Trung Quốc mở cửa, Việt Nam ứng phó thế nào để phòng dịch Covid-19?

PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp Sự kiện Y tế công cộng Việt Nam, đánh giá nước ta chưa phải thay đổi chính sách chống dịch khi Trung Quốc mở cửa biên giới và bỏ cách ly kiểm dịch kể từ ngày 8/1/2023.

Đồng quan điểm, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Chuyên gia dịch tễ học, Phó chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP.HCM, cũng nhận định tình hình dịch Covid-19 tại Việt Nam không quá đáng lo ngại khi Trung Quốc mở cửa. Bên cạnh đó, ông cũng dự báo trong dịp Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán, số ca mắc có thể tăng do người dân đi lại, giao lưu nhiều.

Theo PGS.TS Trần Đắc Phu, khi Trung Quốc mở cửa ca mắc sẽ tăng và Việt Nam cần lưu ý phòng bệnh do tình hình dịch tại các nước vẫn căng thẳng và nhiều biến chủng phức tạp. Ví dụ, ngày 28/12, Bộ Y tế Nhật Bản cho biết nước này ghi nhận 415 trường hợp tử vong vì Covid-19 trong ngày, mức cao nhất tại quốc gia này từ trước đến nay.

Đánh giá về tình hình dịch trong thời gian tới, trao đổi với VietNamNet, đại diện Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, phân tích Việt Nam đã mở cửa giao thương đối với tất cả các nước. Vì vậy, việc Trung Quốc mở cửa biên giới với Việt Nam cũng là điều tất yếu.

Vị lãnh đạo này cũng nhấn mạnh thêm khi Trung Quốc mở cửa, Việt Nam cần giám sát, đề phòng các biến thể mới có thể gây nguy hiểm. “Việc đánh giá tình hình dịch cần dựa vào tỷ lệ ca mắc mới hàng ngày, tỷ lệ bệnh nhân tăng nặng và tử vong, sự xuất hiện của biến thể mới. Chúng ta cần theo dõi sát các chỉ số đó để cân nhắc kích hoạt lại hệ thống chống dịch”, chuyên gia nói thêm.

Xét nghiệm Covid-19 cho người dân tại TP.HCM tháng 9/2021. Ảnh: Trương Thanh Tùng

Hiện tại, theo Bộ Y tế, tình hình dịch bệnh Covid-19 ở các địa phương tiếp tục được kiểm soát; chiến dịch tiêm chủng đã đạt kết quả khả quan. Tỷ lệ bao phủ vắc xin của nước ta đã ở mức rất cao và là một trong những biện pháp hiệu quả nhất, có ý nghĩa chiến lược trong phòng, chống dịch bệnh.

Dù dịch bệnh ở các địa phương được kiểm soát, Bộ Y tế dự báo tình hình sẽ tiếp tục diễn biến phức tạp thời gian tới, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát các làn sóng dịch bệnh do biến thể mới. Giai đoạn giao mùa tiềm ẩn nguy cơ bùng phát các bệnh dịch đường hô hấp, dẫn đến nguy cơ dịch chồng dịch.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện, tiến hóa của các biến thể mới dẫn đến khả năng miễn dịch của cơ thể giảm theo thời gian. Điều đó cũng gây khó khăn cho quá trình dự báo xu hướng dịch. Đồng thời, sự vào cuộc và tham gia của chính quyền và các ban ngành các cấp ở một số địa phương đã giảm đáng kể, không còn quyết liệt như giai đoạn đầu. Tâm lý chủ quan, lơ là phòng dịch cũng như tiêm chủng trong xã hội cũng đang xuất hiện. Những yếu tố này cũng có thể làm tăng nguy cơ bùng phát dịch ở nước ta.

Đối với kỳ nghỉ Tết Dương lịch, Tết Nguyên đán và mùa lễ hội, theo các chuyên gia, nguy cơ bùng phát dịch không chỉ tăng cao do nhu cầu giao thương du lịch tăng mà còn là giai đoạn thời tiết chuyển mùa, thay đổi bất thường. Đây là điều kiện thuận lợi cho các dịch bệnh truyền nhiễm lây lan, làm gia tăng số ca mắc, nhất là với nhóm trẻ em có sức đề kháng yếu và người cao tuổi có bệnh lý nền.

