Truyền thông pháp luật: Từ dấu ấn cuộc thi đến giá trị lan tỏa lâu dài

Từ góc độ này, Cuộc thi Tìm hiểu pháp luật về chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử do Cục Quản lý và phát triển thị trường trong nước đã cho thấy hiệu quả truyền thông rõ nét, với thông điệp được truyền tải mạch lạc, nhất quán và có sức lan tỏa xã hội.

Pháp luật không chỉ để “biết”, mà để “hiểu” và “hành động”

Điểm khác biệt lớn nhất của Cuộc thi nằm ở cách tiếp cận truyền thông: đưa pháp luật ra khỏi khuôn khổ tuyên truyền một chiều, biến các quy định vốn khô khan thành những tình huống gần gũi, gắn chặt với trải nghiệm tiêu dùng và kinh doanh trên môi trường số. Các đội thi không chỉ trả lời câu hỏi kiến thức, mà còn phân tích, lập luận, phản biện và xử lý những tình huống sát với thực tế mua bán trực tuyến hiện nay.

Vòng thi xử lý tình huống của đội Honda Việt Nam

Chính hình thức đó đã giúp người tham dự, đặc biệt là sinh viên không chỉ “nghe” pháp luật, mà tự mình đối thoại với pháp luật, nhìn thấy vai trò của pháp luật trong từng quyết định tiêu dùng, từng hành vi kinh doanh cụ thể. Thông điệp được truyền đi rõ ràng: pháp luật không phải rào cản, mà là công cụ bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và tạo lập môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch.

Một yếu tố quan trọng tạo nên hiệu quả truyền thông của Cuộc thi chính là không khí sôi nổi, giàu tương tác tại hội trường. Những phần tranh tài căng thẳng, những khoảnh khắc hồi hộp chờ đáp án, những tràng pháo tay cổ vũ đã biến Cuộc thi thành một “sự kiện truyền thông sống”, nơi thông điệp pháp luật được tiếp nhận một cách tự nhiên, không áp đặt.

Ở đó, kiến thức pháp luật không được truyền tải bằng mệnh lệnh hay khẩu hiệu, mà thông qua cảm xúc, sự nhập cuộc và tinh thần đồng hành của cả thí sinh lẫn khán giả. Chính cảm xúc tích cực này đã góp phần giúp thông điệp về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng thẩm thấu sâu hơn, bền hơn so với những hình thức tuyên truyền truyền thống.

Diễn xuất ấn tượng của đội Liên cơ quan báo chí truyền thông

Hiệu quả truyền thông của Cuộc thi không chỉ gói gọn trong vài giờ diễn ra sự kiện. Trước, trong và sau Cuộc thi, các hoạt động truyền thông được triển khai đồng bộ trên nhiều kênh: báo chí chuyên ngành, nền tảng số, mạng xã hội và hệ thống truyền thông nội bộ của các đơn vị tham gia.

Thông điệp cốt lõi: chống hàng giả là trách nhiệm chung

Xuyên suốt Cuộc thi, một thông điệp được nhấn mạnh rõ ràng và nhất quán: chống hàng giả không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý, mà là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Thông điệp này không được nhấn mạnh bằng những khẩu hiệu khô cứng, mà được thể hiện qua từng phần thi, từng tình huống pháp lý và từng lập luận phản biện của các đội chơi. Từ những ví dụ rất đời thường, một cú nhấp chuột mua hàng, một lời quảng cáo “giá rẻ bất ngờ”, một hành vi thỏa hiệp với hàng hóa không rõ nguồn gốc… Cuộc thi đã chỉ ra mối liên hệ trực tiếp giữa lựa chọn cá nhân và hệ lụy xã hội.

