Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM: Tỷ lệ tiến sĩ đạt 48% nhưng vẫn 'trắng' giáo sư

.t1 { text-align: justify; }

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh được thành lập ngày 05/10/1962, là cơ sở giáo dục đại học đa ngành tại Việt Nam với thế mạnh về đào tạo các ngành kỹ thuật.

Theo thông tin trên website, nhà trường đào tạo lý thuyết gắn liền với thực hành, nổi bật với các phòng thí nghiệm, thực hành hiện đại nhằm phục vụ giáo viên, sinh viên học tập và nghiên cứu.

Nhà trường xác định tầm nhìn là cơ sở giáo dục đại học tự chủ toàn phần, là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, ngang tầm với các trường đại học uy tín trong khu vực và thế giới.

Sứ mệnh của nhà trường là cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho thị trường lao động trong nước và quốc tế. Đóng góp tri thức hữu ích cho nhân loại bằng các kết quả nghiên cứu khoa học nhằm phục vụ cho sự phát triển bền vững của đất nước; phục vụ tích cực và có trách nhiệm vào sự phát triển cộng đồng.

Hiện tại, Tiến sĩ Trương Thị Hiền là Chủ tịch Hội đồng trường và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Hiếu Giang là Hiệu trưởng nhà trường.

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh: website nhà trường

Thời gian qua, một số độc giả phản ánh đến Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam rằng họ muốn tìm hiểu về cam kết chất lượng đào tạo của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh nhưng có một số thông tin công khai trên website của nhà trường chưa rõ ràng.

Nguyên nhân nào khiến nhà trường "trắng" giáo sư?

Trong "Báo cáo về việc công khai hoạt động của Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh năm 2024” (văn bản được ký ngày 27/6/2024) cho thấy, nhà trường không có giảng viên chức danh giáo sư nào dù nhà trường luôn chú trọng việc khuyến khích bồi dưỡng và tuyển dụng giảng viên có học hàm, học vị cao.

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật thành phố Hồ Chí Minh không có giảng viên chức danh giáo sư nào. Ảnh chụp màn hình.

Giảng viên chức danh phó giáo sư giữa các lĩnh vực cũng có sự chênh lệch về số lượng. Cụ thể, trong khi lĩnh vực Công nghệ kỹ thuật có đến 37/56 giảng viên chức danh phó giáo sư thì một số lĩnh vực khác lại không có giảng viên chức danh phó giáo sư nào và chỉ có 1-2 giảng viên trình độ tiến sĩ.

Ví dụ như lĩnh vực Pháp luật chỉ có 1 giảng viên trình độ tiến sĩ, 3 giảng viên trình độ thạc sĩ; lĩnh vực dịch vụ vận tải chỉ có 2 giảng viên trình độ tiến sĩ; lĩnh vực du lịch, khách sạn, thể thao và dịch vụ cá nhân chỉ có 2 giảng viên trình độ thạc sĩ.

Ảnh chụp màn hình

Chia sẻ về số lượng giảng viên chức danh giáo sư, phó giáo sư của nhà trường, trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Quách Thanh Hải - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trước đây, nhà trường từng có giảng viên chức danh giáo sư nhưng sau đó các thầy cô hoặc đã nghỉ hưu, hoặc chuyển sang trường khác.

Hiện tại, nhà trường có hơn 10 giảng viên chức danh phó giáo sư đủ điều kiện làm giáo sư, nhưng các thầy cô này chưa nhiệt tình thực hiện hồ sơ, và cũng bởi mức chênh lệch giữa hệ số lương của phó giáo sư và giáo sư không đáng kể.

Thêm vào đó, quy chế chi tiêu nội bộ của nhà trường cũng chưa có sự khác biệt rõ ràng để khuyến khích giảng viên phấn đấu làm giáo sư. Nhà trường đang nỗ lực đổi mới quy chế chi tiêu nội bộ trên tinh thần có sự điều chỉnh phù hợp để tạo động lực hơn cho giảng viên làm giáo sư, kỳ vọng trong năm 2025 số lượng giảng viên chức danh giáo sư của nhà trường sẽ tăng lên.

