Tự chủ công nghệ, doanh nghiệp Việt chuyển mình

Thiết bị không người lái của công ty RtR đã được chú ý ngay cả tại thị trường Mỹ

Sản phẩm drone này dùng trong việc trinh sát, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn. Quan trọng nhất, đây là sản phẩm của trí tuệ Việt 100%: do đội ngũ kỹ sư của RtR thiết kế, chế tạo từ thân vỏ, cánh tay, các cơ cấu để khóa, bo mạch, phần mềm điều khiển..

Ông Hà Công Thiện, kỹ sư tích hợp hệ thống của công ty TNHH Real Time Robotics (RtR) công ty sản xuất drone HERA cho biết, sản phẩm máy bay không người lái của RtR có nhiều chi tiết, linh kiện mà Trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh đang thực hiện.

Chính vì vậy, để tự chủ công nghệ và hợp tác phát triển sản phẩm này, RtR có thể hợp tác tài trợ về tài chính, nhân lực, đưa ra đề tài ứng dụng thực tiễn để đặt hàng cho sinh viên, đồng thời tổ chức chương trình cho sinh viên thực tập tại nhà máy. Với góc độ một kỹ sư tích hợp hệ thống của RtR, ông Hà Công Thiện khẳng định tự chủ về công nghệ chính là yếu tố then chốt của công ty, đặc biệt đối với các sản phẩm đa mục đích như thiết bị không người lái.

Nói về tự chủ công nghệ của phải kể đến thương hiệu xe điện Việt đang có bước phát triển mạnh mẽ. Thị trường xe máy điện Việt Nam hiện quy tụ các thương hiệu trong nước và Trung Quốc. VinFast, Dat Bike, Selex Motors, Pega là những đại diện cho các nhóm nội địa. Theo đại diện của quỹ đầu tư Jungle Ventures cho biết, Việt Nam đang ở thời điểm then chốt trong quá trình điện khí hóa hệ sinh thái xe hai bánh và Dat Bike thuộc số ít công ty tự chủ toàn bộ công nghệ xe điện trong nước. Chính điều này đã giúp Datbike thu hút những khoản đầu tư mới. Với tổng cộng hơn 47 triệu USD từ dòng vốn ngoại như F.C.C - công ty niêm yết trên Sàn chứng khoán Tokyo và quỹ Rebright Partners trụ sở tại Nhật Bản và Singapore, cùng Jungle Ventures và Cathay Venture - công ty đầu tư mạo hiểm thuộc Tập đoàn Tài chính Cathay và AiViet Venture.

Ông Phạm Đức Nam Trung, Giám đốc tài chính của DatBike cho biết nhờ tự chủ công nghệ đã giúp công ty có được những thành quả nhất định. Xét về mặt thiết kế, công ty “sở hữu hoàn toàn 100% tất cả các chuỗi quy trình của thiết kế”. Hiện nay, hơn 90% các chi tiết của xe điện đang được sản xuất tại Việt Nam. Công ty liên tục thực hiện việc chuyển giao công nghệ sao cho hợp lý. Vấn đề không phải là “mua đứt bán đoạn” mà là khởi đầu cho một vòng lặp liên tục từ phản hồi của khách hàng và sau đó công ty thực hiện những cải tiến về sản phẩm.

Không chỉ có những sản phẩm công nghệ cao, nhiều sản phẩm nông nghiệp cũng được thương mại hóa ra thị trường trong và ngoài nước nhờ áp dụng công nghệ. Ông Lê Văn Nam - Thành viên HTX dịch vụ Nông nghiệp Mỹ Long (Đồng Tháp) cho biết, khi mới thành lập, đơn vị đã đưa một số sản phẩm nông nghiệp bán ra thị trường và xuất khẩu, nhưng chưa được hiệu quả. Tuy nhiên, khi hợp tác xã liên kết và được Trường Đại học Bách khoa và được đơn vị này chuyển giao công nghệ đối với mặt hàng nước cốt chanh mật ong, sản phẩm không những có chỗ đứng trên thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu.

“Hợp đồng chuyển giao công nghệ này là “hợp đồng đứt đoạn luôn”, đảm bảo tính độc quyền, thể hiện sự cam kết từ phía trường đại học Bách Khoa TP. Hồ Chí Minh. Và sản phẩm nước cốt chanh mật ong cô đặc này đã được hợp tác xã giới thiệu xuất khẩu nông sản sang thị trường Mỹ”, ông Nam nói.

Thời gian qua, Chính phủ đã có những chính sách chiến lược tạo sự phát triển đột phá cho các sở đào tạo liên quan đến đổi mới sáng tạo. Trong đó, Chính phủ đề cao sự kết hợp giữa ba nhà (nhà nước, nhà trường và doanh nghiệp) trong việc phát triển công nghệ sáng tạo, chuyển đổi số sẽ thuận lợi, hiệu quả hơn.

PGS.TS. Phạm Đình Anh Khôi, Giám đốc Trung tâm ươm tạo doanh nghiệp công nghệ Trường Đại học Bách khoa TP. Hồ Chí Minh khẳng định, thời gian qua nhà trường luôn duy trì nhiều hình thức hợp tác đa dạng, bao gồm đặt hàng, tư vấn đào tạo, đồng hợp tác, đồng kiến tạo tài sản trí tuệ và đồng chuyển giao... với các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp công nghệ cao.

Theo ông Khôi, các nỗ lực cụ thể của trường nhằm hỗ trợ khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, đặc biệt là thông qua phòng thí nghiệm "chế tạo sản phẩm mẫu". Phòng thí nghiệm này, được thành lập năm 2022, cung cấp các module đầy đủ để hỗ trợ chế tạo mẫu nhanh trong thời đại 4.0, bao gồm thiết bị cơ khí, thiết bị điện tử, AI, IoT và các sản phẩm ứng dụng thông minh (smart application).

"Nhà trường đang đặt kỳ vọng tăng tỷ lệ doanh thu từ khoa học công nghệ, chuyển giao công nghệ lên khoảng 35% trên tổng doanh thu vào năm 2030, tương đương khoảng 350 tỷ đồng trung bình một năm (tăng từ mức 150-170 tỷ đồng hiện tại)", ông Khôi chia sẻ.

Bà Vũ Kim Hạnh, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao cho biết việc kết nối, hợp tác chuyển giao công nghệ như vậy thế cần được lan tỏa nhiều hơn. Bởi vì thực tế có không ít kết quả nghiên cứu của các trường đại học đang được doanh nghiệp áp dụng nhưng chưa được biết đến, đây là bước để doanh nghiệp “tự chủ công nghệ”. “Có thể thấy những bước tiến mới về năng lực tự chủ công nghệ của nhiều doanh nghiệp thời gian qua rất đáng khích lệ và cần tiếp tục lan tỏa rộng để giúp doanh nghiệp và hợp tác xã có thể chuyển mình mạnh mẽ trong thời gian tới”, bà Hạnh nói.

Ngọc Hậu