Từ bà mẹ 7 con đến người đứng đầu Liên minh châu Âu

Hãng thông tấn Reuters đưa tin hôm 16-7, cựu bộ trưởng Quốc phòng Đức - bà Ursula von der Leyen đã nhận được sự chấp thuận của Nghị viện châu Âu. Với kết quả 383 phiếu thuận và 327 phiếu chống trong tổng số 747 phiếu, bà Ursula von der Leyen đã trở thành nữ lãnh đạo đầu tiên của Ủy ban châu Âu trong suốt 62 năm qua.

Là người đứng đầu ban điều hành EU, bà von der Leyen sẽ phụ trách các cuộc đàm phán thương mại, chính sách kinh tế và khí hậu cho 500 triệu người châu Âu. Bà cũng được kỳ vọng sẽ là người có thể mang lại sự gắn kết cho EU.

Bà sẽ chính thức làm việc ở cương vị này vào ngày 1-11 sắp tới.

Lý lịch học thuật đáng nể

Bà Ursula von der Leyen sinh ngày 8-10-1958 tại Brussels, Bỉ. Bà là con gái của ông Ernst Albrecht, một cao ủy của châu Âu, người đã làm việc tại các định chế của Liên minh châu Âu (EU) từ thuở sáng lập. Bên cạnh đó, ông Ernst Albrecht cũng là nhân vật hàng đầu trong đảng Liên minh dân chủ Cơ đốc giáo (CDU) của Đức và là thủ hiến của bang Lower Saxony (Đức).

Ít ai biết rằng bà von der Leyen từng làm bác sĩ phụ sản với lý lịch học thuật vô cùng đáng nể. Bà bắt đầu học môn kinh tế vào năm 1977 tại ĐH Göttingen, nơi mà bà đã gặp chồng mình, và sau đó là Học viện Kinh tế và Chính trị London (London School of Economics). Năm 1980, bà đổi sang học y tại ĐH Hannover và tốt nghiệp năm 1987. Kể từ đó bà đã làm việc với vai trò phụ tá bác sĩ tại một phòng khám phụ sản ở Hannover. Bà von der Leyen cũng đã lấy bằng tiến sĩ y khoa vào năm 1991. Từ năm 1998 đến 2002, bà giảng dạy ngành dịch tễ học, y khoa xã hội và hệ thống y tế tại ĐH y khoa Hannover. Năm 2001, bà lấy thêm bằng thạc sĩ về y tế công cộng.

Năm 1986, bà kết hôn với ông Heiko von der Leyen, một giáo sư ngành y khoa. Chồng bà là thành viên của dòng dõi quý tộc von der Leyen danh giá lâu đời ở Đức. Hai người có với nhau bảy người con: David (1987), Sophie (1989), Maria Donata (1992), cặp sinh đôi Victoria và Johanna (1994), Egmont (1998) và Gracia (1999).

Bà von der Leyen tham gia chính trường năm 1990 đúng vào lúc cha bà thôi giữ chức thủ hiến bang Lower Saxony, khi đã 32 tuổi. Bà Ursula von der Leyen đã nỗ lực không ngừng nghỉ và được bổ nhiệm giữ nhiều trọng trách trong chính phủ Đức, từ đại biểu khu vực, đại biểu quốc gia và sau đó là cương vị bộ trưởng phụ trách nhiều vấn đề khác nhau từ gia đình, sức khỏe cho tới quốc phòng.