Nhà trường có một số ngành đào tạo mới mở nên giai đoạn đầu số lượng giảng viên có học hàm, học vị cao chưa nhiều, nhưng trong thời gian tới phát triển ngành nghề, đội ngũ này sẽ tăng lên. Đối với những ngành ở Việt Nam chưa đào tạo tiến sĩ, nhà trường sử dụng đội ngũ giảng viên có bằng tiến sĩ ngành gần, có các nghiên cứu khoa học phù hợp với lĩnh vực đào tạo.

Thầy Hải cũng cho rằng, trên thực tế, việc chưa có giảng viên chức danh giáo sư không ảnh hưởng nhiều tới chất lượng đào tạo của nhà trường, bởi số lượng đội ngũ phó giáo sư của trường đảm bảo được yêu cầu chuyên môn, đào tạo.

“Tới đây, nhà trường sẽ tiếp tục tuyển dụng thêm giảng viên, ưu tiên những người học tập ở nước ngoài để nâng cao chất lượng đội ngũ”, thầy Hải chia sẻ.

Theo Điểm b, Tiêu chí 2.3, Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học quy định, tỷ lệ giảng viên toàn thời gian có trình độ tiến không thấp hơn 40% và từ năm 2030 không thấp hơn 50% đối với cơ sở giáo dục đại học có đào tạo tiến sĩ.

Được biết, năm 2024, tỷ lệ giảng viên trình độ tiến sĩ toàn thời gian của nhà trường khoảng 48%. Như vậy, mặc dù nhà trường không có giảng viên chức danh giáo sư nhưng chiếu theo quy định tại tiêu chí 2.3 thì tỷ lệ giảng viên toàn thời gian có trình độ tiến sĩ của nhà trường đã gần đạt 50%, trong khi tỷ lệ này quy định đến năm 2030 phải đạt.

Chia sẻ kinh nghiệm để đạt được tỷ lệ 48% giảng viên toàn thời gian trình độ tiến sĩ như hiện nay, thầy Hải cho biết, nhà trường đã thực hiện đồng thời hai giải pháp. Một là đào tạo tại chỗ, tức là tạo điều kiện cho giảng viên đi học nâng cao trình độ. Hai là thu hút giảng viên từ các nơi khác về công tác, bằng những chính sách tốt để họ yên tâm gắn bó lâu dài - “Dù cho thầy cô có trình độ chuyên môn giỏi, nhưng khi về trường không có điều kiện (chỗ ngồi, máy móc, thiết bị thí nghiệm) để nghiên cứu thì chắc chắn các thầy cô cũng sẽ không thể gắn bó với nhà trường”, thầy Hải chia sẻ.

Tại Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh, với kế hoạch chiến lược tầm nhìn đến năm 2030, nhà trường đẩy mạnh hợp tác, liên kết trong nước và quốc tế; tham gia xếp hạng đại học thế giới/châu Á,… và một trong những mục tiêu của nhà trường là nâng cao chất lượng và số lượng giảng viên người nước ngoài.

Chia sẻ thêm, thầy Hải cho biết, việc thu hút giảng viên người Việt Nam là giáo sư, phó giáo sư ở nước ngoài về công tác lâu dài thực tế vẫn rất khó, bởi phần lớn các thầy cô đã có cuộc sống ổn định ở nước ngoài. Tuy nhiên, nhà trường thường xuyên mời các thầy cô về giảng dạy chuyên đề, tham gia các hoạt động học thuật.

Năm 2024, nhà trường có ký hợp đồng dài hạn với hai giảng viên nước ngoài (từ Cộng hòa Séc, và Đức). Những giảng viên này làm việc toàn thời gian, ký hợp đồng theo năm, tham gia đầy đủ bảo hiểm.

“Điểm thuận lợi là gia đình 2 giảng viên người nước ngoài của nhà trường đều có vợ là người Việt Nam; họ từng về trường thỉnh giảng, cảm nhận được môi trường làm việc phù hợp nên sau đó chủ động đề nghị ký hợp đồng chính thức. Và tất nhiên giảng viên nước ngoài sẽ có chế độ khác biệt, phù hợp với mặt bằng chung trong hợp tác quốc tế”, thầy Hải cho biết.

