Khi vốn chính sách giữ lại những giấc mơ

Chính sách chạm đúng “điểm nghẽn”

Chuyển đổi số, kinh tế số, xã hội số đã trở thành dòng chảy chủ đạo của thời đại. Trong bối cảnh đó, nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt ở các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), ngày càng trở nên cấp thiết.

Tuy nhiên, để hình thành được đội ngũ nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển, không thể chỉ trông chờ vào chương trình đào tạo hay cơ sở vật chất, mà cần một cơ chế hỗ trợ đủ mạnh để người học có thể theo đuổi con đường học tập dài hơi, nhiều thách thức.

Giải ngân vốn vay STEM ở Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Quỳnh Lưu.

Thực tế cho thấy, suốt nhiều năm qua, không ít học sinh, sinh viên học lực tốt, có tố chất khoa học nhưng buộc phải gác lại giấc mơ giảng đường vì hoàn cảnh gia đình khó khăn. Học phí ngày càng cao, chi phí sinh hoạt, tài liệu học tập, nghiên cứu… trở thành những rào cản hữu hình, khiến con đường đến với tri thức bị đứt gãy ngay từ vạch xuất phát. Đây chính là “điểm nghẽn” lớn trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao của đất nước.

Sự ra đời của Quyết định số 29/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh theo học các ngành STEM đã trực tiếp tháo gỡ nút thắt ấy.

Theo quyết định này, người học được vay toàn bộ học phí theo xác nhận của cơ sở đào tạo, đồng thời được hỗ trợ sinh hoạt phí và chi phí học tập tối đa 5 triệu đồng mỗi tháng trong suốt thời gian theo học.

Không dừng lại ở ý nghĩa hỗ trợ tài chính, chính sách tín dụng STEM còn thể hiện rõ quan điểm nhất quán của Nhà nước trong việc bảo đảm quyền tiếp cận giáo dục, mở rộng cơ hội học tập công bằng cho mọi người dân, đặc biệt là những người trẻ có năng lực, khát vọng nhưng thiếu điều kiện kinh tế.

Chủ tịch UBND xã Quỳnh Tam quán triệt thực hiện chính sách STEM.

Với các ngành STEM trụ cột của nền kinh tế tri thức và động lực tăng trưởng trong kỷ nguyên số, dòng vốn chính sách này mang ý nghĩa chiến lược lâu dài, góp phần nuôi dưỡng, giữ lại và phát triển những “hạt giống” tri thức cho tương lai.

Đồng vốn chính sách mở lối tri thức

Tại Quỳnh Lưu (Nghệ An), Chương trình cho vay học tập các ngành STEM đang được Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) triển khai bài bản, sát thực tiễn và đúng tinh thần của chính sách.

Tính đến ngày 17/12/2025, toàn huyện đã có 36 hộ gia đình được tiếp cận nguồn vốn vay, tương ứng với 36 học sinh, sinh viên đang theo học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học tại các trường đại học, học viện trong và ngoài tỉnh.

Tổng số vốn được phê duyệt cho vay đạt 9.482 triệu đồng, trong đó 2.552 triệu đồng đã được giải ngân kịp thời.

Nguồn vốn này đã phần nào giúp người học và gia đình vượt qua giai đoạn khó khăn ban đầu thời điểm chi phí học tập, sinh hoạt, chỗ ở, dễ trở thành rào cản khiến nhiều sinh viên có nguy cơ bỏ dở con đường học.

Chia sẻ về quá trình triển khai chương trình, ông Nguyễn Quý Thái, Giám đốc Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách xã hội Quỳnh Lưu cho biết, đơn vị xác định đây là chính sách mang tính chiến lược trong phát triển nguồn nhân lực, vì vậy công tác rà soát, thẩm định đối tượng vay vốn được thực hiện chặt chẽ, đúng quy định và sát thực tế.

Bên cạnh tiêu chí về hoàn cảnh kinh tế, ngân hàng còn xem xét kết quả học tập, ý thức phấn đấu và định hướng nghề nghiệp của người học nhằm bảo đảm nguồn vốn được sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả lâu dài.

Lãnh đạo Phòng giao dịch NHCSXH phổ biến chính sách STEM.

Theo ông Nguyễn Quý Thái, mỗi khoản vay trong Chương trình cho vay STEM không chỉ giúp các gia đình tháo gỡ khó khăn trước mắt, mà còn là sự đầu tư có tính bền vững cho tương lai của người học, cho chất lượng nguồn nhân lực của địa phương.

“Chúng tôi coi đây là khoản đầu tư cho tri thức. Khi được tiếp sức đúng lúc, các em có thể yên tâm học tập, phát huy năng lực và sau này quay trở lại đóng góp cho gia đình, quê hương và xã hội”, ông Thái nhấn mạnh.

Qua thực tế triển khai cho thấy, phần lớn các hộ vay vốn đều thuộc diện thu nhập thấp, cận nghèo hoặc vừa thoát nghèo. Trong khi đó, con em các gia đình lại có thành tích học tập nổi bật, nhiều năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi, trúng tuyển vào các trường đại học uy tín trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và kỹ thuật.

