Từ vi phạm hành chính, giở thói côn đồ thành vụ án hình sự

Từ những cái đầu nóng

Những ngày vừa qua, dư luận cả nước phẫn nộ, dậy sóng trước sự việc đối tượng Đặng Từ Thịnh (sinh năm 1977), trú tại xã Phượng Dực, TP Hà Nội đã có hành vi cố tình ôm Đại úy Nguyễn Duy Điệp, cán bộ Đội CSGT số 8, Phòng CSGT Công an TP Hà Nội đẩy ngã vào đầu xe tải đang di chuyển theo hướng ngược lại. Rất may, Đại úy Điệp đã kịp thời phản xạ, tránh được bánh xe tải, thoát chết trong gang tấc. Xe máy của đối tượng bị cuốn vào gầm ôtô.

Công an tỉnh Lâm Đồng thăm hỏi, động viên CSGT bị nam thanh niên 17 tuổi tông gãy chân

Hành động của Đặng Từ Thịnh xuất phát từ việc, trước đó khoảng 13h30 ngày 11/12, đối tượng bị tổ công tác CSGT phát hiện điều khiển xe máy không đội mũ bảo hiểm, nghi vấn xe sử dụng biển kiểm soát giả lưu thông trên Tỉnh lộ 429 thuộc địa phận thôn Bóng, xã Phượng Dực nên đã tiến hành dừng xe để kiểm tra. Quá trình đưa xe vào chốt làm việc, đối tượng xin cán bộ tổ công tác bỏ qua lỗi vi phạm nhưng cán bộ không đồng ý. Khi Đại úy Nguyễn Duy Điệp đang dắt bộ phương tiện về chốt để xử lý, phát hiện phía đối diện xe ô tô tải đang lưu thông theo hướng ngược lại, Thịnh đã bất ngờ từ phía sau chạy đến, ôm Đại úy Nguyễn Duy Điệp đẩy ngã vào đầu xe tải. Vào cuộc điều tra, căn cứ vào tài liệu thu thập được, Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Đặng Từ Thịnh về tội giết người.

Một đối tượng chống đối NGƯỜI thi hành công vụ bị tạm giữ hình sự

Hành vi của Đặng Từ Thịnh khiến nhiều người không khỏi phẫn nộ bởi sự bất chấp, coi thường pháp luật, coi thường tính mạng người khác. Bởi, vụ việc xuất phát từ sự việc hết sức đơn giản là đối tượng vi phạm hành chính đơn thuần, nhưng trong khoảnh khắc không làm chủ được bản thân, đã có hành vi hết sức manh động và đặc biệt nguy hiểm, có thể dẫn đến hậu quả làm chết người. Trong vụ việc này, rất may mắn là cán bộ CSGT đã kịp thời né tránh nên không xảy ra các hậu quả đáng tiếc. Thực tế ghi nhận, có không ít vụ việc xảy ra, xuất phát từ những nguyên nhân lãng xẹt trong cuộc sống, nhưng do cách ứng xử trước sai lầm, thái độ coi thường pháp luật và thói quen giải quyết vấn đề bằng bạo lực nên thay vì chỉ phải trả giá bằng tiền, chỉ cần chấp hành hiệu lệnh, nộp phạt hành chính, không ít đối tượng đã phải trả bằng những năm tháng tù tội.