Từ thực tiễn, thầy Hải cho rằng, việc xây dựng đề án, cơ chế, chính sách đột phá để thu hút và sử dụng chuyên gia nước ngoài mang ý nghĩa quan trọng đối với các cơ sở giáo dục đại học Việt Nam. Để tháo gỡ khó khăn trong tuyển dụng giảng viên nước ngoài, cần trao quyền tự chủ nhiều hơn nữa cho trường đại học, bởi hiện nay khi trường muốn mời giảng viên nước ngoài về làm lãnh đạo của 1 khoa, dù trường đủ khả năng chi trả tiền lương nhưng cơ chế chưa cho phép.

Nhà trường nỗ lực để tăng tỷ lệ người tốt nghiệp hài lòng tổng thể

Tiêu chí 5.4, Thông tư 01/2024/TT-BGDĐT về Chuẩn cơ sở giáo dục đại học quy định: “tỷ lệ người tốt nghiệp hài lòng tổng thể về quá trình học tập và trải nghiệm không thấp hơn 70%.”.

Theo báo cáo của nhà trường, tỷ lệ người tốt nghiệp hài lòng tổng thể năm 2023 là 77,40%, tuy cao hơn chuẩn quy định nhưng so với năm 2022 (83,65%) thì tỷ lệ này đã giảm 6,25%.

Lý giải về việc tỷ lệ người tốt nghiệp hài lòng tổng thể năm 2023 giảm so với năm 2022, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết xuất phát từ hai nguyên nhân chính. Thứ nhất, vào thời điểm đó, có một số thông tin thất thiệt về nhà trường khiến sinh viên có tâm lý lo lắng, ảnh hưởng đến mức độ hài lòng khi tham gia khảo sát. Thứ hai, trong giai đoạn 2020-2022, việc đầu tư cơ sở vật chất của nhà trường gặp nhiều khó khăn do vướng mắc trong thủ tục, không có người ký duyệt nên không triển khai được các dự án lớn. Thêm nữa, thời điểm đó sinh viên vẫn phải học online, chất lượng đường truyền không đảm bảo do yếu tố khách quan từ phía các nhà mạng, học qua màn hình máy tính nên trải nghiệm học tập cũng bị ảnh hưởng.

Về cách thức thống kê, nhà trường đánh giá tỷ lệ hài lòng dựa trên khảo sát nhiều yếu tố. Sinh viên sẽ cho ý kiến về chương trình đào tạo, đội ngũ giảng viên, chất lượng phục vụ của các phòng ban, trang thiết bị phòng học lý thuyết, phòng thực hành, xưởng thực tập, hạ tầng công nghệ thông tin, wifi... Trong đó, đội ngũ giảng viên luôn là điểm sáng, được sinh viên đánh giá cao.

Những hạn chế trong giai đoạn trên đã được nhà trường khắc phục dần. Từ năm 2023 đến nay, nhà trường đã dành mỗi năm từ 200-300 tỷ đồng đầu tư cơ sở vật chất.

Về các giải pháp cụ thể, với những yếu tố từng bị đánh giá chưa cao như hạ tầng công nghệ thông tin, nhà trường đã nâng cấp hệ thống máy chủ, đảm bảo sinh viên đăng ký môn học, tra cứu thời khóa biểu thuận tiện, nhanh chóng. Đến nay, sinh viên gần như không còn phàn nàn về vấn đề này.

Cơ sở vật chất phòng học, xưởng thực hành cũng được sửa chữa, nâng cấp với thiết bị mới, hiện đại, đáp ứng yêu cầu của công nghệ hiện nay. Ký túc xá đang tiếp tục được đầu tư thêm, đảm bảo sinh viên khi quay lại trường sau kỳ nghỉ hè sẽ có phòng ở mới, tiện nghi hơn.

Song song với đó, nhà trường tổ chức các lớp học chuyên đề để giảng viên nâng cao trình độ chuyên môn, phương pháp giảng dạy, từ đó nâng cao chất lượng hài lòng của sinh viên.

Nhờ những giải pháp được triển khai hiệu quả, đến nay, diện mạo nhà trường đã khang trang, hiện đại hơn rất nhiều. Điều này được chứng minh khi năm 2024, tỷ lệ người tốt nghiệp hài lòng tổng thể đã tăng trở lại, đạt khoảng 90%, - "đây là kết quả của sự nỗ lực đồng bộ từ đội ngũ cán bộ, giảng viên, nhân viên nhà trường", thầy Hải chia sẻ.

Nguyễn Huệ