Từ vụ nổ thiết bị nhắn tin của Hezbollah: Israel và lịch sử các đòn tấn công, ám sát tinh vi

Một thành viên của nhóm khủng bố Palestine đã bắt giữ các thành viên của đội Olympic Israel tại Làng Olympic Munich vào năm 1972. Israel đã thực hiện một loạt vụ ám sát để đáp trả (Ảnh: AP)

Hezbollah và chính phủ Lebanon đã đổ lỗi cho Israel về các vụ nổ gần như đồng thời của hàng trăm thiết bị nhắn tin của các thành viên nhóm vũ trang trong hôm 17/9, khiến ít nhất 9 người thiệt mạng và làm bị thương gần 3.000 người khác, theo các quan chức.

Nhiều người trong số các nạn nhân là thành viên của nhóm vũ trang Hezbollah, nhưng không rõ liệu có ai khác mang theo các thiết bị nhắn tin này hay không. Trong số những người thiệt mạng có con trai của một chính trị gia có tiếng của Hezbollah và một bé gái 8 tuổi, theo Bộ trưởng Y tế Lebanon.

Vụ việc xảy ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa Israel và Hezbollah, lực lượng được Iran hậu thuẫn, khi hai bên đã có những cuộc tấn công qua lại ở khu vực biên giới Israel-Lebanon kể từ sau vụ tấn công ngày 7/10/2023 của Hamas. Đại sứ Iran tại Lebanon nằm trong số những người bị thương do vụ nổ các thiết bị nhắn tin.

Xe cứu thương chở những người bị thương do máy nhắn tin cầm tay phát nổ ở Beirut, Lebanon, vào ngày 17/9 (Ảnh: AP)

Israel hiếm khi nhận trách nhiệm cho những cuộc tấn công như vậy, và quân đội của họ đã từ chối bình luận. Tuy nhiên, nước này vốn có lịch sử thực hiện các chiến dịch từ xa hết sức tinh vi.

Dưới đây là một số chiến dịch cho là do Israel thực hiện:

Tháng 7/2024: Hai lãnh đạo quân sự tại Beirut và Tehran đã bị sát hại trong các cuộc tấn công chỉ cách nhau có vài giờ đồng hồ. Hamas cho biết Israel đứng sau vụ ám sát thủ lĩnh tối cao của họ, Ismail Haniyeh, tại thủ đô của Iran. Mặc dù Israel không thừa nhận vụ ám sát này, nhưng họ đã nhận trách nhiệm cho một vụ ám sát trước đó nhằm vào Fouad Shukur, một chỉ huy cấp cao của Hezbollah tại thủ đô Beirut, Lebanon.

Tháng 7/2024: Israel nhắm mục tiêu vào chỉ huy quân sự bí mật của Hamas, Mohammed Deif, trong một cuộc tấn công quy mô lớn tại khu vực đông dân cư ở phía nam Dải Gaza. Cuộc tấn công này khiến ít nhất 90 người thiệt mạng, bao gồm cả trẻ em, theo các quan chức y tế địa phương. Trong tháng 8, quân đội Israel tuyên bố rằng Deif đã thiệt mạng trong cuộc tấn công này, mặc dù Hamas trước đó khẳng định rằng ông đã sống sót.

Tháng 4/2024: Hai vị tướng Iran đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công mà Iran cho rằng do Israel thực hiện tại lãnh sự quán của Iran ở Syria. Vụ việc này khiến Iran tiến hành một cuộc tấn công chưa từng có vào Israel, với khoảng 300 tên lửa và máy bay không người lái, hầu hết trong số đó đã bị đánh chặn.

Tháng 1/2024: Một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Israel tại Beirut, Lebanon đã giết chết Saleh Arouri, một quan chức hàng đầu của Hamas, khi các lực lượng Israel đang chiến đấu với nhóm vũ trang này tại Gaza.

Tháng 12/2023: Seyed Razi Mousavi, một cố vấn lâu năm của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) ở Syria, đã bị giết trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái bên ngoài Damascus. Iran cáo buộc Israel đứng sau vụ tấn công.

Năm 2021: Một cơ sở hạt nhân bí mật ở miền trung Iran đã bị tổn hại bởi các vụ nổ và tấn công mạng, dẫn đến tình trạng mất điện trên diện rộng. Iran cáo buộc Israel đã thực hiện cuộc tấn công cũng như đứng sau nhiều đợt ném bom khác nhằm vào các cơ sở hạt nhân của họ trong những năm sau đó.

Chiếc xe bị hư hỏng của nhà khoa học hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh sau khi bị tấn công gần Tehran năm 2020 (Ảnh: AFP)

Năm 2020: Một trong những vụ ám sát nổi bật nhất nhắm vào chương trình hạt nhân của Iran là việc nhà khoa học hạt nhân quân sự hàng đầu của nước này, Mohsen Fakhrizadeh, bị sát hại bởi một khẩu súng máy điều khiển từ xa khi ông đang di chuyển trên một chiếc ô tô bên ngoài thủ đô Tehran. Iran cáo buộc Israel đã thực hiện vụ ám sát này.

