Từ gia đình học tập đến dòng họ học tập

Đại diện lãnh đạo tỉnh trao thưởng cho các gia đình, dòng họ học tập tiêu biểu giai đoạn 2016 – 2020 trên địa bàn tỉnh.

Từ mỗi gia đình hiếu học...

Xác định được vai trò và tầm quan trọng của sự học, từ bao đời nay, mỗi gia đình, đặc biệt là những gia đình xuất thân từ nông dân, cuộc sống nghèo khó, đã quyết tâm vượt lên hoàn cảnh, tạo điều kiện cho con cháu ăn học thành đạt. Gia đình ông Đỗ Hữu Vượng, thôn Tân Sơn, xã Tân Bình (Như Xuân) là một ví dụ tiêu biểu. Năm 2016 xã Tân Bình triển khai chủ trương xây dựng các mô hình học tập, gia đình ông Vượng đã đăng ký xây dựng GĐHT và luôn động viên các thành viên trong gia đình thi đua học tập dưới mọi hình thức. Ngoài việc học tập trên mạng internet, trên tivi, các thành viên trong gia đình ông Vượng còn tích cực tham gia các hoạt động tại trung tâm học tập cộng đồng xã, nhất là chương trình phổ biến kiến thức khoa học - kỹ thuật, hướng dẫn kinh nghiệm trồng rừng, cây công nghiệp... Đặc biệt, để khen thưởng, động viên, khuyến khích con cháu trong học tập, gia đình ông đã xây dựng quỹ khuyến học lên đến 100 triệu đồng. Sự đầu tư thỏa đáng cho việc học và mọi thành viên đều tích cực học tập đã góp phần xây dựng gia đình văn hóa, ấm no, hạnh phúc. Hiện, gia đình ông Vượng có 1 người con có trình độ thạc sĩ, 3 con có trình độ đại học và 1 con có trình độ cao đẳng.

Hay như gia đình chị Đặng Thị Vinh ở thôn Văn Vật, xã Đông Vinh (TP Thanh Hóa). Năm 2012, chồng chị Vinh mất do bệnh hiểm nghèo để lại cho chị 2 người con đang tuổi ăn, tuổi học, cháu lớn học lớp 9, cháu nhỏ học lớp 6. Kể từ đó, chị vừa làm mẹ vừa làm cha của các con và trở thành trụ cột trong gia đình. Ý thức được hoàn cảnh của mình, nếu không học thật giỏi thì tương lai sẽ không thoát khỏi cái nghèo nên các con chị đã vượt qua tất cả để học tập. Thương mẹ, sau những giờ lên lớp, các con chị giúp đỡ mẹ làm những công việc phụ trong nhà. Năm 2015, con trai đầu Lê Khắc Huy thi đậu vào Trường Đại học Giao thông - Vận tải TP Hồ Chí Minh. Trong khi đậu đại học là mơ ước của nhiều người thì với mẹ con chị Vinh, đó vừa là niềm vui lại vừa là nỗi buồn. Nỗi lo “cơm áo gạo tiền” và bao nhiêu chi phí khác cho các con đi học xa nhà khiến chị Vinh phải làm lụng cật lực nhưng cuộc sống vẫn hết sức khó khăn. Được sự giúp đỡ của gia đình nội ngoại, các ban, ngành, đoàn thể và được tiếp cận nguồn vốn vay sinh viên nghèo, mẹ con chị đã vượt lên tất cả. Đến nay, con trai đầu Lê Khắc Huy đã chuẩn bị tốt nghiệp ra trường, con trai thứ hai Lê Khắc Long đã học hết năm thứ 2.

Gia đình chị Vinh hay ông Vượng là 2 trong số rất nhiều những GĐHT tiêu biểu trên địa bàn tỉnh. Dẫu bằng nhiều con đường khác nhau dẫn đến thành công của việc học, song nét chung nhất của các GĐHT là nhận thức đúng về việc học, có khát vọng và quyết tâm chiếm lĩnh tri thức bằng ý chí, nghị lực để lập thân, lập nghiệp và cống hiến cho quê hương, đất nước. Rất nhiều gia đình đã vượt qua những khó khăn, thách thức để thoát nghèo, vươn tới đời sống tốt đẹp, ấm no, hạnh phúc.

