Truyền bá mê tín dị đoan từ kẽ hở xuất bản

Bức xúc chưa có hồi kết

CLB Tình Người gây bức xúc vì phát hành cuốn sách Tạo hóa ban tặng nền tảng trí tuệ cho nhân loại. Nhiều độc giả phản ánh, trong cuốn sách này có vô số nội dung sai lệch. Thượng tọa Thích Nhật Từ, Tiến sĩ Phật học - Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP.HCM đánh giá: “Trang nào cũng có sai về Phật giáo”. Đơn cử, theo Thượng tọa Thích Nhật Từ, cuốn sách này nói Việt Nam là đạo Phật gốc, còn đạo Phật Ấn Độ là sau đó. Đây là thông tin phi lịch sử, phi khoa học, trái ngược lại với tất cả những bằng chứng lịch sử, tạo ra những ngộ nhận rất lớn.

Liên quan đến nội dung, thông tin trong Tạo hóa ban tặng nền tảng trí tuệ cho nhân loại không có căn cứ, một số đoạn trái với thuần phong mỹ tục khiến dư luận xôn xao, Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin - Truyền thông) vừa yêu cầu Nhà xuất bản (NXB) Hồng Đức (đơn vị liên kết xuất bản với CLB Tình Người) đình chỉ phát hành cuốn sách này để thẩm định về nội dung. Ngay sau đó, NXB Hồng Đức đã làm văn bản gửi CLB Tình Người yêu cầu ngừng phát hành cuốn sách. Theo đại diện NXB Hồng Đức, đơn vị này chỉ làm nội dung và thủ tục xuất bản, CLB Tình Người in ở nhà in khác. Hiện tại, NXB Hồng Đức đang đọc thẩm định lại nội dung cuốn sách để báo cáo cơ quan chức năng liên quan.

Thực tế nhiều năm trở lại đây, không ít cuốn sách liên kết xuất bản thể hiện sai về nội dung ảnh hưởng đến thẩm mỹ độc giả. Có thể kể đến cuốn Miếng ngon Hà Nội của tác giả Vũ Bằng, đơn vị liên kết với NXB đã tự ý sửa nội dung sai lệch, phản động không đúng với bản thảo gốc, gây bức xúc dư luận. Sau đó, Cục Xuất bản, In và Phát hành đã ra quyết định xử phạt hành chính với 3 đơn vị liên quan đến việc in, phát hành cuốn Miếng ngon Hà Nội với tổng số tiền 270 triệu đồng, tịch thu xuất bản phẩm vi phạm và đình chỉ hoạt động liên kết xuất bản, phát hành trong 6 tháng của một công ty tư nhân.

Ngoài ra có thể kể đến những cuốn sách dành cho các em học sinh như cuốn Bài tập ôn luyện tự kiểm tra cuối tuần Toán 1 bắt học sinh lớp 1 làm phép toán “3 trừ bao nhiêu để bằng 4” và “7 cộng bao nhiêu để bằng 5”; Vở luyện từ và câu lớp 3 có nội dung nói “Lý Thường Kiệt đánh quân... Nam Hán”; Phát triển toàn diện trí thông minh cho trẻ bị thu hồi do có hình ảnh ngôi trường của bé cắm cờ... Trung Quốc. Hoặc một cuốn về luật lại in hình bìa sách là một nghệ sĩ hài với 2 tay cầm 2 cán cân, trên người chỉ mặc độc chiếc quần lót vô cùng phản cảm.

Cuốn sách xuất bản theo hoạt động liên kết đang gây bức xúc dư luận vì có nhiều nội dung sai trái (Ảnh: Báo Đại đoàn kết).

Nhiều việc phải làm

Mặc dù còn những điều hạn chế như trên nhưng phải thừa nhận, từ thực tế của ngành xuất bản cho thấy, hoạt động liên kết xuất bản một mặt giúp các NXB quảng bá thương hiệu của mình; Mặt khác, sự năng động, sáng tạo và chịu chi của các đơn vị liên kết đã giúp thị trường xuất bản Việt Nam có những bước tiến đáng kể, giúp các NXB “tăng thu bù chi” từ chi phí quản lý giấy phép.

Luật Xuất bản năm 2012 (sửa đổi, bổ sung) đã quy định rõ quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm, sự ràng buộc của các bên trong liên kết xuất bản. Trong đó, nếu có vi phạm, đối tác liên kết sẽ bị xử lý ngang bằng với NXB chứ không chỉ liên đới trách nhiệm như trước đây. Thế nhưng thực tế trên cho thấy, lợi dụng những kẽ hở của quy trình xuất bản, một số đối tác tư nhân trong ngành vẫn bất chấp để đưa ra những cuốn sách có nội dung xấu, độc hại đối với cộng đồng gây bức xúc dư luận.

Để không còn “những điều trông thấy mà đau đớn lòng” trong liên kết xuất bản, nhiều ý kiến cho rằng, các cơ quan chức năng liên quan cần nâng cao trách nhiệm trong việc cấp phép, thẩm định, quản lý, kiểm tra, giám sát các hoạt động, các khâu xuất bản sách. Cùng với đó, đội ngũ biên tập viên các NXB cần chặt chẽ, tỉ mỉ, thận trọng và là “bộ lọc” thông minh, tinh tế hơn không để lọt ra thị trường những trang sách có nội dung lệch lạc, sai sót... Có như vậy ngành xuất bản nói chung, thị trường sách nói riêng ở Việt Nam mới phát triển lành mạnh, thực chất.

Quỳnh Phạm