Từ Tạp chí Kiểm toán đến Báo Kiểm toán: Một chặng đường lịch sử

Cố Phó Tổng biên tập Hoàng Sử (thứ hai từ phải sang) kiểm tra lần cuối cùng trước khi Tạp chí Kiểm toán ra số đầu tiên. Ảnh: TL

Xuất phát từ sự cần thiết khách quan và vai trò quan trọng của hoạt động kiểm tra, kiểm soát và giám sát quá trình quản lý, điều hành và sử dụng ngân sách nhà nước (NSNN) trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, KTNN chính thức được thành lập theo Nghị định số 70/CP ngày 11/7/1994 của Chính phủ và Quyết định số 61/TTg ngày 24/01/1995 của Thủ tướng Chính phủ. Ngay trong quá trình vừa xây dựng, kiện toàn tổ chức bộ máy vừa triển khai hoạt động kiểm toán, Ban cán sự, Đảng ủy và Lãnh đạo KTNN đã quan tâm chỉ đạo việc xin phép Bộ Văn hóa - Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho xuất bản TCKT với tư cách là cơ quan ngôn luận của KTNN, diễn đàn tuyên truyền, phổ biến kiến thức, nghiên cứu lý luận và trao đổi kinh nghiệm hoạt động kiểm toán ở nước ta.

Luôn bám sát nhiệm vụ chính trị của Ngành

Ngày 26/6/1995, TCKT đã chính thức được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp Giấy phép số 2235/GPXB. Tiếp đó, ngày 29/01/2002, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp mới Giấy phép hoạt động báo chí số 62/GP-BVH-TT với tôn chỉ mục đích là: “Chỉ đạo và trao đổi nghiệp vụ của ngành, thông tin khoa học kiểm toán trong và ngoài nước; thông tin tuyên truyền và hướng dẫn việc chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, tăng cường quản lý và nâng cao hiệu quả sử dụng kinh phí thuộc ngân sách nhà nước”.

Trong 3 năm đầu, TCKT chỉ xuất bản 3 tháng một số. Từ đầu năm 1998-2004, TCKT đã nâng định kỳ xuất bản lên 2 tháng một số. Từ năm 2005-2012, TCKT đã duy trì định kỳ xuất bản 1 tháng một số với quy mô phát hành rộng khắp cả nước.

Về tổ chức và nhân sự: Từ năm 1995 đến tháng 4/2004, TCKT chỉ là một đơn vị cấp phòng trực thuộc Văn phòng KTNN, rồi trực thuộc Trung tâm Khoa học và Bồi dưỡng cán bộ. Theo Nghị định số 93/2003/NĐ-CP ngày 13/8/2003 của Chính phủ, TCKT chính thức trở thành đơn vị sự nghiệp công lập cấp Vụ trực thuộc KTNN.

Trong suốt 10 năm (1995-2005), TCKT là đơn vị sự nghiệp thụ hưởng NSNN. Từ năm 2006-2012, TCKT là đơn vị sự nghiệp công lập đầu tiên của KTNN thực hiện cơ chế tài chính tự chủ một phần kinh phí và là đơn vị sự nghiệp công lập đầu tiên về lĩnh vực báo chí của cả nước thực hiện cơ chế tài chính tự chủ 100% kinh phí hoạt động thường xuyên.

Ngay từ những ngày đầu thành lập, Tổng biên tập là Phó Tổng Kiểm toán nhà nước Hà Ngọc Son, Phó Tổng biên tập là Phó Chánh Văn phòng KTNN Hoàng Sử và Trưởng ban Biên tập là TS. Trần Duy Thanh đều là những cán bộ quản lý kiêm nhiệm, chỉ có 1 cán bộ chuyên trách. Sau một thời gian, TCKT đã hình thành bộ máy tổ chức hoàn chỉnh với 11 cán bộ, phóng viên, biên tập viên và nhân viên; trong đó có Tổng biên tập Nguyễn Thắng và 3 cán bộ cấp phòng (Phòng Tòa soạn, Phòng Phóng viên - Biên tập, Phòng Trị sự). Đồng thời, TCKT hình thành riêng các tổ chức đảng và đoàn thể. Chi hội Nhà báo TCKT là chi hội trực thuộc Hội Nhà báo Việt Nam.

Về hoạt động chuyên môn: TCKT luôn kiên trì bám sát nhiệm vụ chính trị của KTNN; chức năng, nhiệm vụ của một cơ quan ngôn luận và thông tin lý luận về KTNN và hoạt động KTNN. Chủ động đặt các bài viết, bài trả lời phỏng vấn của các vị lãnh đạo cấp cao của Quốc hội, Nhà nước và Chính phủ; Hội đồng Dân tộc và một số Ủy ban của Quốc hội; các đại biểu Quốc hội, các cán bộ quản lý, cán bộ khoa học, các chuyên viên và cán bộ nghiệp vụ đã và đang công tác tại các cơ quan Bộ, ban, ngành ở Trung ương; các học viện, trường đại học chuyên ngành kinh tế - tài chính - kế toán và kiểm toán; Hội Kế toán và Kiểm toán Việt Nam; Hội Kiểm toán viên hành nghề; một số tổ chức quốc tế mang tính nghề nghiệp... Đặc biệt là có sự tham gia nhiệt thành và trách nhiệm của lãnh đạo Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân, Hội đồng nhân dân và các Sở, ban, ngành có liên quan; các tập đoàn, tổng công ty nhà nước với tư cách là đơn vị thụ hưởng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước.

