Từ bỏ mô hình cầm cố truyền thống, F88 định hình lại cuộc chơi 'cho vay dưới chuẩn'

Tái định vị mô hình cho vay cầm cố: Giữ giấy tờ, không giữ tài sản

Thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đang chứng kiến sự điều chỉnh sau một giai đoạn phát triển nóng của tín dụng tín chấp. Mô hình cho vay không cần tài sản bảo đảm đã bộc lộ những hạn chế cố hữu như tỷ lệ nợ xấu gia tăng và chi phí thu hồi khó kiểm soát, đặc biệt khi thu nhập của người đi vay bị ảnh hưởng bởi các yếu tố kinh tế vĩ mô.

Trong quá trình tái cân bằng của thị trường, các mô hình cho vay có tài sản bảo đảm đang quay trở lại với một phương thức vận hành khác biệt. Thay vì hình ảnh các cửa hàng cầm đồ truyền thống với kho chứa đầy tài sản, mô hình mới dịch chuyển sang hướng chỉ giữ lại giấy tờ sở hữu, vận hành dựa trên dữ liệu và quy trình được chuẩn hóa. Sự thay đổi này giải quyết được ba vấn đề lớn của phương thức cũ: chi phí kho bãi, rủi ro tranh chấp tài sản vật chất và thời gian xử lý kéo dài.

Khi chỉ giữ giấy tờ đăng ký xe, doanh nghiệp cho vay có thể tập trung nguồn lực vào việc thẩm định, định danh khách hàng và giám sát rủi ro. Về mặt pháp lý, tài sản vẫn thuộc quyền quản lý của đơn vị cho vay, nhưng khách hàng được tạo điều kiện mượn lại để sử dụng cho các hoạt động mưu sinh, qua đó cải thiện năng lực trả nợ. Cách tiếp cận này không chỉ là một cải tiến về vận hành mà còn thay đổi cơ bản về quản trị rủi ro, chuyển trọng tâm từ quyền nắm giữ vật chất sang quyền kiểm soát pháp lý. Quá trình xử lý các khoản vay quá hạn trở nên minh bạch hơn, tuân thủ chặt chẽ các quy định của pháp luật.

Bài toán tăng trưởng và những thách thức hiện hữu

Trong số các doanh nghiệp áp dụng mô hình này, F88 là một trường hợp đáng chú ý với mạng lưới hơn 800 phòng giao dịch trên toàn quốc. Doanh nghiệp này xây dựng một danh mục tín dụng hai tầng để cân bằng giữa an toàn và hiệu quả. Các khoản vay thế chấp bằng ô tô đóng vai trò trụ cột, được thẩm định kỹ lưỡng về đời xe, tình trạng sử dụng và được giám sát qua công nghệ. Phân khúc này giúp kiểm soát rủi ro ở mức thấp và đảm bảo quy mô giải ngân lớn. Ngược lại, các khoản vay bằng xe máy có vòng quay nhanh hơn, phục vụ tệp khách hàng rộng lớn hơn, mang lại doanh thu đáng kể nhưng đi kèm với rủi ro cao hơn.

Để nâng cao chuẩn quản trị, F88 đã hợp tác với các ngân hàng thương mại, điển hình là CIMB Việt Nam, để áp dụng các tiêu chuẩn ngân hàng vào quy trình vận hành. Quy trình định danh khách hàng (KYC) kết hợp sinh trắc học, dữ liệu được số hóa và các khâu phê duyệt được kiểm soát chéo. Việc này không chỉ giúp tối ưu hóa chi phí vận hành mà còn mang đến trải nghiệm dịch vụ tài chính tiện lợi hơn cho khách hàng ngay tại các điểm giao dịch.

Tuy nhiên, mô hình của F88 phải đối mặt với không ít thách thức. Đầu tiên là chi phí vốn, việc mở rộng quy mô đòi hỏi nguồn vốn lớn và sự biến động của lãi suất có thể ảnh hưởng trực tiếp đến biên lợi nhuận. Thứ hai là kỷ luật vận hành, việc duy trì sự cân bằng giữa danh mục ô tô và xe máy yêu cầu một hệ thống kiểm soát chặt chẽ. Bất kỳ sự nới lỏng nào trong khâu giám sát đều có thể làm suy giảm chất lượng tài sản.

Thứ ba là rủi ro từ khung pháp lý. Các quy định về xử lý tài sản bảo đảm, trần lãi suất, phí và bảo vệ dữ liệu cá nhân có thể thay đổi, tác động trực tiếp đến hoạt động kinh doanh. Cuối cùng là rủi ro về danh tiếng. Dù đã có nhiều cải tiến, mô hình cho vay cầm cố vẫn đối diện với định kiến từ một bộ phận công chúng. Việc quản trị truyền thông không hiệu quả có thể ảnh hưởng tiêu cực đến thương hiệu và khả năng thu hút khách hàng. Tương lai của mô hình này phụ thuộc lớn vào năng lực cân bằng giữa tốc độ tăng trưởng và khả năng kiểm soát rủi ro của những doanh nghiệp tiên phong như F88.

Khánh Lan