Trung Quốc: Thặng dư thương mại cao kỷ lục kèm theo nhiều mối lo

Xuất khẩu tăng nhưng nhập khẩu giảm

Số liệu do Tổng cục Hải quan Trung Quốc công bố ngày 12.7 cho thấy, kim ngạch xuất khẩu của nước này tăng 8,6% đạt 308 tỷ USD, trong tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng này vượt mức dự báo tăng 8% mà các nhà kinh tế đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Reuters; đồng thời cao hơn mức tăng 7,6% ghi nhận trong tháng 5.

Tuy nhiên, kim ngạch nhập khẩu lại ở mức thấp nhất 4 tháng, giảm 2,3% so với cùng kỳ năm ngoái, còn 209 tỷ USD. Trước đó, giới chuyên gia dự báo mức tăng 2,8% cho tháng 6 và mức tăng thực tế của tháng 5 là 1,8%. Việc xuất khẩu của Trung Quốc tăng mạnh được cho là vì các nhà sản xuất đẩy nhanh việc giao hàng trước khi có thêm nhiều quốc gia áp thuế quan mới lên hàng xuất khẩu của Trung Quốc. Trong khi đó, nhập khẩu giảm được cho là một chỉ báo về nhu cầu ảm đạm trong nước.

Ảnh: WSJ

Các nước ngày càng cứng rắn hơn với hàng Trung Quốc

Sau khi những dữ liệu này được đưa ra, giới phân tích tiếp tục kêu gọi Chính phủ Trung Quốc tăng cường các biện pháp kích cầu để vực dậy nền kinh tế có quy mô 18,6 nghìn tỷ USD. Họ cho rằng, không có điều gì bảo đảm chắc chắn tốc độ tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ sẽ duy trì trong những tháng sắp tới, vì các đối tác thương mại của Trung Quốc đang ngày càng cứng rắn hơn.

Các chuyên gia nhận định rằng, trong bối cảnh các nước chật vật với cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài và nhu cầu tiêu dùng yếu bất chấp các nỗ lực kích cầu của Chính phủ, thì xuất khẩu tăng mạnh là một điểm sáng hiếm hoi của nền kinh tế Trung Quốc ở thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, ngày càng có nhiều quốc gia tìm cách kìm hãm làn sóng hàng giá rẻ từ Trung Quốc, dẫn tới rủi ro đối với tăng trưởng xuất khẩu của nước này, cũng như mục tiêu đạt mức tăng trưởng kinh tế cả năm khoảng 5%. Mức thặng dư thương mại tháng 6 của Trung Quốc có thể khiến nhiều nước cảm thấy lo ngại và đẩy mạnh các biện pháp hạn chế đối với hàng Trung Quốc.

Trong tháng 6, Trung Quốc đạt thặng dư thương mại 99,05 tỷ USD, cao nhất kể từ khi dữ liệu này bắt đầu được ghi lại vào năm 1981, so với mức dự báo 85 tỷ USD và mức thặng dư 82,62 tỷ USD của tháng 5. Mỹ vốn đã coi thặng dư thương mại của Trung Quốc là bằng chứng về thương mại không bình đẳng và chỉ có lợi cho nền kinh tế Trung Quốc. Do đó, hồi tháng 5, Mỹ đã tăng thuế quan đối với nhiều hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm tăng gấp 4 lần thuế quan áp lên ô tô điện Trung Quốc lên mức 100%. Tuần trước, Liên minh châu Âu (EU) cũng bắt đầu áp thuế quan bổ sung lên tới gần 38% đối với ô tô điện nhập khẩu từ Trung Quốc.

Vào tháng trước, Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ áp thuế quan bổ sung 40% lên ô tô điện Trung Quốc. Canada cho biết đang cân nhắc áp thuế quan lên xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc và Indonesia có kế hoạch áp thuế quan lên tới 200% đối với hàng dệt may nhập khẩu, chủ yếu từ Trung Quốc.

Mối lo suy giảm nhu cầu trong nước

Việc kim ngạch nhập khẩu của Trung Quốc giảm không chỉ là một tín hiệu xấu về nhu cầu trong nước, mà còn có thể là một chỉ báo xấu về kim ngạch xuất khẩu của nước này trong những tháng tới, vì gần 1/3 nhập khẩu của Trung Quốc là linh kiện để tái xuất khẩu, nhất là trong lĩnh vực hàng điện tử.

So với cùng kỳ năm ngoái, số lượng nhập khẩu con chip của Trung Quốc trong tháng 6 năm nay chỉ tăng nhẹ. Điều này cho thấy, việc Trung Quốc đầu tư mạnh mẽ vào mở rộng sản xuất các loại chip thế hệ cũ đang làm cong vênh nguồn cung và nhu cầu. Ủy ban châu Âu (EC) được cho là đã bắt đầu thăm dò quan điểm của ngành công nghiệp chip châu Âu về việc Trung Quốc mở rộng sản xuất chip truyền thống. Động thái này có thể dẫn tới các biện pháp hạn chế khả năng xuất khẩu hàng điện tử vốn đang mạnh mẽ của Trung Quốc.

Thêm một dấu hiệu khác cho thấy nhu cầu nội địa còn yếu, xuất khẩu thép của Trung Quốc trong nửa đầu năm nay tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái, phản ánh tình trạng ảm đạm của hoạt động xây dựng của nước này.

Giới phân tích kỳ vọng, trong ngắn hạn, Trung Quốc sẽ tiếp tục triển khai thêm các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, và cam kết của Chính phủ về gia tăng kích cầu bằng chính sách tài khóa, được đánh giá là đang giúp tiêu dùng ở Trung Quốc có phần khởi sắc hơn.

Như Ý (Theo Reuters)