PGS.TS Trần Đắc Phu lưu ý chúng ta phải tiếp tục phòng bệnh linh hoạt. Cụ thể, thứ nhất là tiêm vắc xin. Theo WHO, thế giới vẫn đang trong giai đoạn đại dịch và cảnh báo những biến thể mới của SARS-CoV-2 có thể khiến dịch Covid-19 trở nên phức tạp và gia tăng trở lại. Do đó, việc tiêm chủng vắc xin vẫn là biện pháp quan trọng nhất trong phòng, chống dịch.

Thứ 2, Việt Nam cần tiếp tục giám sát tình hình để đánh giá nguy cơ, đặc biệt là giám sát các biến chủng mới bằng cách phối hợp Tổ chức Y tế Thế giới, các nước trong khu vực, để kịp thời ứng phó. "Cần thực hiện chiến lược 'nguy cơ đến đâu đáp ứng đến đó', chuyển từ 'cấm đoán sang kiểm soát rủi ro' để vừa kiểm soát được dịch bệnh mà vẫn đảm bảo việc làm ăn kinh tế, không ảnh hưởng tới an sinh xã hội", chuyên gia này nhấn mạnh.

Thứ 3, người dân phải chủ động phòng bệnh cho bản thân và cộng đồng. Đó là đeo khẩu trang ở nơi nguy cơ cao, rửa tay khử khuẩn thường xuyên... Việc đeo khẩu trang, khử khuẩn thường xuyên không chỉ giúp phòng Covid-19 mà còn là biện pháp tránh lây nhiễm các bệnh về đường hô hấp khác. Đặc biệt, những người có triệu chứng nghi ngờ cũng cần chủ động phòng bệnh cho người khác.

PGS.TS Trần Đắc Phu cho rằng tiêm vắc xin vẫn là biện pháp quan trọng trong phòng chống dịch hiện nay. Ảnh: Trương Thanh Tùng

Bên cạnh đó, ông đặc biệt lưu ý việc bảo vệ nhóm nguy cơ cao như người già, người có bệnh nền để giữ tỷ lệ tử vong ở mức thấp nhất. “Chúng ta không được buông trôi thả lỏng, mở cửa đồng bộ nhưng cũng phải dự phòng đồng bộ”, PGS.TS Phu khẳng định.

Đại diện Cục Y tế Dự phòng cũng cho rằng: "Điều quan trọng cần làm là cần khuyến cáo người dân, đặc biệt người đi qua cửa khẩu, các doanh nghiệp, công ty có hoạt động với nước bạn tại khu vực biên giới cần tiêm đầy đủ các mũi vắc xin, thực hiện tốt 2K (khẩu trang, khử khuẩn) để phòng chống dịch”.

Theo Japan Times, trước thông tin nới lỏng kiểm dịch của Trung Quốc từ ngày 8/1/2023, Nhật Bản ra thông báo sẽ thắt chặt kiểm soát biên giới đối với người tới từ Trung Quốc. Đây là lần đầu tiên Nhật Bản thắt chặt biên giới kể từ khi khách nước ngoài được phép nhập cảnh không hạn chế vào tháng 10.

Những người đến từ Trung Quốc cần xét nghiệm SARS-CoV-2 khi tới Nhật Bản. Người có kết quả xét nghiệm dương tính sẽ được yêu cầu cách ly tại các cơ sở chỉ định.

Thời gian cách ly đối với các ca dương tính dự kiến là 7 ngày nếu họ có các triệu chứng. Đối với các ca không có triệu chứng, thời gian sẽ rút ngắn xuống còn 5 ngày nếu họ xét nghiệm âm tính vào ngày thứ 5.

Trong khi đó, theo CNN, Mỹ sẽ yêu cầu tất cả khách từ Trung Quốc phải có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 (PCR hoặc test nhanh) không quá 2 ngày không phân biệt số mũi vắc xin đã tiêm. Họ phải xuất trình kết quả cho hãng hàng không trước khi lên máy bay. Quy định bắt đầu áp dụng từ 5/1.

Ấn Độ cũng thông báo khách tới Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan cần xuất trình kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2. Họ sẽ bị cách ly nếu có triệu chứng Covid-19 hoặc xét nghiệm dương tính khi tới Ấn Độ.