Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về chống phân biệt chủng tộc

Chủ tịch Hồ Chí Minh trong phòng làm việc của Người tại căn cứ địa Việt Bắc, 1951. (Ảnh tư liệu: Bảo tàng Hồ Chí Minh)

Theo chuyên gia Luis Silva, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có nhiều bài viết trong những năm 1920 về những bất công đối với người da đen. Trong số các tác phẩm nổi tiếng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, có “La Race Noire” (Chủng tộc da đen) năm 1925, tuyển tập 13 bài viết bằng tiếng Pháp về chủ đề này. Năm 1924, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết “Đoàn kết giai cấp”, câu chuyện có thật về phiên tòa xét xử José Leándro da Silva (H.Xin-va), một thủy thủ da đen ở Brazil, người bị bắt trong một cuộc bãi công ở Rio de Janeiro và bị phán quyết 30 năm tù giam.

Được đăng lần đầu trên báo L’Humanité (Nhân đạo) của Pháp, “Đoàn kết giai cấp” được đăng tải bằng tiếng Bồ Đào Nha trên tờ O Páiz của Brazil hai tháng sau đó. Đó là những thông tin đã được ông Luis Silva trình bày tại hội thảo với chủ đề “Hồ Chí Minh tại Brazil: Giải phóng người da đen và đoàn kết giai cấp” do Hội Canada-ASEAN Initiatives (Sáng kiến Canada-ASEAN) thuộc Trung tâm Nghiên cứu châu Á của Đại học York tổ chức.

Ông Luis Silva cho biết: “Tôi đã làm một nghiên cứu ở trường đại học về chiến tranh Việt Nam, nhận ra rằng có nhiều chi tiết hơn về lịch sử Việt Nam và Hồ Chí Minh so với những gì phần lớn mọi người đã thấy hoặc nghe từ các phương tiện truyền thông. Cách đây 5 năm, tôi đã hiệu đính sách của Giáo sư Nguyễn Đài Trang “Hồ Chí Minh: Những tác phẩm chọn lọc về hòa bình, dân chủ và bình đẳng giới”. Đó là lúc tôi bắt đầu nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Năm 2020, tôi hiệu đính sách “Bài ca Hồ Chí Minh” của Nguyễn Đài Trang. Năm 2021, sau cái chết của George Floyd ở Mỹ và phong trào Black Lives Matter (Quyền sống của người da màu), tôi đã hiệu đính quyển “Hồ Chí Minh: Chủng tộc da đen và các tác phẩm chọn lọc về phân biệt chủng tộc”. Từ đó, tôi phát hiện nhiều khía cạnh hấp dẫn trong các tác phẩm của Hồ Chí Minh mà chưa được đề cập đến".

Ông Joe Pateman, Khoa Chính trị và Quan hệ quốc tế, Đại học Sheffield, Vương quốc Anh nhấn mạnh, các bài viết của Hồ Chí Minh về chủng tộc da đen rất xuất sắc, không phải là những văn bản học thuật khô khan. Khi đọc, bạn sẽ thấy các tác phẩm này mô phạm, mang tính giáo dục và cũng rất luận chiến. Hồ Chí Minh không nói về những điều này như một học giả khô khan và cũ rích mà giàu sức gợi mở, với bố cục khơi dậy sự phẫn nộ của người đọc về nạn phân biệt chủng tộc.