'Trường ca Achilles': Góc nhìn mới

Patroclus và Achilles lớn lên cùng nhau như những người bạn tuổi thơ, chỉ có điều ngăn cách giữa họ: Patroclus là phàm nhân, còn Achilles là á thần. Patroclus sống dưới cái bóng của mặt trời Achilles, ngưỡng mộ Achilles và từ lòng ngưỡng mộ đó biến thành tình yêu, một tình yêu ngay từ khởi đầu đã biết trước bi kịch.

Tình yêu đồng tính không phải chủ đề xa lạ trong thần thoại Hy Lạp, thậm chí một đội quân được xây dựng với toàn những chiến binh yêu nhau đã được sử sách ghi nhận. Trên nền tảng đó, Madeline Miller viết nên một câu chuyện tình yêu dưới điểm nhìn của nhân vật Patroclus và đỉnh điểm là cuộc chiến thành Troy - nơi mọi độc giả đều biết rằng kết cục của Achilles là cái chết.

Bìa sách “Trường ca Achilles” xuất bản tại Việt Nam

Madeline Miller không cố gây sốc hay chạy theo thị hiếu. Nếu như thế, cô đã không tốn mất 10 năm chuẩn bị chỉ để viết nên một thiên tình sử giữa hai con người thuộc về thần thoại quá đỗi quen thuộc. Vốn theo chuyên ngành Hy Lạp cổ đại, Miller đã dùng kiến thức của mình để tái dựng Hy Lạp của mấy ngàn năm trước dưới ngòi bút của một cô gái người Mỹ thế kỷ XXI.

Nhưng cũng đừng quá chờ mong "Trường ca Achilles" sẽ biến thành một "Iliad". Madeline Miller đang sống trong thời đại công nghệ, nơi con người không còn tin vào phép mầu hay thần linh như những người của thời Homer hàng trăm năm trước. Cô không nặn ra một Patroclus khác hay một Achilles khác mà thoát thai từ thần thoại, đi ra từ những góc khuất khác của nhân vật này.

Tài năng của nhà văn thể hiện ở chỗ đã biến một tự sự mang tính cá nhân phản ánh khát vọng yêu đương con người để hướng dần đến thần thoại. Tiểu thuyết "Trường ca Achilles" dồn dập qua từng chương, từng đoạn đường đời của hai nhân vật chính. Nhưng chính cách tiết chế của Madeline Miller mới làm nên thành công cho tác phẩm tưởng dễ viết, nhưng viết sao để không trở thành một tác phẩm phái sinh đứng dưới cái bóng của thần thoại mới khó.

Công sức và tài năng của Madeline Miller đã được đền đáp bằng giải thưởng Orange, giải thưởng văn học dành cho các nhà văn nữ có tác phẩm viết bằng tiếng Anh, năm 2012.

Chung Bảo