Từ vụ bà chủ nha khoa Tuyết Chinh: Thế nào là gây rối trật tự công cộng?

Ngày 11-9, Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM đã ra lệnh giữ người trong trường hợp khẩn cấp và quyết định tạm giữ hình sự đối với bà Nguyễn Thị Tuyết Chinh (40 tuổi; ngụ phường An Phú Đông, TP.HCM), là chủ cơ sở nha khoa Tuyết Chinh (địa chỉ số 49 Trần Thị Nghỉ, phường Hạnh Thông, quận Gò Vấp cũ).

Trước đó, ngày 3-9, Công an phường Hạnh Thông tiếp nhận tin báo từ chị NTTT về việc bị hành hung khi đến cơ sở nha khoa Tuyết Chinh để phản ánh về dịch vụ.

Bà Chinh sau đó có hành vi dùng cây sắt đe dọa, đánh, giật điện thoại và làm hư hỏng tài sản của chị T, gây mất an ninh trật tự tại địa phương. Dù được người thân và bảo vệ can ngăn, hành vi của bà Chinh vẫn tiếp diễn...

Từ vụ việc này, nhiều bạn đọc nêu thắc mắc: Hành vi trên có bị coi là “gây rối trật tự công cộng”? Phạm vi thế nào thì được xem là không gian công cộng?...

Công an tạm giữ hình sự đối với bà Nguyễn Thị Tuyết Chinh. Ảnh: CA

Có dấu hiệu tội gây rối trật tự công cộng

Thạc sĩ - Luật sư Đặng Thị Thúy Huyền, Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết gây rối trật tự công cộng được hiểu là hành vi cố ý làm mất tình trạng ổn định, có tổ chức, có kỷ luật ở nơi công cộng, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội, trực tiếp xâm phạm trật tự công cộng và có thể gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, của xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân.

Mặc dù pháp luật hiện nay không trực tiếp định nghĩa “nơi công cộng”, nhưng có thể hiểu nơi cộng cộng là địa điểm mà mọi người có thể ra vào tự do, hợp pháp hoặc là nơi thường xuyên diễn ra hoạt động chung, sinh hoạt của nhiều người.

Thực tiễn xét xử, Tòa án đã nhiều lần xác định các cơ sở dịch vụ tư nhân như nhà hàng, quán bar, bến xe, trường học tư thục hay phòng khám y tế tư nhân đều được coi là nơi công cộng khi đang trong thời gian hoạt động phục vụ khách hàng.

Vì vậy, một phòng khám đa khoa hoặc một nha khoa dù thuộc sở hữu tư nhân thì khi đang trong giờ mở cửa đón bệnh nhân, có nhiều người qua lại thì có thể xem là không gian công cộng.

Trong tình huống này, tùy theo mức độ gây mất trật tự, thiệt hại cụ thể, ý kiến của nhân chứng… mà người vi phạm có thể bị xử lý về tội gây rối trật tự công cộng theo Điều 318 Bộ luật Hình sự 2015: Người nào gây rối trật tự công cộng, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 7 năm.

Hoặc người nào gây rối trật tự công cộng có thể bị xử phạt hành chính với mức tiền từ 300.000 - 8.000.000 đồng theo Điều 7 Nghị định 144/2021.

Đối với những mâu thuẫn gia đình chẳng hạn vợ chồng cãi vã hay có xô xát trong không gian kín đáo hoặc trong phạm vi riêng tư như trong nhà riêng mà không gây náo loạn hay ảnh hưởng đến bên ngoài thì sẽ không bị cấu thành tội gây mất trật tự công cộng.

Nhưng nếu hành vi đó diễn ra ở nơi có nhiều người, gây náo loạn, hoảng sợ, làm đình trệ hoạt động bình thường của địa điểm thì có thể xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gây rối trật tự công cộng.

Đối với vụ việc tại cơ sở nha khoa Tuyết Chinh, bà Chinh đã la hét, dùng thanh sắt đe dọa và tấn công khách hàng, giật điện thoại rồi đập phá tài sản ngay trong phòng khám, trước sự chứng kiến của nhân viên, người nhà bệnh nhân và có clip ghi lại.

Hành vi này không chỉ xâm hại sức khỏe và tài sản của khách hàng mà còn gây náo loạn, ảnh hưởng tiêu cực đến an ninh trật tự trong khu vực, khiến dư luận bức xúc.

Bà Chinh có thể phải chịu TNHS về tội gây rối trật tự công cộng, tội “Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản” theo Điều 178 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) và nghĩa vụ bồi thường dân sự cho nạn nhân.

Bà Chinh giữ chặt cổ khách hàng trong khi người chồng thì cố gắng can ngăn. Ảnh cắt từ clip

Khi nào bị coi là “gây rối trật tự công cộng”?

Theo luật sư Trương Văn Tuấn,Đoàn Luật sư TP.HCM, hành vi gây rối trật tự công cộng gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội thì mới có thể bị truy cứu TNHS về tội này.

Hiện nay, vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể nào mới về tình tiết này mà chỉ có hướng dẫn tại tiểu mục 5.1 Nghị quyết số 02/2003/NQ-HĐTP ngày 17-4-2003 của Hội đồng thẩm phán TANDTC về tình tiết “Gây hậu quả nghiêm trọng” quy định tại khoản 1 Điều 245 của Bộ luật Hình sự 1999.

Theo đó, hành vi bị coi là "gây hậu quả nghiêm trọng" và phải chịu trách nhiệm hình sự khi gây Cản trở, ách tắc giao thông đến dưới 2 giờ; Cản trở sự hoạt động bình thường của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang nhân dân; Thiệt hại về tài sản có giá trị từ 10 triệu đồng trở lên; Chết người; Người khác bị thương tích hoặc bị tổn hại sức khỏe với tỷ lệ thương tật từ 31 % trở lên;… Mặc dù đã hết hiệu lực pháp luật, chưa có văn bản khác thay thế nhưng vẫn có giá trị tham khảo để đánh giá mức độ nghiêm trọng của hành vi gây rối.

Đối với vụ việc liên quan bà Nguyễn Thị Tuyết Chinh, để xác định có đủ yếu tố cấu thành tội “Gây rối trật tự công cộng” hay không phải chờ kết luận từ cơ quan chức năng về hậu quả của hành vi.

Trường hợp cơ quan chức năng xác định hành vi của bà Chinh đã gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội, cụ thể như cản trở hoạt động bình thường của cơ sở khám chữa bệnh hoặc gây thiệt hại tài sản từ 10 triệu đồng trở lên, thì bà Chinh có thể bị truy cứu TNHS về tội danh này...

THẢO HIỀN