Ở Quỳnh Lưu, tín dụng chính sách dành cho lĩnh vực STEM vì thế không chỉ đóng vai trò là “cái phao” tài chính, mà còn trở thành điểm tựa tinh thần vững chắc, giúp người học yên tâm theo đuổi con đường tri thức dài và nhiều thử thách - con đường gắn với khát vọng đổi đời của mỗi gia đình và sự phát triển bền vững của địa phương.

Những giấc mơ không bị bỏ lại

Sinh viên Hà Thị Thu Huyền, hiện học năm 2 Trường Đại học FPT, là một trong những trường hợp tiêu biểu được tiếp sức từ Chương trình cho vay STEM. Bố mất khi em chưa kịp chào đời, mẹ một mình gồng gánh nuôi hai chị em trong cảnh thiếu thốn cả vật chất lẫn điểm tựa tinh thần.

Suốt ba năm học THPT, Huyền luôn giữ vững danh hiệu học sinh giỏi, bước chân vào giảng đường đại học với nhiều hoài bão nhưng cũng không ít lo âu trước gánh nặng học phí. “Có thời điểm em nghĩ mình sẽ phải dừng lại vì mẹ không còn khả năng xoay xở. Khoản vay từ chương trình STEM đã giúp em tiếp tục được học, được cố gắng và không bỏ cuộc giữa chừng”, em Huyền chia sẻ.

Giao ban của NHCSXH với Hội đoàn thể xã Quỳnh Lưu.

Tại xã Quỳnh Phú, gia đình chị Nguyễn Thị Hà sống chủ yếu bằng nghề cơ khí tại nhà, thu nhập bấp bênh theo từng đơn hàng. Việc lo chi phí học tập cho con trai là Nguyễn Hồng Đức, sinh viên Trường Đại học Công nghiệp Vinh, từng là áp lực lớn đối với gia đình.

Đức là học sinh giỏi nhiều năm liền ở bậc THPT, sớm bộc lộ niềm đam mê với lĩnh vực kỹ thuật, song con đường học tập chỉ thực sự rộng mở khi gia đình được tiếp cận nguồn vốn vay ưu đãi từ chương trình.

Cùng chung nỗi lo ấy là gia đình chị Nguyễn Thị Oanh, thôn Đồng Tương, xã Quỳnh Anh. Con trai chị - Phan Hữu Toàn, hiện là sinh viên năm nhất Trường Đại học Công nghiệp Hà Nội, ba năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi. Gia đình có hai con chuẩn bị bước vào giảng đường đại học, trong khi người bố đi làm ăn xa, thu nhập không ổn định. “Nếu không có khoản vay này, chắc gia đình tôi sẽ rất chật vật. Giờ con yên tâm học tập, bố mẹ cũng vơi bớt nỗi lo”, chị Oanh nói.

Không chỉ đồng hành với các hộ nghèo, Chương trình cho vay STEM còn tiếp sức cho những gia đình vừa thoát nghèo nhưng đời sống chưa thực sự ổn định. Như gia đình anh Hồ Đăng Thiên, thôn Tân Hải, xã Quỳnh Anh: năm 2024 vẫn thuộc diện cận nghèo, sang năm 2025 mới được xếp vào hộ trung bình. Con trai anh Hồ Đăng Dũng, đang theo học tại Trường Đại học Hà Nội, trong khi gia đình có tới bốn anh em, người bố hiện hưởng trợ cấp xã hội.

Nhiều phòng giao dịch NHCSXH đã phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương nhằm kịp thời nắm bắt nhu cầu vay vốn của người dân.

Mỗi hồ sơ vay vốn là một câu chuyện khác nhau, một hoàn cảnh riêng, nhưng đều gặp nhau ở điểm chung là khát vọng học tập để đổi thay tương lai, để nghèo khó không trở thành rào cản khép lại những ước mơ tuổi trẻ.

Đó là những ước mơ được nuôi dưỡng bằng nỗ lực bền bỉ, bằng ý chí vươn lên và bằng niềm tin rằng tri thức vẫn là con đường ngắn nhất để thoát nghèo và vươn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.

Từ những làng quê còn nhiều gian khó đến các giảng đường đại học, Chương trình cho vay học tập STEM đang âm thầm lan tỏa những giá trị nhân văn bền bỉ.

Ở đó, đồng vốn chính sách không chỉ giúp người học trang trải học phí, sinh hoạt phí hay chi phí học tập, mà còn mở ra cơ hội tiếp cận giáo dục một cách công bằng, nơi năng lực, ý chí và sự nỗ lực được đặt lên hàng đầu, không bị che khuất bởi hoàn cảnh kinh tế.

Khi chính sách đi vào đời sống, những cánh cửa đại học không còn khép lại chỉ vì thiếu tiền học. Những giấc mơ STEM được giữ lại, được tiếp sức và tiếp tục lớn lên cùng từng chặng đường học tập của người trẻ.

Đó là sự đầu tư thầm lặng nhưng bền vững cho mỗi gia đình, cho nguồn nhân lực chất lượng cao của địa phương, và rộng hơn là cho tương lai phát triển dài lâu của đất nước trong kỷ nguyên tri thức và đổi mới sáng tạo.

Gia Ân