Trung Quốc 'giữ lại' nước sông Mekong

Quang cảnh sông Mekong đoạn giáp với Thái Lan và Lào nhìn từ Nong Khai, Thái Lan

Tuyên bố được đưa ra một ngày sau khi một hệ thống giám sát mới do Mỹ hậu thuẫn nói Trung Quốc đã không thông báo cho các quốc gia hạ nguồn về các hạn chế liên quan đến nguồn nước bắt đầu từ ngày 31/12/2019.

Tháng 10 năm ngoái, Trung Quốc đồng ý chia sẻ dữ liệu về nước với MRC, một cơ quan tư vấn cho Thái Lan, Lào, Campuchia và Việt Nam từ lâu đã tìm kiếm thông tin để lập kế hoạch.

Hơn 60 triệu người ở các quốc gia hạ nguồn phụ thuộc vào dòng sông để đánh cá và trồng trọt.

Trung tâm Chỉ huy Nước Quốc gia của Thái Lan nói Trung Quốc đã thông báo cho Thái Lan hôm thứ Ba rằng đập Cảnh Hồng của họ sẽ giảm tốc độ xả nước từ 1.904 m3/ giây xuống 1.000m3/ giây, tức là giảm khoảng 47%.

Lý do là để “bảo trì các đường dây tải điện” trong lưới điện của con đập, phía Trung Quốc giải thích.

MRC cho biết họ đã nhận được thông báo trong ngày 5/1, mặc dù lần đầu tiên họ phát hiện mực nước giảm vào ngày 31/12/2019. Mực nước có thể sẽ giảm khoảng 1,2m, giao thông thủy và hoạt động đánh bắt cá có thể bị ảnh hưởng.

MRC cho biết Trung Quốc thông báo đảm bảo dòng chảy “sẽ dần dần được khôi phục về trạng thái hoạt động bình thường vào ngày 25/1” mà không nói rõ các chỉ số chính xác.

Cơ quan Giám sát Đập Mekong (Mekong Dam Monitor) viết trên tài khoản Facebook của họ hôm thứ Ba rằng Trung Quốc đã không thông báo cho các nước láng giềng khi đập Cảnh Hồng bắt đầu hạn chế xả nước vào ngày 31/12/2019, “khiến mực nước sông giảm đột ngột 1m” ở hạ lưu, việc này có thể làm hại đàn cá sông.

Mekong Dam Monitor sử dụng các vệ tinh xuyên mây để theo dõi mực nước tại 11 đập thượng nguồn ở Trung Quốc và đập ở các nước khác. Được tài trợ một phần bởi Bộ Ngoại giao Mỹ, chương trình bắt đầu hoạt động vào tháng trước, một diễn biến làm căng thẳng cuộc cạnh tranh giữa hai cường quốc Mỹ, Trung Quốc ở Đông Nam Á.

Chính quyền Trung Quốc chưa đưa ra bình luận ngay lập tức về diễn biến. Bắc Kinh đã bác bỏ lập luận rằng các đập của họ trên sông Mekong gây hại cho các nước hạ nguồn.

Anh Minh