Tự nguyện 'làm chuyện người lớn', không thể xem xét trách nhiệm hình sự vì chưa đủ tuổi
Bạn đọc hỏi: Cháu gái tôi sinh năm 2005, gần đây cháu tôi bị nam thanh niên học cùng trường sinh năm 2002 xâm hại tình dục. Theo lời cháu tôi thì hai đứa yêu nhau và tự nguyện 'làm chuyện người lớn'. Xin hỏi luật sư, giờ gia đình tôi tố cáo vụ việc ra cơ quan công an thì nam thanh niên kia sẽ bị xử lý như thế nào? Nguyễn Thu Nguyệt (Thanh Hóa)
Luật sư Giang Hồng Thanh trả lời:
Căn cứ vào những thông tin bạn nêu thì nam thanh niên sinh năm 2002 nghĩa là đến thời điểm này cậu ta chưa đủ 18 tuổi. Còn cháu gái bạn sinh năm 2005, nghĩa là đến thời điểm hiện nay đã trên 13 tuổi nhưng chưa đủ 16 tuổi. Trong khi đó, theo quy định tại Điều 141 - Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017, tội “Hiếp dâm” thì “Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm".
Với trường hợp của cháu bạn thì nam thanh niên kia không phạm tội “Hiếp dâm”. Bởi cháu bạn không bị dùng vũ lực, đe dọa dùng và không bị giao cấu trái ý muốn. Tương tự, tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi”, Điều 142 - Bộ luật Hình sự cũng quy định: Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 7 năm đến 15 năm. Một là, dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi trái với ý muốn của họ. Hai là, giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi. Với quy định này thì nam thanh niên “quan hệ” với cháu bạn cũng không phạm tội “Hiếp dâm người dưới 16 tuổi” vì không có việc dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ của nạn nhân để giao cấu, quan hệ tình dục.
Đối chiếu với các quy định tại Điều 143, tội “Cưỡng dâm”; Điều 144, tội “Cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi” - Bộ luật Hình sự cũng cho thấy nam thanh niên trong trường hợp bạn nêu không phạm vào các tội danh này. Bởi đặc trưng và bản chất của 2 tội danh này là bị hại phải là người lệ thuộc hoặc đang ở trong tình trạng quẫn bách nên mới phải miễn cưỡng giao cấu hoặc miễn cưỡng thực hiện hành vi quan hệ tình dục với người phạm tội. Ở đây, cháu bạn không bị lệ thuộc gì vào nam thanh niên kia và cũng hoàn toàn ở trong tình trạng bình thường.
Sau cùng là Điều 145 - Bộ luật Hình sự, tội “Giao cấu với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi”. Điều luật này quy định: “Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm”. Như vậy có thể thấy, điều luật đã xác định rõ trong trường hợp này trách nhiệm hình sự chỉ đặt ra đối với người từ đủ 18 tuổi trở lên. Về sự việc bạn hỏi, cho dù cháu gái bạn đang trong độ tuổi trên 13 và dưới 16 nhưng nam thanh niên kia lại chưa đủ tuổi để phải chịu trách nhiệm hình sự…
Vì vậy, trong trường hợp gia đình bạn tố cáo sự việc ra cơ quan công an thì cơ quan công an cũng sẽ kết luận không có hành vi tội phạm xảy ra.