Từ năm 2005 đến 2009, bà von der Leyen giữ chức bộ trưởng Liên bang về gia đình và thanh niên của Đức. Trong thời gian này, bà đã có nhiều chính sách đột phá như cho phép đàn ông được nghỉ thai sản có lương trong ít nhất hai tháng và đảm bảo trẻ em trên 12 tháng tuổi đều được tới nhà trẻ…

Nhiệm kỳ sau đó, từ năm 2009 đến 2013, bà giữ vị trí bộ trưởng Lao động và các vấn đề xã hội. Bà từng vận động Thủ tướng Đức Angela Merkel áp dụng chỉ tiêu số lượng nữ giới bắt buộc trong hội đồng quản trị các công ty lớn. Tuy nhiên, chính sách này đã không được Quốc hội Liên bang Đức thông qua. Bên cạnh đó, bà cũng kiên quyết đòi tăng lương cho các y tá, ủng hộ hôn nhân đồng tính và giảm các rào cản về thủ tục cho lao động nhập cư. Những chính sách của bà khiến các chính trị gia thuộc phe bảo thủ “khó chịu” nhưng đồng thời bà cũng giành được sự ngưỡng mộ từ những chính trị gia cánh tả.

Bà Ursula von der Leyen phát biểu trước Nghị viện châu Âu vào ngày 16-7. Ảnh: EUROPEAN UNION 2019/EP

Năm 2013, bà trở thành nữ bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Đức và giữ chức vụ này trong hai nhiệm kỳ liên tiếp.

Với 29 năm kinh nghiệm trong chính trường Đức, bà là bộ trưởng duy nhất từng giữ chức các nhiệm kỳ liên tiếp trong nội các của Thủ tướng Angela Merkel. Bà được xem như ứng viên sáng giá cho vị trí kế nhiệm bà Angela Merkel và tổng thư ký NATO.

Ngày 2-7-2019, bà von der Leyen được Hội đồng châu Âu đề xuất là ứng cử viên cho chức vụ chủ tịch Ủy ban châu Âu. Sau đó, ngày 15-7, bà tuyên bố từ chức bộ trưởng Quốc phòng Đức.

Châu Âu có thể trông chờ gì vào bà von der Leyen?

Châu Âu đang bị chia rẽ sâu sắc vì nỗi lo lắng về bất công xã hội và sự sợ hãi trước làn sóng nhập cư vài năm qua. Nhậm chức trong khoảng thời gian khó khăn này, bà von der Leyen được kỳ vọng sẽ lèo lái châu Âu vượt qua những thách thức để xây dựng một cộng đồng châu Âu vững mạnh.

Bà von der Leyen là một lựa chọn lý tưởng cho vị trí này khi bà theo đuổi cả những giá trị tự do lẫn truyền thống. Bà cũng có niềm tin mạnh mẽ về việc đưa châu Âu thành một khối thống nhất. Bà từng đón một người tị nạn Syria trong nhà mình. “Hãy làm việc cùng nhau một cách xây dựng vì nỗ lực là một châu Âu thống nhất và mạnh mẽ” - bà von der Leyen phát biểu.

Trước đó bà đã nói với tờ Der Spiegel của Đức vào năm 2011 rằng: “Mục tiêu của tôi là một hợp chủng quốc châu Âu, bên cạnh các nhà nước liên bang như Thụy Sĩ, Đức hay Mỹ”. Trong một bài phỏng vấn khác năm 2016, bà đã nói: “Tôi tưởng tượng châu Âu của con và cháu mình không phải một khối lỏng lẻo các quốc gia bị mắc kẹt bởi lợi ích quốc gia”.

Kế hoạch của bà khi nắm giữ chức vụ mới sẽ bao gồm biến châu Âu thành lục địa trung tính về carbon (có lượng khí thải carbon bằng 0) đầu tiên trên thế giới vào năm 2050. Bên cạnh đó, bà cũng sẽ triển khai một thỏa thuận về khí hậu cho châu Âu trong vòng 100 ngày đầu tiên nắm giữ chức vụ, biến các bộ phận của Ngân hàng Đầu tư châu Âu thành Ngân hàng Khí hậu và giới thiệu thuế biên giới carbon.

Một trong những thách thức lớn nhất đối với bà là vấn đề Brexit. Bà von der Leyen nói sẵn sàng dành nhiều thời gian hơn cho Anh để đàm phán về việc rời khỏi EU. Bà nói rằng bà sẽ làm việc “một cách xây dựng” với bất kỳ thủ tướng mới nào của Anh.

QUỲNH NHƯ