Từ Paris tới Washington: Bảo đảm an ninh Ukraine bước vào giai đoạn quyết định
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Volodymyr Zelensky và các lãnh đạo châu Âu vào ngày 4/9, chỉ vài giờ sau hội nghị thượng đỉnh 'Liên minh Tự nguyện' tại Paris, nơi các quan chức bàn thảo về những bảo đảm an ninh cho Ukraine.
Sau đó, ông Zelensky chia sẻ trên X rằng đã có một "cuộc trò chuyện dài và rất chi tiết với Tổng thống Trump".
"Trước hết, chúng tôi bàn về cách thúc đẩy tình hình tiến tới hòa bình thực sự. Chúng tôi thảo luận nhiều lựa chọn, và quan trọng nhất là gây áp lực, bằng các biện pháp mạnh mẽ, đặc biệt là kinh tế, để buộc chiến tranh phải chấm dứt", ông Zelensky viết.
Cuộc gọi cũng đề cập đến "bảo vệ tối đa bầu trời Ukraine". Ông Zelensky nhấn mạnh rằng "cho đến khi hòa bình tới, người dân Ukraine không thể phó mặc trước các cuộc tấn công liên miên của Nga. Tên lửa và máy bay không người lái Nga không được phép cướp đi sinh mạng".
Ông cho biết, Ukraine đã "đề xuất một khuôn khổ bảo vệ bầu trời để phía Mỹ xem xét".
Tại cuộc họp báo sau đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết, 26 quốc gia sẵn sàng cử quân hoặc hỗ trợ dưới các hình thức khác cho Ukraine như một phần của bảo đảm an ninh.
"Đức, Ý và Ba Lan chắc chắn nằm trong số những nước bảo đảm an ninh cho Ukraine. Chúng tôi chưa thể đi vào chi tiết, nhưng đã có sự hiểu biết (về hợp tác)", ông Zelensky nói thêm.
Tuy nhiên, ngay sau đó, Ý, Ba Lan và Romania tuyên bố sẽ không đưa quân tới Ukraine, nhưng sẽ hỗ trợ an ninh cho Kiev bằng cách khác. Thủ tướng Ý Giorgia Meloni khẳng định, nước này sẵn sàng tham gia giám sát và huấn luyện bên ngoài Ukraine, còn Tổng thống Romania Nicusor Dan cho biết, Bucharest sẵn sàng hỗ trợ các nhiệm vụ gìn giữ hòa bình và ổn định.
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk nói với báo chí sau hội nghị Paris rằng Warsaw sẽ cung cấp hỗ trợ hậu cần cho khuôn khổ an ninh của Ukraine.
Theo ông Macron, vai trò của Mỹ trong khuôn khổ này sẽ được xác định trong vài tuần tới. Ông cũng cảnh báo Mỹ và châu Âu sẽ áp thêm các lệnh trừng phạt đối với Nga nếu Moscow tiếp tục từ chối tham gia tiến trình hòa bình.
Ông Macron nhắc lại khả năng tổ chức một cuộc gặp song phương giữa ông Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin, cũng như các cuộc đàm phán rộng hơn có sự tham gia của Mỹ và châu Âu.
"Chúng tôi gửi đi thông điệp rõ ràng rằng giờ là lúc biến mọi tín hiệu thành hiện thực. Chúng tôi luôn đứng về phía luật pháp và bảo vệ một nền hòa bình công bằng", ông Macron nói.
Hội nghị Paris diễn ra trong bối cảnh các thủ đô châu Âu thúc đẩy hoàn tất bảo đảm an ninh cho Ukraine. Ông Zelensky nhấn mạnh rằng Kiev cần những cam kết ràng buộc, cảnh báo nếu không, Moscow có thể tái tập hợp lực lượng và mở đợt tấn công mới.
Gia nhập Liên minh châu Âu (EU) là một trong những vấn đề then chốt được bàn thảo, mà theo ông Zelensky là "một bảo đảm an ninh mang tính kinh tế, chính trị và địa chính trị bắt buộc".
"Từ góc độ tiếp cận bảo đảm an ninh, đây là điểm quan trọng, được thể hiện trong một phần riêng biệt", ông nói.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cùng Tổng thống Pháp Emmanuel Macron sau hội nghị thượng đỉnh của liên minh thiện chí tại Paris, ngày 4/9/2025. (Ảnh: Ludovic Marin/Pool qua AFP)
Sau loạt tuyên bố tại Paris, nghị sĩ Oleksandr Merezhko – thành viên đảng của ông Zelensky – nói với tờ Kyiv Independent rằng việc Ukraine cùng đồng minh tính toán bảo đảm an ninh vào lúc này là hợp lý, nhưng nhấn mạnh những quyết định này chỉ có ý nghĩa trong trường hợp đạt được ngừng bắn – điều hiện không hề được bàn đến.
"Trước hết, chúng ta cần một lệnh ngừng bắn vô điều kiện, vốn là ý tưởng của ông Trump ngay từ đầu", ông Merezhko nói, đồng thời thừa nhận "hiện tại, không có viễn cảnh ngừng bắn nào".
"Đối với tôi, bảo đảm an ninh tốt nhất và đáng tin cậy nhất vẫn là việc Ukraine gia nhập NATO", ông nói.
Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự đặc biệt năm 2022, Ukraine đã kêu gọi được gia nhập NATO, nhưng liên minh này vẫn do dự vì đây là một quốc gia đang trong chiến tranh.
Ông Macron cho biết hồi tháng 8 rằng những bảo đảm sẽ không liên quan tới tư cách thành viên NATO, mà dựa trên một quân đội Ukraine hùng mạnh được hậu thuẫn bởi các cam kết của "liên minh tự nguyện" gồm hơn 30 quốc gia.
Cuộc gặp tại Paris diễn ra sau hội đàm ở Nhà Trắng ngày 18/8, trong đó các lãnh đạo châu Âu thúc giục ông Trump tham gia bảo đảm an ninh cho Ukraine. Sau đó, ông Trump nói, Washington có thể cung cấp hỗ trợ đường không như một phần cam kết, nhưng loại trừ khả năng triển khai bộ binh Mỹ.
Mặc dù ông Trump cảnh báo sẽ áp "thuế bổ sung nghiêm khắc" nếu Moscow từ chối ngừng bắn, chính quyền của ông cho đến nay mới chỉ áp mức thuế 25% với Ấn Độ vì mua dầu của Nga.
Ngày 3/9, trả lời CBS News, ông Trump cho biết, ban đầu ông nghĩ việc chấm dứt chiến tranh Nga – Ukraine sẽ đơn giản, nhưng thừa nhận nó khó khăn hơn nhiều so với dự tính.
Liên minh châu Âu vẫn tiếp tục áp đặt thêm các biện pháp trừng phạt mới với Nga sau khi ông Trump quay lại Nhà Trắng, bất chấp việc Washington ngần ngại gây áp lực kinh tế lên Moscow.
Ngày 19/8, nhà ngoại giao EU Kaja Kallas cho biết, gói trừng phạt thứ 19 của EU nhằm vào Nga dự kiến sẽ hoàn tất trong tháng 9. EU đã thông qua gói trừng phạt trước đó vào ngày 18/7, gọi đây là "một trong những gói mạnh mẽ nhất" từ trước đến nay.
Thế Hải (Theo Kyivindependent, Aljazeera)