Trước 'giờ G' cuộc gặp của Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Trung Quốc: Dự đoán 4 vấn đề nóng đặt lên bàn đàm phán

Cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình nhằm xác định hướng đi tiếp theo của vấn đề áp thuế. Ảnh minh họa. (Nguồn: Getty Images)

Ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh: “Chúng tôi có rất nhiều điều muốn trao đổi với Chủ tịch Tập Cận Bình, và ông ấy cũng có nhiều điều muốn nói với chúng tôi. Tôi tin rằng cuộc gặp sẽ diễn ra tốt đẹp.”

Theo The Guardian, cuộc gặp đầu tiên giữa lãnh đạo hai nền kinh tế lớn nhất thế giới kể từ khi Tổng thống Trump trở lại Nhà Trắng dự kiến tập trung vào bốn nội dung chính.

Thương mại và thuế quan

Cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình nhằm xác định hướng đi tiếp theo của vấn đề áp thuế. Tổng thống Mỹ cảnh báo sẽ áp thuế 100% mới đối với hàng hóa Trung Quốc kể từ ngày 1/11 để đáp trả việc Bắc Kinh siết kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.

Trước đó, ngày 25/10, các quan chức kinh tế cấp cao của Mỹ và Trung Quốc đã gặp nhau tại thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia để chuẩn bị cho cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo. Các quan chức đã tiến hành thảo luận sơ bộ về những vấn đề then chốt trong căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Về phía Mỹ, Tổng thống Trump cho biết, ông muốn Trung Quốc mua đậu nành của Mỹ. "Tôi muốn nông dân được bảo đảm quyền lợi. Tôi cũng sẽ thảo luận với ông Tập Cận Bình về vấn đề fentanyl", ông chủ Nhà Trắng nói.

Về phía nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, trưởng đoàn đàm phán thương mại hàng đầu của Trung Quốc Lý Thành Cương tiết lộ, hai nước đã đạt đồng thuận sơ bộ về một loạt vấn đề.

Ông nói: "Lập trường của Mỹ rất cứng rắn. Chúng tôi đã trải qua các cuộc tham vấn căng thẳng và có những cuộc thảo luận mang tính xây dựng trong việc tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề".

Theo thỏa thuận sơ bộ, Trung Quốc sẽ hoãn thi hành biện pháp kiểm soát xuất khẩu khoáng sản và nam châm đất hiếm. Đổi lại Bắc Kinh sẽ tránh được mức thuế 100% mà ông Trump đe dọa áp đặt lên tất cả hàng hóa Trung Quốc từ ngày 1/11.

Đất hiếm

Trước đây, Tổng thống Trump từng bày tỏ sự tức giận trước việc Trung Quốc mở rộng đáng kể các hạn chế đối với xuất khẩu đất hiếm và công nghệ liên quan. Trung Quốc hiện là nhà sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới, gần như nắm độc quyền quy trình tinh luyện cần thiết để đưa mặt hàng này ra thị trường.

Đầu tháng 10/2025, Bộ Thương mại Trung Quốc công bố biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm với lý do việc chuyển giao công nghệ ra nước ngoài có thể ảnh hưởng đến an ninh quốc gia.

Theo một số chuyên gia, Bắc Kinh đang sử dụng lợi thế trong lĩnh vực đất hiếm như một đòn bẩy trong đàm phán về mức thuế 20% mà Mỹ áp lên hàng hóa Trung Quốc, liên quan tới vấn đề fentanyl.

Ông Chen Long, chuyên gia tại hãng nghiên cứu Plenum, nhận định Trung Quốc có thể đề xuất Mỹ nới lỏng kiểm soát xuất khẩu chip. Washington từ lâu đã hạn chế bán các loại chip tiên tiến cho Bắc Kinh. Nếu đạt được thỏa thuận “đất hiếm đổi chip cao cấp”, đây sẽ là bước tiến lớn đối với Trung Quốc.

Xung đột Nga-Ukraine

Trên chuyên cơ Air Force One, Tổng thống Trump cho biết ông mong muốn Trung Quốc hỗ trợ Mỹ tìm giải pháp chấm dứt xung đột tại Ukraine.

Nhà lãnh đạo Mỹ thừa nhận nỗ lực kết thúc xung đột Nga-Ukraine đang gặp nhiều khó khăn hơn so với dự đoán ban đầu. Gần đây, Mỹ đã áp đặt lệnh trừng phạt dầu Nga lần đầu tiên kể từ khi ông Trump trở lại Nhà Trắng.

Phía Trung Quốc tuyên bố phản đối các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ, cho rằng các hành động này “không có cơ sở trong luật pháp quốc tế”. Tổng thống Trump cho biết vấn đề Trung Quốc mua dầu Nga có thể sẽ được đưa ra thảo luận trong cuộc gặp với Chủ tịch Tập Cận Bình, đồng thời tiết lộ Bắc Kinh đang “giảm đáng kể” lượng dầu nhập khẩu từ Moscow.

Vấn đề Đài Loan (Trung Quốc)

Trước khi rời Mỹ để bắt đầu chuyến công du châu Á ngày 26/10, Tổng thống Trump cho biết vấn đề Đài Loan (Trung Quốc) có thể nằm trong số các chủ đề được thảo luận với Chủ tịch Tập Cận Bình.

Giới phân tích kỳ vọng hai bên có thể đạt được một thỏa thuận thương mại hoặc sự đồng thuận nhất định trong cuộc gặp ngày 30/10. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy các thỏa thuận giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới thường khó duy trì lâu dài.

Văn kiện lớn gần nhất mà Mỹ và Trung Quốc từng ký kết là Thỏa thuận thương mại giai đoạn một năm 2020. Gần đây, Văn phòng đại diện Thương mại Mỹ đã mở cuộc điều tra về việc Bắc Kinh dường như không tuân thủ đầy đủ thỏa thuận này.

Theo thống kê của Forbes, kể từ khi công bố thuế quan mới ngày 2/4 đến 14/7, Tổng thống Trump đã 28 lần thay đổi quyết định liên quan mức thuế đề xuất.

Vì vậy, kết quả cuộc gặp và các nội dung cụ thể hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận vẫn còn là ẩn số cho đến phút chót.

(theo The Conversation, The Guardian)

Linh Chi