Tự hào 'Công ước Hà Nội'

Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thư ký Liên hợp quốc và lãnh đạo, đại diện các nước tham dự Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn

Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ và đời sống xã hội, tội phạm mạng từ chỗ chỉ là những nhóm hacker nhỏ lẻ đã chuyển sang hoạt động có tổ chức, quy mô quốc tế với mục tiêu là hệ thống tài chính, năng lượng, an ninh... của nhiều đất nước. Vì vậy, tội phạm mạng đã trở thành nguy cơ trực tiếp đe dọa an ninh, chủ quyền và sự ổn định của mọi quốc gia, là một trong những thách thức toàn cầu đặc biệt nguy hiểm. Theo báo cáo của Liên hợp quốc, mỗi ngày trên toàn cầu diễn ra hàng triệu vụ tấn công mạng các loại. Trong đó, giai đoạn 2021-2024, khu vực Đông Á và Đông Nam Á phải đối mặt với tỷ lệ tội phạm mạng ngày càng gia tăng, gây thiệt hại hơn 37 tỷ USD.

Tin nhắn lừa đảo khách hàng của các đối tượng tội phạm sử dụng công nghệ cao. (Ảnh: THÙY LINH)

Thời gian qua tại Việt Nam, các hình thức lừa đảo tinh vi, như mạo danh cơ quan chức năng, chiếm quyền sử dụng tài khoản, dữ liệu cá nhân, diễn ra ngày càng phổ biến.

Theo số liệu công bố tại "Tọa đàm trao đổi về hợp tác quốc tế trong phòng, chống tội phạm lừa đảo trực tuyến" được tổ chức trong khuôn khổ chuỗi hoạt động Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, Việt Nam hiện có hơn 78,4 triệu người sử dụng Internet, chiếm khoảng 80% dân số, và hơn 72 triệu người sử dụng mạng xã hội. Năm 2024, Bộ Công an Việt Nam đã phát hiện hơn 6.000 vụ việc liên quan đến hoạt động lừa đảo trực tuyến, với tổng số thiệt hại lên tới 12.000 tỷ đồng. Cơ quan chức năng đã điều tra, khởi tố nhiều vụ án, bị can về hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản hoặc sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Tính chung, thiệt hại kinh tế trên thế giới do tội phạm mạng gây ra lên tới hàng nghìn tỷ USD mỗi năm, trong khi hành lang pháp lý giữa các quốc gia vẫn thiếu đồng bộ, cơ chế phối hợp còn nhiều khoảng trống. Điều này đặt ra yêu cầu tăng cường các biện pháp phòng, chống tội phạm mạng trên phạm vi toàn cầu.

Chủ tịch nước Lương Cường, Tổng thư ký Liên hợp quốc và lãnh đạo, đại diện các nước tham dự Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn, từ năm 2019, Đại hội đồng Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết khởi xướng quá trình xây dựng một công ước quốc tế toàn diện về chống tội phạm mạng. Và Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng với chủ đề: “Chống tội phạm mạng-chia sẻ trách nhiệm-hướng tới tương lai” diễn ra tại thành phố Hà Nội đã ghi nhận sự tham dự của đại diện trên 100 quốc gia và khoảng 1.000 đại biểu, phóng viên đến từ các nơi trên thế giới.

Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres phát biểu tại Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Anh Nguyễn Minh Tuấn, (phường Thanh Xuân, thành phố Hà Nội) cho biết: “Những năm gần đây, tội phạm mạng có nhiều diễn biến phức tạp, tinh vi, nguy hiểm. Từ lừa đảo trực tuyến đến phát tán mã độc, chiếm đoạt quyền sử dụng tài khoản, tống tiền hay buôn bán người,… tất cả đều có bóng dáng của tội phạm mạng. Với Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng, tôi hy vọng Việt Nam cùng các nước khác sẽ chung tay để sớm đẩy lùi loại tội phạm nguy hiểm này”.

