Từ đặc sản bản địa đến sản phẩm du lịch cộng đồng

Sau gần 4 tháng nuôi, gia đình ông Lang Văn Hạnh, bản Tà Lạnh, xã Quỳ Châu chuẩn bị xuất bán đàn vịt bầu gần 100 con vào dịp Tết.

Vịt bầu Quỳ (hay còn gọi là vịt bầu Quỳ Châu) là giống vịt bản địa có xuất xứ từ huyện Quỳ Châu và Quỳ Hợp (cũ), tỉnh Nghệ An. Từ xa xưa, giống vịt này đã nổi tiếng bởi chất lượng thịt thơm, vị ngọt đậm đà, sợi thịt dai vừa phải và lớp mỡ mỏng không gây ngấy.

Hiện nay, việc bảo tồn vịt bầu Quỳ không còn dừng lại ở mức độ hộ gia đình nhỏ lẻ mà đã trở thành các dự án kinh tế có sự hỗ trợ sát sao từ Nhà nước.

Sau gần 4 tháng nuôi, gia đình ông Lang Văn Hạnh, bản Tà Lạnh, xã Quỳ Châu chuẩn bị xuất bán đàn vịt bầu gần 100 con vào dịp Tết, trung bình mỗi con cân nặng 2,5 – 3kg/con; thời gian tới gia đình ông Hạnh cũng dự định sẽ nuôi vịt đẻ trứng, cho ấp con giống để bán ra thị trường. Ở thời điểm này, giá vịt thương phẩm là từ 80.000-90.000 đồng/kg và trứng 3.000 đồng/quả. Nuôi vịt bầu Quỳ hứa hẹn mang lại nguồn thu nhập khá cao, giúp gia đình thoát nghèo.

Ông Lang Văn Hạnh cho biết: “Gia đình tôi được Nhà nước hỗ trợ hơn 100 con vịt giống về nuôi. Đi kèm hỗ trợ giống, gia đình còn được cán bộ xã, huyện tập huấn áp dụng kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh phòng bệnh, Gia đình đã tận dụng được nguồn nông sản phụ sẵn có để chăn nuôi nên đàn vịt phát triển nhanh. Từ những kiến thức mới được tiếp thu, gia đình đã thay đổi phương thức chăn nuôi cũ, áp dụng khoa học kỹ thuật giúp đàn vịt phát triển nhanh. Đến nay, sau gần 4 tháng nuôi dưỡng, chăm sóc, đàn vịt sinh trưởng tốt”.

Để bảo tồn giống vịt bầu thương phẩm và chuyển giao phương thức chăn nuôi vịt hiệu quả cho các hộ nông dân, tiến tới thúc đẩy kinh tế hộ cũng như kinh tế của địa phương, tháng 10/2025, xã Quỳ Châu đã triển khai và phát triển mô hình giảm nghèo chăn nuôi vịt bầu thương phẩm từ nguồn vốn Chương trình Mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững.

Cụ thể, xã Quỳ Châu đã lựa chọn và cấp 8.250 con giống cho 75 hộ nghèo và cận nghèo ở địa phương. Khi tham gia mô hình, 75 hộ này ngoài được hỗ trợ con giống, thức ăn, thuốc thú y, còn được tập huấn kỹ thuật chăm sóc, cách xây dựng chuồng trại, vệ sinh sát trùng và các biện pháp phòng bệnh cho vịt theo hướng an toàn sinh học.

Ông Đinh Khắc Tùng, cán bộ phòng Kinh tế, xã Quỳ Châu cho biết, mô hình nuôi vịt bầu Quỳ thương phẩm phù hợp với điều kiện địa phương và đang tiếp sức cho các gia đình thoát nghèo vươn lên làm giàu. Điều quan trọng hơn mô hình đã khơi dậy, mở mang thay đổi phương thức chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún sang chăn nuôi tập trung, quy mô, có đầu tư về kinh tế, kỹ thuật, chăn nuôi mang tính chất hàng hóa cho bà con.

