Truy tìm nguyên nhân khiến cá chết bất thường sau khi nước suối đổi màu đục

Người dân hoang mang trước việc cá chết bất thường

Chỉ tay vào dòng suối có màu đỏ, ông Lương Văn Huế (SN 1959), trú tại bản Cải, xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An, lắc đầu cho biết chưa bao giờ thấy tình trạng này xảy ra trên địa bàn.

“Tôi sống từng này tuổi, sinh ra và lớn lên ở đây, nhưng chưa khi nào thấy dòng nước lạ và bất thường như thế. Sự việc xuất hiện vào ngày 30/6, dòng nước đang trong xanh thì bất ngờ xuất hiện màu khác lạ. Tôi chạy ra xem thì nước có màu đục, lắng phía dưới đáy là lớp bùn đặc màu đỏ. Điều đáng nói, sau đó bờ suối có rất nhiều cá tự nhiên chết dạt vào bờ kéo dài hàng cây số”, ông Huế nói.

Người dân cho biết chưa bao giờ thấy nước suổi đổi thành màu đỏ như thế này.

Sau khi ghi nhận hiện tượng trên, một số người dân đã thông báo cho chính quyền địa phương, đồng thời quay video để đăng lên mạng xã hội. Tiếp nhận phản ánh trên, chiều ngày 1/7, UBND xã Châu Thành đã cử lực lượng đi kiểm tra. Đến sáng 2/7, UBND huyện Quỳ Hợp cũng đã thành lập đoàn kiểm tra xuống hiện trường khảo sát, ghi nhận tình trạng trên để cùng các cơ quan chức năng lấy mẫu nước, mẫu cá phân tích, làm rõ nguyên nhân hiện tượng bất thường nêu trên.

“Nước từ suối lâu nay người dân vẫn dùng để giặt giũ, lũ trẻ cũng thỉnh thoảng xuống tắm vào những ngày nắng nóng, trâu bò cũng thường xuyên uống nước. Tuy nhiên, từ khi xuất hiện tình trạng trên thì chúng tôi ai cũng sợ, không dám ra suối lấy nước dùng nữa. Cho đến nay, vẫn chưa rõ nguyên nhân vì sao khiến cho nhân dân càng thêm lo lắng”, ông Huế nói.

Mặc dù đã thu gom cá nhưng sau 3 ngày vẫn còn tình trạng cá chết dạt vào bờ.

Nhặt những con cá chết trôi dạt vào bờ, ông Hà Đăng Ninh, trú xóm Chăm Hiêng, xã Châu Thành cho biết thêm, cá suối tuy không to nhưng khả năng thích ứng với thời tiết tốt hơn cá nuôi. Vậy nên việc cá chết hàng loạt như thế này chỉ có thể do nguồn nước bị ô nhiễm.

"Rất may, thời điểm này nước đang cạn nên người dân không dẫn vào ao hồ. Vì vậy, cá nuôi của người dân không bị ảnh hưởng, hoa màu cũng không sao. Nhưng chắc chắn phải có tác động vào nguồn nước mới bị biến đổi như vậy", ông Ninh cho hay.

Dòng suối này trẻ em vẫn hay ra nô đùa những ngày hè nắng nóng.

Theo người dân, cách đây 8 năm, vào tháng 3/2027, một sự cố vỡ đập chứa bùn thải khai thác thiếc trên đỉnh núi cũng đã khiến cá tự nhiên ở con suối bị chết. Thậm chí, nước thải đã vào ao hồ dẫn đến cá nuôi của một số hộ dân ở xã Châu Thành cũng bị chết theo, ngoài ra nhiều diện tích đất nông nghiệp bị bồi lấp.

“Thời điểm xảy ra vụ vỡ đập thải, người dân vô cùng lo lắng nguồn nước bị ô nhiễm, ảnh hưởng đến cuộc sống. Phải sau nhiều năm, chúng tôi mới dám dùng lại dòng nước suối này, thì lại tiếp tục xảy ra sự cố trên. Cũng vì vậy, người dân mong muốn cơ quan chức năng sớm vào cuộc xác minh nguyên nhân để chúng tôi yên tâm sinh sống”, ông Ninh nói.