Nhân dịp kỷ niệm 10 năm và 15 năm thành lập KTNN, TCKT đã chủ động tham gia biên tập và xuất bản 2 cuốn Kỷ yếu: “10 năm xây dựng và phát triển KTNN Việt Nam (1994-2004)” và “KTNN - 15 năm xây dựng và phát triển”; tham gia tổ chức Hội thi “Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; Hội diễn Văn nghệ, Hội thi Thể thao, Hội thi “Kiểm toán viên thanh lịch”, phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam xây dựng Phim tài liệu “Những cánh chim không mỏi”; Lễ đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhì của TCKT...

Góp phần đổi mới tư duy nhận thức và hành động về vai trò của Kiểm toán nhà nước

Trải qua 17 năm xây dựng và phát triển, TCKT đã đạt được một số thành tựu cơ bản vừa mang tính hiệu quả xã hội vừa mang tính hiệu quả kinh tế:

Một là, cùng với các công cụ thông tin, tuyên truyền khác, TCKT đã góp phần quan trọng vào quá trình hình thành và đổi mới tư duy nhận thức về vai trò và tác dụng của hoạt động KTNN là không thể thiếu được trong hệ thống kiểm tra, kiểm soát vĩ mô của cơ quan quyền lực nhà nước; góp phần nâng cao vị thế pháp lý và uy tín của Cơ quan KTNN đối với Đảng, Quốc hội và Chính phủ; các cơ quan Trung ương và chính quyền các địa phương, các chủ đầu tư - dự án, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước và dư luận xã hội; giúp các đơn vị được kiểm toán ngăn ngừa những tiêu cực, thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, thất thoát, lãng phí, phát hiện và ngăn chặn hành vi vi phạm pháp luật; nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước.

Hai là, TCKT thường xuyên tôn trọng và bảo vệ tôn chỉ, mục đích và những quy định của Luật Báo chí về nội dung phản ánh, hình thức thể hiện, quảng cáo, chế độ tài chính và nghĩa vụ nộp thuế với Nhà nước. Nghiêm chỉnh chấp hành quan điểm chỉ đạo và định hướng thông tin, tuyên truyền của Ban Tuyên giáo Trung ương; Ban cán sự, Đảng ủy và lãnh đạo KTNN. Thường xuyên đảm bảo khoảng 80% nội dung mang lượng thông tin về KTNN và hoạt động KTNN với khẩu hiệu: “Thông tin lý luận sắc - Phản ánh sự kiện nhanh - Vì sự nghiệp của Ngành - Phất cao cờ truyền thống”; góp phần đắc lực vào việc phổ cập kiến thức và nâng cao trình độ nghiệp vụ cho đội ngũ kiểm toán viên nhà nước; kiên quyết không chạy theo xu hướng “thương mại hóa” sản phẩm báo chí. Đây cũng chính là nét đặc thù riêng của TCKT, không thể lẫn với bất cứ tạp chí chuyên môn, chuyên ngành nào khác.

Ba là, tăng cường năng lực thu hút và khai thác nguồn trí tuệ của đội ngũ cộng tác viên trong và ngoài Ngành; thực sự là cầu nối tin cậy giữa KTNN với đông đảo cộng tác viên và bạn đọc cả nước, nhất là các cán bộ quản lý, cán bộ khoa học, các kiểm toán viên nhà nước, các chuyên viên, cán bộ nghiệp vụ, nghiên cứu sinh và lực lượng sinh viên giỏi của các học viện, nhà trường trong cả nước nhằm không ngừng nâng cao chất lượng thông tin lý luận, vừa có giá trị khoa học, vừa có giá trị thực tiễn.

Theo Nghị quyết số 478/NQ-UBTVQH ngày 16/4/2012 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quyết định số 702/QĐ-KTNN ngày 17/4/2012 của Tổng Kiểm toán nhà nước, TCKT chuyển thành Báo Kiểm toán. Báo Kiểm toán chính thức đi vào hoạt động và phát hành Số đầu tiên vào ngày 05/7/2012. Báo Kiểm toán chính là sự kế thừa và phát triển của sự nghiệp báo chí và sự nghiệp phát triển bền vững của KTNN; đánh dấu bước ngoặt mang tính lịch sử trong công tác thông tin và truyền thông của Ngành.

Vinh dự được là người tham gia và chứng kiến sự ra đời của TCKT Số đầu tiên nhân kỷ niệm 1 năm thành lập KTNN (năm 1995) và Số đầu tiên của Báo Kiểm toán (năm 2012), tôi trân trọng cảm ơn các thế hệ Lãnh đạo KTNN, các thế hệ Lãnh đạo TCKT và Báo Kiểm toán cùng đồng hành, đùm bọc và bồi dưỡng tôi trên con đường hoàn thiện phẩm giá và nhân cách một phóng viên trong sự nghiệp báo chí của KTNN và sự nghiệp báo chí cách mạng Việt Nam./.

TRẦN SOẠN - Nguyên Trưởng phòng, Báo Kiểm toán