Thông điệp của Đội Kinh tế Quốc dân

Người tiêu dùng cần trang bị kiến thức pháp luật để tự bảo vệ mình; doanh nghiệp phải kinh doanh trung thực, tuân thủ quy định; các nền tảng thương mại điện tử cần nâng cao trách nhiệm kiểm soát; và cơ quan chức năng giữ vai trò dẫn dắt, bảo đảm thực thi pháp luật nghiêm minh. Người tiêu dùng, nếu dễ dãi với hàng giả, vô tình tiếp tay cho vi phạm; doanh nghiệp, nếu vì lợi nhuận mà bỏ qua chuẩn mực, sẽ làm xói mòn niềm tin thị trường; các nền tảng thương mại điện tử, nếu thiếu cơ chế kiểm soát hiệu quả, sẽ trở thành mảnh đất màu mỡ cho hành vi gian lận. Cuộc thi đã đặt tất cả các chủ thể đó trong cùng một bức tranh trách nhiệm, nơi mỗi mắt xích đều có vai trò không thể thay thế.

Báo chí truyền thông là hộ vệ online, là tấm khiên vững chãi trong công tác tuyên truyền về chống hàng giả, bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử

Thay vì quy kết, Cuộc thi tập trung làm rõ vai trò và hành động cụ thể mà mỗi chủ thể có thể thực hiện: người tiêu dùng cần trang bị kiến thức pháp luật để tự bảo vệ mình; doanh nghiệp cần tuân thủ pháp luật như một cam kết đạo đức kinh doanh; các nền tảng số cần nâng cao trách nhiệm xã hội; và cơ quan chức năng giữ vai trò dẫn dắt, tạo hành lang pháp lý minh bạch, nghiêm minh.

Chính cách tiếp cận đó đã giúp thông điệp “chống hàng giả” chuyển từ lời kêu gọi chung chung thành nhận thức có khả năng thúc đẩy hành vi. Khi mỗi cá nhân hiểu rằng hành động của mình, dù nhỏ, đều góp phần định hình thị trường, thì việc nói không với hàng giả không còn là lựa chọn mang tính cảm tính, mà trở thành trách nhiệm gắn với lợi ích lâu dài của cộng đồng.

Khán giả cùng hòa chung không khí sôi nổi của Cuộc thi

Từ một sự kiện đến mô hình truyền thông pháp luật bền vững

Điểm đáng ghi nhận của Cuộc thi không chỉ nằm ở hiệu quả truyền thông tức thời, mà còn ở khả năng hình thành một mô hình truyền thông pháp luật bền vững, có thể tiếp tục vận hành và lan tỏa ngay cả khi sự kiện đã khép lại. Thông qua Cuộc thi, pháp luật không được truyền đạt theo cách “đến hẹn lại lên”, mà được xây dựng thành một chuỗi giá trị liên tục, có sự kế thừa và phát triển. Các đội thi, thí sinh và khán giả không chỉ là đối tượng tiếp nhận thông tin, mà còn trở thành những “điểm phát” thông điệp pháp luật trong cộng đồng của mình. Sau Cuộc thi, những kiến thức, câu chuyện và trải nghiệm thu được tiếp tục được chia sẻ, thảo luận và lan tỏa trên không gian số, tạo hiệu ứng truyền thông kéo dài và bền vững.

Sự tương tác giữa sân khâu svaf khán giả góp phần lan tỏa thông điệp truyền thông pháp luật mà BTC hướng tới

Quan trọng hơn, từ mô hình Cuộc thi có thể hình thành một cơ chế phối hợp truyền thông đa chủ thể, gắn kết cơ quan quản lý nhà nước, cơ sở đào tạo, báo chí và cộng đồng người tiêu dùng. Sự phối hợp này không chỉ giúp thông điệp pháp luật được truyền tải thống nhất, chính xác, mà còn tạo nền tảng cho việc duy trì nhận thức xã hội một cách lâu dài, thay vì chỉ tập trung vào cao trào của một sự kiện đơn lẻ.

Cuộc thi khép lại, nhưng những thông điệp mà nó mang lại vẫn tiếp tục lan tỏa, góp phần xây dựng một cộng đồng tiêu dùng thông thái, một môi trường thương mại điện tử minh bạch và một nền kinh tế số phát triển bền vững.

Nguyên Vỵ