Vi phạm hành chính dẫn đến hình sự hóa, phần lớn xuất phát từ các va chạm giữa người dân với lực lượng thi hành công vụ ở các lĩnh vực như đảm bảo trật tự ATGT, quá trình giải tỏa lấn chiếm hành lang vỉa hè hay giải quyết các thủ tục hành chính đơn thuần. Trong đó, CSGT vẫn là lực lượng luôn phải thường trực hứng chịu nhiều nguy cơ bị xâm phạm đến thân thể, tính mạng khi phải đối mặt với nhiều thành phần tham gia giao thông. Không ít đối tượng đã sử dụng rượu, bia, ma túy dẫn đến không kiểm soát được hành vi trong quá trình bị kiểm tra hành chính. Ngày 11/8/2025, quá trình làm nhiệm vụ trên Quốc lộ 1A đoạn qua xã Liên Hương, tỉnh Lâm Đồng, Trung tá Nguyễn Hoàng Trung, Phòng CSGT Công an tỉnh Lâm Đồng đã bị Trần Đại Phong (quê tỉnh Quảng Trị) điều khiển xe mô tô, chở theo người phía sau, chạy với tốc độ rất cao tông trúng giữa người, hất văng lên cao cách hiện trường 5m. Cú va chạm mạnh khiến Trung tá Nguyễn Hoàng Trung bị gãy chân trái, nhiều thương tích ở vùng mặt và tay, bất tỉnh tại chỗ.

Mới đây nhất, vào ngày 20/10/2025, đối tượng Lê Thành Công (sinh năm 1980), trú tại phường Trường Vinh (Nghệ An) điều khiển xe ô tô rẽ vào tuyến đường đang ùn tắc, giờ cao điểm nên được Thiếu tá Nguyễn Văn Thọ, cán bộ Phòng CSGT Công an Nghệ An hướng dẫn di chuyển sang hướng khác. Tuy nhiên, thay vì chấp hành, Lê Thành Công vẫn cố tình tiếp tục điều khiển phương tiện đâm thẳng về phía trước. Thấy phương tiện đang lao nhanh về phía mình, Thiếu tá Thọ đã nhảy lên, bám vào nắp capo, yêu cầu dừng xe lại nhưng Công vẫn tiếp tục điều khiển xe được khoảng 20m, khi có người dân sử dụng xe máy chắn phía trước đầu xe thì mới dừng lại. Ngay sau đó, đối tượng đã bị khống chế, tạm giữ hình sự để tiếp tục điều tra, làm rõ.

Cần có chế tài xử lý, trừng trị nghiêm minh

Điều đáng nói, không giữ được cái đầu lạnh trong lúc tham gia giao thông đến từ lứa tuổi thanh, thiếu niên mà một bộ phận người có tuổi cũng tự mở cánh cửa buồng giam cho chính mình chỉ vì những hành động mất kiểm soát, xuất phát từ nguyên nhân lãng xẹt là bị kiểm tra hành chính. Điển hình, có thể kể đến trường hợp các ông Vũ Hải (sinh năm 1956) và Đoàn Văn Tuyển (sinh năm 1956), cùng trú tại TP Hải Phòng, chở nhau bằng xe máy đi nhậu về, khi bị yêu cầu dừng xe, kiểm tra nồng độ cồn thì ông Hải đã điều khiển xe bỏ chạy, còn ông Tuyển dùng tay đấm vào mặt một chiến sỹ CSGT.

Thậm chí, trong thời gian gần đây, xuất phát từ va chạm nhẹ trong quá trình điều khiển phương tiện giao thông trên đường, thay vì nhờ sự hòa giải, phân xử và xử lý theo quy định của lực lượng chức năng, nhiều đối tượng đã không giữ được cái đầu lạnh, lao vào ăn thua, ẩu đả. Sự thiếu kiềm chế, thói quen hung hãn đã biến những mâu thuẫn hành chính trở thành bi kịch hình sự và sự hành xử này ngày càng phổ biến đã gióng hồi chuông báo động đỏ về sự xuống cấp của văn hóa ứng xử và kỹ năng kiểm soát cảm xúc trong một bộ phận người dân. Thực tế ghi nhận, những vụ việc này thường không mang lại cái kết tốt đẹp, không chỉ đối tượng phải đối mặt với bản án của pháp luật, bản án của lương tâm và cao hơn nữa là sự lên án của dư luận xã hội. Đau xót hơn, hành vi ấy còn để lại hệ lụy dai dẳng, khi những người thân trong gia đình cũng phải chịu điều tiếng, sống trong sự xét nét, thậm chí là kỳ thị, xa lánh của xã hội.