Lấy mẫu kiểm tra để làm rõ nguyên nhân cá chết

Liên quan đến vụ việc, ông Lương Văn Hải, Chủ tịch UBND xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp cho hay, các cơ quan chức năng của huyện này đang tiến hành lấy mẫu nguồn nước để xác định nguyên nhân cá khe tự nhiên chết bất thường hàng loạt ở xã này xảy ra trong những ngày qua.

Tại vị trí 2 con suối gặp nhau đã hình thành 2 màu sắc khác biệt rõ rệt.

Theo Chủ tịch xã Châu Thành, trên địa bàn có 2 con suối là suối Bắc và suối Mai. Cả hai gộp với nhau tại khu vực cầu Tiến Thành, sau đó tiếp tục chảy vào suối Nậm Huống, xuống hợp với sông Dinh rồi ra sông Hiếu.

“Tổ kiểm tra đã đi dọc bờ suối để lên thượng nguồn và phát hiện nguyên nhân nước đổi màu xuất hiện từ suối Bắc. Khu vực xảy ra hiện tượng cá chết nước chảy từ khu vực suối Bắc nơi có một số đơn vị đang hoạt động khai thác quặng thiếc”, ông Hải cho hay.

Con suối Bắc đã biến thành mùa đỏ, lắng phía dưới đáy là lớp bùn đặc cũng màu đỏ.

Hiện, trên địa bàn xã Châu Thành đang có 2 đơn vị tiến hành khai thác quặng thiết, gồm: Công ty TNHH Thiếc Hà An và Công ty CP Kim loại màu Nghệ Tĩnh. Trong đó, công ty TNHH Hà An mới ngừng hoạt động từ đầu năm 2024 do vi phạm nhiều nội dung. Còn công ty CP Kim loại màu trước đây cũng bị đình chỉ, mới hoạt động lại được vài tháng nay.

“Truy ngược lên dọc khe suối có bám các dấu vết nền đất đá có màu đục, lực lượng chức năng xác định điểm cuối đầu nguồn là từ khu vực mỏ của Công ty TNHH Thiếc Hà An. Tuy nhiên, việc cá chết có liên quan đến hoạt động xả thải của các đơn vị này hay không thì chưa thể xác định được”, đại diện xã Châu Thành cho hay.

Truy ngược lên thượng nguồn, cơ quan chức năng đã phát hiện điểm cuối dẫn đến việc nước đổi màu là từ một công ty khai thác quặng.

Ông Quán Vi Giang, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp cho biết thêm, hiện cơ quan công an đang vào cuộc điều tra, làm rõ nguyên nhân vụ việc. Tuy nhiên, UBND huyện Quỳ Hợp cũng đã chỉ đạo các ngành chức năng, UBND xã Châu Thành và các địa phương có lưu dòng chảy của suối Bắc đi qua khẩn trương khắc phục vệ sinh thu gom cá chết, khơi thông dòng chảy làm sạch môi trường nước.

“Đồng thời, chính quyền cũng tuyên truyền cho các hộ dân không được vớt tôm, cá chết để sử dụng hoặc đem bán, tiêu thụ, tiềm ẩn đến sức khỏe người dân và ảnh hưởng môi trường. Mặt khác, cũng đề nghị người dân không được dẫn nước vào tưới cây trồng, diện tích lúa nước cũng như không đưa nước vào ao cá gia đình”, đại diện UBND huyện Quỳ Hợp thông tin thêm.

Huyện Quỳ Hợp được xem là “thủ phủ khoáng sản” của tỉnh Nghệ An. Tính đến đầu năm 2024, địa phương này có 79 mỏ đá, quặng và nước khoáng được cấp phép còn hạn; hơn 150 xưởng chế biến khoáng sản.

Nguyễn Anh Ngọc