.

Dưa bở đang rộ vụ thu hoạch, mỗi ngày trên cánh đồng dưa Nghi Hương, Nghi Thạch thương lái từ khắp nơi đổ về thu mua; người dân cũng chủ động kết nối với các quán hàng giải khát tìm đầu ra ổn định cho quả dưa bở. Do đó, dưa bở thu hoạch đến đâu, bán hết đến đó. Giá bán dưa được thương lái thu mua tại ruộng với giá 12.000 đồng/kg hoặc theo quả từ 10 - 30.000 đồng/quả (tùy kích cỡ). So với mọi năm, trung bình mỗi quả tăng từ 3.000 – 5.000 đồng/quả. Trung bình mỗi sào dưa cho năng suất 5 tạ, cho thu nhập 18-20 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi ròng 10 triệu đồng, cao gấp 7 lần trồng lúa.

Ông Nguyễn Văn Nam, một hộ dân trồng dưa ở xóm Xuân Tiến, Nghi Thạch (Nghi Lộc) cho biết: “Dưa bở sau khi thu hoạch, người dân mang bán cho khách qua đường dọc QL46 đường xuống Cửa Lò; nhập cho các quán giải khát và bán lẻ ở các chợ thành phố Vinh. Năm nay, nắng nóng đến sớm nên dưa bở tiêu thụ mạnh, giá bán cao hơn mọi năm, người trồng dưa rất phấn khởi…”.

Dưa bở hay còn được gọi là dưa nứt, dưa được trồng nhiều ở các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh và một số tỉnh phía Bắc như Vĩnh Phúc, Hòa Bình, Lạng Sơn…Đây là loại quả cung cấp nhiều chất linh dưỡng cho cơ thể, trị hiệu quả một số chứng bệnh như táo bón, lợi tiểu, chống say nắng, mụn trứng cá và có vết sắc tố, làm da nhẵn mịn, chữa mất ngủ, ho khan…

Theo kinh nghiệm của bà con nông dân, khi mua chọn quả dưa có hình tròn đều, cầm quả dưa lên thấy chắc và nặng, không bị mềm. Cuống dưa mới và không bị nhũn. Dưa bở ngon thường là những quả dưa già, có độ nặng và chắc tay đi kèm mùi thơm và vết rạn ở vỏ. Dưa tươi là trên vỏ còn một lớp lông măng mỏng mịn, tỏa mùi thơm dễ chịu. Nếu dưa còn non hoặc chín ép, chín do thuốc sẽ có độ mềm nhưng không nứt, không thấy có mùi thơm đặc trưng, không còn lớp lông tơ mỏng bên ngoài…

Hoàng Trinh