Hình ảnh Đặng Từ Thịnh đẩy CSGT vào đầu xe tải được camera an ninh ghi lại

Luật sư Nguyễn Văn Lý, Văn phòng Luật sư Phạm Hồng Hải và Cộng sự (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho biết, mặc dù các vụ việc “hình sự hóa” xuất phát từ các vi phạm hành chính đơn thuần hằng năm xảy ra không nhiều so với các vụ án hình sự mà cơ quan điều tra khởi tố, song phần lớn các vụ việc này lại trở thành tâm điểm. Dư luận bức xúc, phẫn nộ không chỉ ở tính chất, mức độ của sự việc, hay sự lan truyền chóng mặt trên các nền tảng mạng xã hội mà nguyên nhân xuất phát từ tầng sâu bản chất của sự việc. Hành vi tuy bột phát nhưng xâm phạm nghiêm trọng đến tính mạng, có tính chất chống người thi hành công vụ, thể hiện ý thức coi thường pháp luật. Do vậy, dư luận quan tâm là để hướng đến mục đích cuối cùng, là các vụ việc có tính chất tương tự cần phải được xử lý nghiêm minh để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và yêu cầu phòng ngừa tội phạm chung.

Đối tượng Lê Thành Công điều khiển xe hất văng CSGT lên nắp capo tại Nghệ An

Nguyên nhân của các vụ việc liên quan đến xâm phạm thân thể, chống người thi hành công vụ hằng năm vẫn xảy ra, không những không có chiều hướng giảm mà thậm chí, còn có chiều hướng gia tăng là do hình phạt với các tội danh này vẫn còn nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Mặt khác, sự thiếu chế tài xử lý mạnh đối với những người manh động cũng là kẽ hở pháp luật để không ít đối tượng trở nên hung hãn, dẫn đến xảy ra những hành vi có tính chất côn đồ, gây hại cho người khác và lực lượng thi hành công vụ.

Các chuyên gia tâm lý học nhận định, từ thực tiễn các vụ việc xảy ra, các đối tượng sau khi gây hậu quả cho người khác hoặc lực lượng thi hành công vụ, thường có “công thức” chung là tỏ ra rất hối hận, bột phát, không kiềm chế được cảm xúc dẫn đến hành vi không kiểm soát. Hành vi này xuất phát từ nhận thức không đầy đủ về xã hội, thiếu hiểu biết pháp luật hoặc có ý thức coi thường pháp luật nên dẫn đến thực hiện những hành vi trái pháp luật. Thậm chí xuất phát từ sự ích kỷ, đố kỵ, thiếu chia sẻ, vô ơn và vô trách nhiệm nên khi có sự cố xảy ra, chỉ nghĩ cho bản thân, đề cao giá trị bản thân thái quá dẫn đến gây ra những vụ việc xung đột, mâu thuẫn, gây mất ANTT, ảnh hưởng xấu đến dư luận xã hội.

Các đối tượng “hô biến” biên bản xử phạt vi phạm hành chính thành bản án hình sự

Để giảm thiểu vấn nạn này, ngoài việc áp dụng khoa học công nghệ, camera AI hỗ trợ xử lý, xử phạt nguội các trường hợp vi phạm, tăng cường công cụ hỗ trợ cho lực lượng thi hành công vụ nói chung và CSGT nói riêng, ngành chức năng cũng cần tăng cường tuyên truyền pháp luật để nâng cao trình độ nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của công dân. Đồng thời, xây dựng văn hóa giao thông, nếp sống lành mạnh để người dân có ý thức tuân thủ luật lệ, tôn trọng người xử lý vi phạm giao thông nhằm giảm thiểu đến mức thấp nhất những vụ việc “hình sự hóa” xuất phát từ vi phạm hành chính đơn thuần.

Thiện Thành