Trung Quốc rút khỏi hợp đồng dầu khí 5 tỷ USD với Iran

Total SA của Pháp đã rút khỏi thỏa thuận này vì các lệnh trừng phạt của Mỹ.

(Ảnh: AP)

Việc Trung Quốc rút khỏi hợp đồng khí đốt South Pars với Iran là diễn biến mới nhất trong chiến dịch gây sức ép tối đa của Washington với Tehran sau khi Tổng thống Trump năm 2018 đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran.

Sự việc diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc và Mỹ đang trong cuộc chiến thương mại dài hơi, với các đòn thuế trị giá hàng trăm triệu USD mà 2 nước áp đặt lên hàng hóa của nhau.

Hãng thông tấn SHANA dẫn lời Bộ trưởng Dầu khí Iran Bijan Zangeneh cho biết Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc đã không còn trong dự án nữa. Nhưng ông không nói rõ hay đưa ra bất kỳ lý do nào cho động thái này.

Các quan chức ở Bắc Kinh chưa xác nhận thông tin. CNPC chưa trả lời các cuộc gọi ngày 6/10.

Bộ trưởng Dầu khí Bijan Zangeneh. (Ảnh: EPA)

Bộ trưởng Ngoại giao Iran Mohammad Javad Zarif cùng ngày phàn nàn về chiến dịch của Mỹ chống lại Tehran và tác động của nó đối với các khoản đầu tư nước ngoài.

"Chúng ta phải đối mặt với nhiều vấn đề trong lĩnh vực đầu tư vì chính sách áp lực tối đa của Mỹ", ông Zarif nói trước ủy ban quốc hội, theo hãng tin bán chính thức Tasnim. "Chúng tôi đang cố gắng để loại bỏ các vấn đề."

Nhà phân tích chính trị Saeed Leilaz tại Tehran tin rằng dù Trung Quốc rời khỏi dự án, nước này vẫn là đối tác thương mại chính của Iran. Leilaz nói một phần lớn doanh thu từ bán dầu mỏ cho Trung Quốc vẫn ở trong nước, cho phép Tehran mua hàng hóa từ Trung Quốc mà không cần chuyển tiền, nên tránh được các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với hệ thống ngân hàng Iran.

Iran nắm giữ trữ lượng khí đốt tự nhiên lớn thứ hai thế giới và trữ lượng dầu lớn thứ tư thế giới. Phần lớn khí đốt tự nhiên của họ đến từ mỏ South Pars khổng lồ, nơi họ chia sẻ với Qatar. Kế hoạch ban đầu cho sự phát triển của South Pars bao gồm xây dựng 20 giếng và hai nền tảng đầu giếng, một dự án có công suất 2 tỷ feet khối (hơn 56 tỷ lít) khí đốt tự nhiên mỗi ngày.

Theo các điều khoản của thỏa thuận ban đầu, Total nắm 50,1% cổ phần, CNPC giữ 30% và công ty Petropars của Iran giữ 19,9%. Với việc Total rút ra, CNPC đã tiếp quản cổ phần của công ty Pháp. Bây giờ Petropars sẽ phát triển lĩnh vực một mình, ông Zangeneh nói.

Total lần đầu tiên rút khỏi Iran vào năm 2006 khi các lệnh trừng phạt của Liên hợp quốc nhắm đến chương trình nguyên tử của Iran, lo ngại họ sẽ chế tạo vũ khí hạt nhân. Tehran khẳng định chương trình của mình chỉ nhằm mục đích hòa bình.

Iran hủy một hợp đồng khác với CNPC vào năm 2012 trong bối cảnh các lệnh trừng phạt quốc tế ngày càng gia tăng, dẫn đến thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Năm 2018, Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân này, sau đó áp đặt các lệnh trừng phạt đối với Iran đã khiến nước cộng hòa Hồi giáo không thể bán dầu ra nước ngoài và bị tê liệt nền kinh tế.

Cuối tháng 9/2019, Mỹ trừng phạt các hãng vận tải Trung Quốc mà họ cho rằng đang vận chuyển dầu thô của Iran.

Trong khi đó, xuất hiện một loạt các cuộc tấn công trên khắp Trung Đông mà Mỹ đổ lỗi cho Iran. Căng thẳng lên đến đỉnh điểm vào ngày 14/9, khi cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái vào cơ sở dầu lớn nhất thế giới của Ả-rập Xê-út, khiến giá dầu tăng đột biến.

Trong khi phiến quân Houthi, được cho là do Iran hậu thuẫn, nhận trách nhiệm vụ tấn công, Ả-rập Xê-út tố Iran đứng sau các vụ tấn công. Iran phủ nhận có liên quan và cảnh báo bất kỳ cuộc tấn công trả đũa nào nhắm vào họ sẽ dẫn đến một cuộc chiến toàn diện.

Phương Anh