Ông Đinh Thái Quang, Phó Chủ tịch Hội Phổ biến và Tham vấn pháp luật Việt Nam nhìn nhận, Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng gồm 9 chương, 71 điều đánh dấu sự ra đời khung pháp lý toàn cầu đầu tiên về hợp tác chống tội phạm mạng, thúc đẩy hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao năng lực vì lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. Công ước cũng là thông điệp mạnh mẽ về quyết tâm của nhân loại trong chống tội phạm mạng, xây dựng một thế giới hòa bình, công bằng và thượng tôn pháp luật.

Việt Nam chủ động đóng góp, xây dựng luật pháp quốc tế

Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng được mở ký tại Thủ đô Hà Nội và có tên gọi là “Công ước Hà Nội”. Đây là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế đối với những đóng góp của Việt Nam vào quá trình xây dựng, hoàn chỉnh nội dung văn bản pháp lý có giá trị toàn cầu trong cuộc chiến chống lại tội phạm mạng. Việt Nam không chỉ tôn trọng, tuân thủ đầy đủ các quy định pháp lý toàn cầu mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình xây dựng luật pháp quốc tế, xây dựng những chuẩn mực và giá trị chung của thời đại số.

Chủ tịch nước Lương Cường phát biểu tại Lễ mở ký Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng. (Ảnh: THỦY NGUYÊN)

Nhiều chuyên gia cho rằng, việc Liên hợp quốc lựa chọn Hà Nội là nơi mở ký Công ước quốc tế về chống tội phạm mạng đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong đối ngoại đa phương của Việt Nam. Đồng thời, khẳng định rõ vai trò của Việt Nam là một đối tác tin cậy của các nước trong những mối quan hệ hợp tác đa phương.

Với “Công ước Hà Nội”, lần đầu tiên trong lịch sử, tên của Thủ đô Việt Nam được gắn với một công ước toàn cầu của Liên hợp quốc, khẳng định vị thế của Hà Nội trung tâm của một đất nước đang “vươn mình mạnh mẽ” trong kỷ nguyên mới: độc lập, tự chủ, trách nhiệm và hội nhập sâu rộng với thế giới. Sự kiện này ghi nhận vai trò và trách nhiệm của Việt Nam trong xử lý thách thức an ninh phi truyền thống; đồng thời phản ánh niềm tin của cộng đồng quốc tế vào năng lực hợp tác của Việt Nam.

Ông Trần Anh Tuấn, Trưởng Ban Tư vấn pháp luật và Thông tin truyền thông, Viện Kinh tế và Pháp luật quốc tế nhìn nhận: "Công ước Hà Nội" khẳng định vị thế của Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kỷ nguyên mà chúng ta tự tin tham gia xây dựng luật pháp quốc tế. “Công ước Hà Nội” cũng thể hiện trách nhiệm của Việt Nam trong xây dựng luật chơi chung của thời đại số, đóng góp vào hòa bình, an ninh và phát triển bền vững”.

Ở góc nhìn khác, Luật sư Nguyễn Xuân Dũng (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) cho rằng, việc “Công ước Hà Nội” được thông qua mới chỉ là thành công bước đầu bởi vẫn còn không ít vấn đề đang đặt ra với Việt Nam và thế giới trong quá trình thực hiện các nội dung của văn bản pháp lý này. Vấn đề quan trọng hiện nay là làm thế nào để các quốc gia có thiện chí, có quyết tâm cùng nhau hợp tác trong phòng, chống tội phạm mạng. “Với Việt Nam, cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, hệ thống pháp luật và nâng cao năng lực để đủ khả năng phối hợp cùng các đối tác quốc tế trong cuộc chiến không khoan nhượng với tội phạm mạng”, Luật sư Nguyễn Xuân Dũng nhấn mạnh.

Dù còn nhiều việc phải làm, nhưng chúng ta, mỗi người dân Việt Nam có quyền tự hào khi thành phố Hà Nội được Liên hợp quốc lựa chọn làm nơi khởi đầu của hành trình tạo lập một không gian mạng an toàn, hòa bình, hợp tác và tin cậy trong kỷ nguyên số. Thủ đô Hà Nội được gắn với một công ước quốc tế, đó đồng thời cũng là cam kết của Việt Nam trong nỗ lực đóng góp cho hòa bình, an ninh và sự phát triển bền vững của nhân loại vì một thế giới số an toàn, theo đúng tinh thần “Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”.

TẠ LINH