Năm 2019: Một cuộc không kích của Israel nhắm vào nhà của Bahaa Abu el-Atta, một chỉ huy cấp cao của nhóm Thánh chiến Hồi giáo ở Dải Gaza, đã khiến ông và vợ ông thiệt mạng.

Năm 2012: Ahmad Jabari, lãnh đạo nhánh vũ trang của Hamas, đã bị giết trong một cuộc không kích nhắm vào chiếc xe của ông. Cái chết của ông đã khơi mào cho cuộc chiến kéo dài 8 ngày giữa Hamas và Israel.

Đoạn video cho thấy 2 trong số 11 nghi phạm liên quan đến vụ ám sát Mahmoud al-Mabhouh năm 2020 ở Dubai (Ảnh: Reuters)

Năm 2010: Virus máy tính Stuxnet, được phát hiện vào năm 2010, đã phá vỡ và làm hỏng các máy ly tâm hạt nhân của Iran. Nó được cho là kết quả của một dự án hợp tác giữa Mỹ và Israel.

Năm 2010: Mahmoud al-Mabhouh, một nhân vật nòng cốt của Hamas, đã bị giết trong một phòng khách sạn ở Dubai trong một chiến dịch được cho là của cơ quan tình báo Mossad (Israel), nhưng Israel không thừa nhận điều này. Nhiều trong số 26 sát thủ được cho là đã ngụy trang thành khách du lịch và bị camera ghi lại.

Năm 2008: Imad Mughniyeh, thủ lĩnh quân sự của Hezbollah, đã bị ám sát khi một quả bom được đặt trong chiếc xe của ông phát nổ ở Damascus, Syria. Ông là người bị cáo buộc đã lên kế hoạch thực hiện các vụ đánh bom tự sát trong cuộc nội chiến Lebanon và tổ chức vụ cướp máy bay TWA năm 1985, khiến một thợ lặn Hải quân Mỹ bị chết. Hezbollah đã đổ lỗi cho Israel về cái chết của Mughniyeh. Con trai ông, Jihad Mughniyeh, cũng bị sát hại trong một cuộc tấn công của Israel vào năm 2015.

Năm 2004: Ahmed Yassin, lãnh đạo tinh thần của Hamas, đã bị tấn công trong một cuộc không kích của Israel khi ông đang ngồi trên chiếc xe lăn của mình. Yassin, người bị liệt trong một tai nạn từ nhỏ, là một trong những người thành lập phong trào Hamas vào năm 1987. Người kế nhiệm ông, Abdel Aziz Rantisi, cũng đã bị giết trong một cuộc không kích của Israel chưa đầy một tháng sau đó.

Năm 2002: Salah Shehadeh, người đứng thứ hai trong lực lượng quân sự của Hamas, đã bị giết bởi một quả bom nặng 1 tấn được thả xuống một tòa nhà chung cư ở Thành phố Gaza.

Năm 1997: Các đặc vụ Mossad đã cố gắng ám sát thủ lĩnh Hamas thời đó, Khaled Mashaal, tại Amman, Jordan. Hai đặc vụ đã vào Jordan bằng hộ chiếu Canada giả và đầu độc Mashaal bằng cách đặt một thiết bị gần tai ông. Họ đã bị bắt ngay sau đó và Vua Jordan đã đe dọa hủy bỏ hiệp ước hòa bình nếu Mashaal chết. Cuối cùng, Israel phải gửi thuốc giải độc và các đặc vụ Israel được trả tự do. Hiện tại, Mashaal vẫn là một nhân vật cấp cao trong Hamas.

Năm 1996: Yahya Ayyash, được mệnh danh là "kỹ sư" vì tài năng chế tạo bom cho Hamas, đã bị giết khi ông nghe điện thoại gài bom ở Gaza. Cái chết của ông đã gây ra một loạt các vụ đánh bom xe buýt chết người ở Israel.

Năm 1995: Người sáng lập nhóm Thánh chiến Hồi giáo Fathi Shikaki đã bị bắn vào đầu ở Malta trong một vụ ám sát được cho là do Israel thực hiện.

Năm 1973: Các biệt kích của Israel đã bắn chết một số lãnh đạo Tổ chức Giải phóng Palestine trong các căn hộ của họ ở Beirut, trong một cuộc tấn công vào ban đêm do Ehud Barak chỉ huy. Chiến dịch này là một phần trong chuỗi các cuộc ám sát các nhà lãnh đạo Palestine của Israel, nhằm trả đũa cho cái chết của 11 huấn luyện viên và vận động viên Israel trong vụ khủng bố tại Thế vận hội Munich năm 1972.

Nhật Anh