Truyền thông đóng vai trò quan trọng trong giảm thiểu lao động trẻ em

Trong khuôn khổ chương trình, ông Đặng Hoa Nam - Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam, nguyên Cục trưởng Cục Trẻ em cung cấp một cái nhìn tổng quan về tình hình lao động trẻ em tại Việt Nam, đồng thời làm rõ các quy định pháp luật và cam kết quốc tế mà Việt Nam đã tham gia nhằm xóa bỏ vấn đề này.

Con số từ Tổng cục Thống kê cho thấy, cả nước hiện có 731.600 trẻ từ 5–17 tuổi tham gia lao động, tương đương 3,5% dân số trẻ em, giảm tới 5,6% so với năm 2018. Phần lớn trẻ tham gia lao động sinh sống tại khu vực nông thôn (84,6%), nơi điều kiện kinh tế – xã hội còn nhiều khó khăn.

Nhóm lao động trẻ em làm việc trái quy định về độ tuổi và điều kiện lao động hiện còn gần 270.000 em, giảm 4,1% so với năm 2018 và 8,3% so với năm 2012. Với tốc độ giảm hiện nay, Việt Nam được đánh giá là về đích sớm so với các mục tiêu quốc gia về giảm thiểu lao động trẻ em (dưới 4,9% vào năm 2025 và dưới 4,5% vào năm 2030).

Nguồn ENHANCE.

Theo ông Nam, hệ thống pháp luật về bảo vệ trẻ em được hoàn thiện theo hướng ngày càng rõ ràng, chặt chẽ. Luật Trẻ em năm 2016, Nghị định 56/2017/NĐ-CP quy định quyền được bảo vệ để không bị bóc lột sức lao động; cơ chế can thiệp, hỗ trợ trẻ em khi có nguy cơ bị xâm hại; trách nhiệm thông báo, tố giác của cá nhân, gia đình, tổ chức.

Song song với khung pháp lý, Việt Nam triển khai nhiều chính sách xã hội hỗ trợ nhóm trẻ dễ bị tổn thương. Chương trình giảm nghèo, hỗ trợ vùng đặc biệt khó khăn, chính sách trợ cấp cho trẻ mồ côi, trẻ khuyết tật giúp giảm áp lực kinh tế lên gia đình. Chính sách phổ cập giáo dục tiểu học, miễn giảm học phí cho học sinh nghèo, trẻ em ở vùng khó khăn góp phần giữ trẻ ở lại trường.

Ông Đặng Hoa Nam nhấn mạnh vai trò của báo chí và truyền thông trong việc phòng ngừa và giảm thiểu lao động trẻ em. Trước đây lao động trẻ em thường được xem là vấn đề nội bộ của từng hộ gia đình. Nhưng hiện nay truyền thông cần nhấn mạnh đây là vấn đề liên quan trực tiếp tới lợi ích quốc gia, kinh tế – thương mại, uy tín doanh nghiệp và chất lượng nguồn nhân lực tương lai.

“Lao động trẻ em không chỉ xuất hiện trong phạm vi cơ sở sản xuất mà còn có thể tồn tại trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Những thông tin báo chí không chuẩn xác về lao động trẻ em thậm chí có thể ảnh hưởng đến thương mại quốc tế, làm tăng nguy cơ doanh nghiệp Việt Nam bị dựng rào cản thương mại hoặc bị từ chối đơn hàng”, theo ông Nam.

Để nâng cao nhận thức, thúc đẩy hành động, thời gian qua nhiều giải pháp truyền thông đã được triển khai. Cục Bà mẹ và Trẻ em, Bộ Y tế tổ chức đa dạng hoạt động hội thảo chính sách, sản xuất tài liệu truyền thông, các cuộc thi sáng tác, thi ảnh, những lớp tập huấn dành cho cán bộ cơ sở… Đây là cách thiết thực giúp cộng đồng, đặc biệt là cha mẹ và người chăm sóc trẻ, hiểu rõ hơn về nguy cơ, tác hại của lao động trẻ em, đồng thời nâng cao năng lực phòng ngừa ngay từ gia đình.

Trong bối cảnh còn tồn tại tình trạng hiểu sai về lao động trẻ em, dẫn đến vi phạm quy định pháp luật, sự kiện tập huấn này là một bước đi thiết thực, khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc xóa bỏ lao động trẻ em, đồng thời nâng cao vai trò của truyền thông trong việc bảo vệ thế hệ tương lai.

Hồng Minh