Những năm qua, Doanh nghiệp tư nhân Diệu Châu, xã Tiền Phong đã trở thành một trong những đầu mối thu mua - tiêu thụ sản phẩm chăn nuôi quy mô lớn tại khu vực miền Tây Nghệ An, đặc biệt là các sản phẩm gà, vịt thương phẩm từ các xã vùng sâu, vùng xa. Đối tác liên kết là các hộ dân, tổ hợp tác, hợp tác xã tại các xã miền núi tham gia cung ứng đầu vào và tiêu thụ đầu ra sản phẩm gà địa phương và Vịt bầu Quỳ.

Ông Thái Diệu, Giám đốc Doanh nghiệp tư nhân Diệu Châu cho biết, nhờ liên kết hiệu quả với nông dân, hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo và đảm bảo thị trường tiêu thụ ổn định, doanh nghiệp đã nâng cao giá trị sản phẩm, gia tăng thu nhập cho người dân, đồng thời góp phần phát triển chăn nuôi nông thôn bền vững. Bên cạnh hoạt động thu mua và tiêu thụ sản phẩm, doanh nghiệp còn trực tiếp tổ chức sản xuất và cung ứng con giống gia cầm, đặc biệt là giống gà bản địa và vịt bầu Quỳ phù hợp với điều kiện chăn nuôi tại các huyện miền núi.

Sản phẩm Vịt bầu Quỳ cung ứng thịt cho các làng du lịch.

Doanh nghiệp này cũng đang duy trì hệ thống chuồng trại giống quy mô vừa, được đầu tư theo hướng bán công nghiệp, đảm bảo các điều kiện về vệ sinh thú y, nguồn nước và dinh dưỡng. Trung bình mỗi tháng, doanh nghiệp cung ứng 10.000 con giống, đáp ứng nhu cầu cho các hộ dân trong vùng. Cùng với đó là bao tiêu sản phẩm, có mối tiêu thụ tại các làng ẩm thực, nhà hàng, khách sạn trên địa bàn của tỉnh Nghệ An và các tỉnh lân cận

Tại nhiều xã miền Tây Nghệ An đã đưa việc nuôi vịt bầu vào kế hoạch trọng tâm nhằm vừa đảm bảo thu nhập, vừa giữ gìn bản sắc truyền thống, vịt bầu được xác định là sản phẩm chủ lực trong định hướng phát triển du lịch cộng đồng.

Thực khách khi đến tham quan các danh lam thắng cảnh tại đây sẽ được trải nghiệm ẩm thực địa phương với món vịt bầu trứ danh. Việc đưa vịt bầu vào các điểm du lịch làm điểm nhấn không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm mà còn nâng cao giá trị thương hiệu cho đặc sản Quỳ Châu.

Thực hiện Chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế xã hội cho đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi, giảm nghèo bền vững…, xã Môn Sơn đã chủ động đưa mô hình nuôi vịt bầu vào kế hoạch trọng tâm, qua đó cùng lúc đảm bảo thu nhập cho người nuôi, lại gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống.

Ông Phạm Mạnh Hùng, Chủ tịch UBND xã Môn Sơn cho biết: “Môn Sơn có lợi thế về danh lam thắng cảnh, văn hóa, ẩm thực để phát triển loại hình du lịch cộng đồng. Thời gian qua xã Môn Sơn đã ưu tiên nguồn lực chỉnh trang, nâng cấp khá đồng bộ khu vực nông thôn. Bên cạnh đó, xã đã chủ động xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp theo hướng xanh, sạch, an toàn nhằm tạo ấn tượng tốt khi thực khách tìm về, trong đó xác định vịt bầu là sản phẩm chủ lực”.

Tại các điểm du lịch cộng đồng ở các xã miền Tây Nghệ An, vịt bầu được giới thiệu như một món ăn "phải thử". Giờ đây, nhiều xã miền Tây Nghệ An không chỉ bán "con vịt thịt" mà còn bán "trải nghiệm ẩm thực".

Bài, ảnh: Bích Huệ (TTXVN)