... đến những dòng họ học tập

Sức lan tỏa từ các GĐHT đã tạo nên những DHHT ở khắp các địa phương, vùng miền. Để rồi trong số hơn 6.300 DHHT trong toàn tỉnh nổi lên những dòng họ tiêu biểu, như: dòng họ Lưu Thiện, xã Định Liên (Yên Định); dòng họ Nguyễn Xuân, phố Phượng Đình 2, phường Tào Xuyên (TP Thanh Hóa); dòng họ Lê, thị trấn Thiệu Hóa (Thiệu Hóa); dòng họ Mai Bình, xã Nga Thạch (Nga Sơn)... Dòng họ Nguyễn Xuân trước đây thuộc làng Phượng Đình, xã Hoằng Anh (Hoằng Hóa), nay là phố Phượng Đình 2, phường Tào Xuyên (TP Thanh Hóa). Từ lâu, Nguyễn Xuân đã là dòng họ nổi danh bởi truyền thống hiếu học, luôn chăm lo, tạo mọi điều kiện để con cháu vươn lên, gặt hái nhiều thành công trên con đường học vấn. Dòng họ Nguyễn Xuân có lịch sử đến nay là 16 đời, tính từ đời thứ 12 đến nay có rất nhiều người đỗ đạt cao và giữ các chức vụ quan trọng trong các lĩnh vực chính trị, quân sự, khoa học, văn hóa ở Trung ương và địa phương. Ngoài ra, trong dòng họ còn có rất nhiều tiến sĩ và kỹ sư, công tác ở nhiều vị trí khác nhau. Phát huy truyền thống hiếu học, các gia đình trong dòng họ Nguyễn Xuân luôn quan tâm, tạo mọi điều kiện cho các con ăn học dù cuộc sống có lúc còn nhiều khó khăn. Qua thống kê, mỗi năm dòng họ có từ 6 - 8 cháu thi đậu đại học, cao đẳng; 5 - 6 cháu đạt giải các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp thành phố, cấp trường; 45 - 50 cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi và học sinh tiên tiến; 92 - 95 gia đình được công nhận GĐHT. Tiêu biểu như gia đình anh Nguyễn Xuân Thái, Nguyễn Xuân Bặt, Nguyễn Xuân Khang, Nguyễn Xuân Dược..., nhiều năm liền có con đạt giải các kỳ thi học sinh giỏi cấp thành phố.

Cũng như dòng họ Nguyễn Xuân, từ bao đời nay dòng họ Mai Bình, xã Nga Thạch (Nga Sơn) đều chung một ý chí quyết tâm, giúp nhau chăm lo cho con cháu học hành thành đạt và thoát nghèo. Dòng họ có 96 hộ, 384 nhân khẩu, 100% hộ đều đăng ký xây dựng GĐHT và đã có 92% đạt GĐHT. Từ năm 2016 dòng họ đã được công nhận là DHHT. Được biết, để biểu dương những tấm gương tiêu biểu, xuất sắc trong học tập, dòng họ Mai Đình đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng quỹ khuyến học. Sau nhiều năm xây dựng và từ nhiều nguồn khác nhau, hiện, quỹ khuyến học của dòng họ đã đạt 300 triệu đồng. Từ nguồn quỹ này, 5 năm qua, ban khuyến học dòng họ đã thưởng cho 420 lượt con cháu trong dòng họ đạt thành tích trong học tập, rèn luyện. Trong đó có 5 cháu đạt giải quốc gia, 25 cháu đỗ đại học, 12 cháu là sinh viên khá giỏi, 13 cháu học sinh giỏi cấp tỉnh... Hoạt động này đã góp phần khuyến khích con cháu trong họ không ngừng thi đua học tập, rèn luyện vì ngày mai lập thân, lập nghiệp.

Yếu tố nền tảng và vững chắc nhất bao giờ cũng xuất phát từ mỗi gia đình, dòng họ. Sự chủ động và khơi dậy truyền thống hiếu học của mỗi gia đình, dòng họ sẽ là động lực để phong trào khuyến học, khuyến tài của tỉnh nhà không ngừng phát triển. Hiện, toàn tỉnh có hơn 644.900 gia đình và 6.372 dòng họ được công nhận gia đình, DHHT. Kết quả này đã tạo tiền đề quan trọng giúp giáo dục nhà trường gắn kết chặt chẽ hơn với giáo dục gia đình, giáo dục xã hội, qua đó, tạo sự đồng thuận trong từng cộng đồng dân cư, thúc đẩy chủ trương xã hội hóa giáo dục và phong trào thi đua “Dạy tốt, học tốt” trong các cơ sở giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp CNH, HĐH quê hương, đất nước.

Phong Sắc