Tự chữa bệnh - Hiểm họa khôn lường

Bác sĩ “Online” tiện lợi nhưng cần thận trọng
Muôn kiểu biến tướng “chữa lành tâm lý"

Qua thực tế điều trị, Bác sĩ CKI Nguyễn Yên Trường, Phó khoa Khám bệnh, Bệnh viện Y dược - Phục hồi chức năng tỉnh Cà Mau, cho biết, tại bệnh viện chưa có số liệu thống kê cụ thể, nhưng qua khai thác quá trình sử dụng thuốc của người bệnh cho thấy có một bộ phận người dân sử dụng thuốc nam, thuốc hoàn, thuốc tễ... một cách tự ý để điều trị bệnh, và đã ghi nhận trường hợp bệnh nhân xảy ra biến chứng khi sử dụng, đặc biệt là thuốc hoàn, tễ không rõ nguồn gốc. Biến chứng thường được ghi nhận là hội chứng Cushing (là tình trạng cơ thể có nhiều rối loạn như giữ nước, tăng cân, rạn da, tăng huyết áp, yếu cơ, loãng xương...) do sử dụng các sản phẩm có trộn lẫn Corticoid (loại thuốc chống viêm) hoặc viêm loét dạ dày do có chứa NSAIDS... Những bệnh nhân này khi đến bệnh viện sẽ được hướng dẫn sử dụng thuốc hợp lý, nếu có những biến chứng ngoài khả năng chuyên môn của bệnh viện thì sẽ được chuyển đến cơ sở y tế cao hơn.

Theo Bác sĩ Nguyễn Yên Trường, thuốc nam đa số lành tính nhưng phải uống đúng cách và có sự hướng dẫn của người có chuyên môn (Ảnh Lê Tuấn chụp tại Bệnh viện Y dược - Phục hồi chức năng tỉnh Cà Mau).

“Dược liệu có nguồn gốc là thuốc nam hoặc thuốc hoàn, tễ... đã được sử dụng từ rất lâu với mục đích phòng và điều trị bệnh. Thuốc nam đa số lành tính, tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng thì không có tác dụng điều trị mà có thể gây tác dụng phụ không mong muốn hoặc trì hoãn điều trị tình trạng bệnh hiện tại của người bệnh. Do đó, nếu muốn dùng thuốc nam, thuốc đông y hiệu quả tốt nhất, cần có sự tư vấn của nhân viên y tế, đặc biệt là nhân viên y tế có kiến thức chuyên môn”, Bác sĩ Nguyễn Yên Trường khuyến cáo.

Về mặt nguyên tắc, đã là thuốc thì cho dù là sản phẩm thuốc đông y, thuốc nam hay tây y đều phải do thầy thuốc khám bệnh, chẩn đoán, chỉ định, kê đơn phù hợp với tình trạng bệnh và có phác đồ điều trị. Việc tự ý dùng thuốc hoặc lạm dụng thuốc một cách thiếu hiểu biết, không khoa học thì lợi bất cập hại.

Thuốc đông y, thuốc nam hay tây y đều phải do thầy thuốc khám bệnh, chẩn đoán, chỉ định, kê đơn phù hợp. (Ảnh Lê Tuấn chụp tại Bệnh viện Y dược Phục hồi chức năng tỉnh Cà Mau).

Thực trạng đáng báo động là, bên cạnh việc tự ý sử dụng thuốc nam, thuốc đông y, nhiều người còn sử dụng rượu ngâm dược liệu không rõ nguồn gốc; tin lời các “thần y” trên mạng Internet nên sử dụng các sản phẩm thuốc hoàn tán tự chế hay điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Yên Trường nhấn mạnh: “Thuốc rượu là phương pháp điều trị độc đáo của y học cổ truyền, là sử dụng các vị thuốc đơn độc hoặc phối hợp thành bài thuốc kết hợp với rượu tạo thành sản phẩm để phòng và điều trị bệnh. Cũng như dược liệu, việc sử dụng thuốc rượu cần có sự hướng dẫn của các chuyên gia hoặc người có kiến thức chuyên môn về y học cổ truyền. Vì thuốc rượu có dạng uống hoặc chỉ dùng ngoài, có loại bồi bổ cơ thể, có loại điều trị bệnh... và tùy từng cơ địa, từng bệnh mà có các vị thuốc ngâm khác nhau”.

Theo Bác sĩ Trường, hiện tại người dân tiếp cận các thông tin y tế rất dễ dàng thông qua Internet, tuy nhiên lại thiếu kỹ năng chọn lọc thông tin chính thống, dẫn đến dùng thuốc không đúng, đặc biệt là những trường hợp quảng cáo sai hoặc quá sự thật trên Internet sẽ dẫn đến hiểm họa khôn lường.

Hiện nay, các bài thuốc nam, đông y được rao bán tràn lang trên Internet đa dạng hình thức, nhiều ưu đãi, khuyến mãi hấp dẫn, người dân cần thận trọng.

“Trước khi điều trị bệnh cần được thăm khám để tìm nguyên nhân, từ đó điều trị mới hiệu quả. Cần lưu ý, thuốc nam, thuốc rượu... đều cần sự hướng dẫn của người có chuyên môn để giảm được những tác dụng phụ không mong muốn. Các loại thuốc sử dụng cần rõ nguồn gốc, tốt nhất là những loại thuốc được Bộ Y tế cấp phép lưu hành, và khi tra cứu thông tin y học thì cần tìm nguồn chính thống”, Bác sĩ Trường lưu ý thêm.

Ðể tránh tiền mất, tật mang, người dân tuyệt đối không nên đặt cược sức khỏe, tính mạng của mình; cần tỉnh táo lựa chọn phương pháp điều trị khoa học, tránh xa những lời truyền miệng hay những bài thuốc trôi nổi, đồn thổi thiếu căn cứ. Mặt khác, ngành chức năng, chính quyền địa phương cần tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh, hành nghề trái phép. Ðể an toàn hơn, khi có nhu cầu sử dụng thuốc nam, đông y thì người dân nên đến các bệnh viện y học cổ truyền, bệnh viện có khoa y học cổ truyền, phòng khám y học cổ truyền (đã được Sở Y tế cấp phép) để được chẩn trị./.

Băng Thanh