Từ rơm rạ thành 'vàng': Nông dân Ninh Bình kiếm trăm triệu mỗi mùa gặt

Người dân Ninh Bình đang bước vào cuối vụ thu hoạch lúa mùa trong năm. Sau khi thu hoạch xong, lượng rơm rạ để lại trên ruộng khá lớn, phủ dày và gây khó khăn cho việc cày bừa, chuẩn bị đất cho vụ mới. Chính vì thế, từ lâu, bà con vẫn có thói quen gom rơm rồi đốt ngay tại ruộng.

Việc đốt rơm giúp dọn đồng nhanh chóng nhưng cũng tạo ra khói mù mịt, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân xung quanh và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, nhất là ở những cánh đồng nằm sát các tuyến đường.

Máy cuộn rơm là thiết bị thu gom và nén rơm thành từng cuộn gọn gàng, dễ vận chuyển. Trong ảnh là máy cuộn rơm tại cánh đồng xã Nghĩa Sơn, tỉnh Ninh Bình.

Để khắc phục tình trạng này, chính quyền địa phương liên tục tuyên truyền, vận động người dân không đốt rơm rạ sau thu hoạch; đồng thời, khuyến khích, hướng dẫn bà con thu gom sản phẩm phụ trong trồng trọt; tích lũy rơm rạ để trồng nấm, làm thức ăn cho trâu bò, phủ đất trồng rau, ủ làm phân hữu cơ...

Từ chỗ xem rơm rạ là thứ bỏ đi phải đốt bỏ, những năm gần đây, nhiều nông dân ở Ninh Bình đã coi đó là “vàng sau mùa gặt”. Họ đầu tư máy cuộn rơm để thu gom và bán ra thị trường. Cách làm này vừa giúp dọn đồng ruộng, vừa mang lại nguồn thu nhập cao.

Cách đây 5 năm, anh Trần Văn Điện (SN 1981, trú tại xã Nghĩa Sơn) đã mạnh dạn vay mượn thêm để mua một chiếc máy cuộn rơm trị giá hơn 400 triệu đồng.

Anh chia sẻ, nhận thấy nhu cầu sử dụng rơm rạ trong trồng trọt, chăn nuôi ngày càng tăng và ở các tỉnh phía Nam, mô hình cuộn rơm sau thu hoạch mang lại hiệu quả kinh tế cao, lại góp phần bảo vệ môi trường nên anh quyết định đầu tư.

Anh Điện bốc rơm xếp lên xe tải cho thương lái.

Theo anh Điện, trung bình mỗi ngày, một máy cuộn được khoảng 1.000 cuộn rơm. Với giá bán dao động từ 15.000-30.000 đồng/cuộn tùy chất lượng, chủ máy có thể thu về trên 15 triệu đồng mỗi ngày. Tuy nhiên, công việc chỉ tiến hành khi trời nắng ráo, còn ngày mưa phải nghỉ, đợi rơm khô mới cuộn tiếp.

Mỗi vụ gặt, anh thuê 2 người lái máy cuộn rơm từ các tỉnh miền Tây ra gom rơm tại các cánh đồng quanh xã Nghĩa Sơn, Nghĩa Hưng và một số xã lân cận. Khi đi cuộn rơm, 3 người trong gia đình anh cùng đi theo để bốc xếp lên xe cho thương lái.

"Một vụ chỉ kéo dài gần 2 tháng nên người dân gặt xong và trời nắng là nhà tôi tranh thủ đưa máy ra đồng để cuộn rơm. Nếu thuận lợi, sau khi trừ hết chi phí, mỗi vụ tôi lãi khoảng 100 triệu đồng”, anh Điện cho hay.

Tương tự, anh Lê Văn Hiên (trú xã Nghĩa Hưng, tỉnh Ninh Bình), chia sẻ, gia đình anh đầu tư 1 chiếc máy cuộn rơm được 3 năm. Rơm cuộn đến đâu, có người thu mua đến đó, vừa tạo thu nhập ổn định, vừa góp phần giảm tình trạng đốt rơm gây ô nhiễm sau mùa gặt.

Rơm cuộn được bán để cho nông dân phủ đồng ruộng, ngăn cỏ mọc và giữ ẩm đất. Loại rơm xanh được bán giá cao hơn, được sử dụng cho bò ăn.

Rơm cuộn xong được các thương lái đến tận ruộng thu mua.

Trước đây, nhiều người vẫn cho rằng đốt rơm rạ để tro ngấm xuống sẽ làm đất tốt hơn, nên kiên quyết không cho máy cuộn. Tuy nhiên, hiện nay, phần lớn người có ruộng đều ủng hộ việc cho máy xuống cuộn rơm, giúp dọn sạch đồng và mang lại thu nhập.

"Công việc này rất vất vả vì mỗi ngày tôi phải bốc vác cả mấy tấn rơm. Nhưng bù lại, sau chưa đầy 2 tháng gia đình tôi ‘bỏ túi’ cả trăm triệu đồng. Chỉ sau khoảng 3 vụ lúa, tôi đã hồi vốn. Tôi đang tính vụ sau sẽ đầu tư thêm một máy cuộn nữa”, ông Hiên nói.

Bà Vũ Thị Lam (trú tại xã Nghĩa Hưng), cho biết, mỗi hộ chỉ có vài ba sào ruộng. Gặt xong, bán rơm cũng không được bao nhiêu, mà đốt thì khói mù mịt nên nhiều người cho luôn các chủ máy. "Chúng tôi có ruộng sạch để sản xuất vụ sau, chủ máy thì có thu nhập”, bà chia sẻ.

Trọng Tùng