Tự ý bắn pháo hoa - hiểm họa chết người lặp lại mỗi dịp năm mới tại Philippines

Pháo hoa bất hợp pháp tại Philippines. Ảnh: BAN Toxics

Theo tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), khi cả thế giới đang đếm ngược đến năm mới, chính quyền Philippines lại ráo riết tăng cường chuẩn bị đối phó với các ca thương tích và tử vong liên quan đến pháo hoa.

Các quan chức y tế cho biết, tính đến ngày 27/12, ít nhất 57 người đã được điều trị tại các bệnh viện công vì những thương tích liên quan đến pháo, trong đó có cả trẻ em bị mất ngón tay khi pháo phát nổ trong tay. Giới chức cảnh báo con số thương vong có thể tiếp tục gia tăng khi người Philippines đón năm mới bằng những màn ăn mừng với pháo thắp sáng đường phố, sân nhà và bầu trời trên khắp đất nước.

Trước đó, cảnh sát cũng đã báo cáo các trường hợp tử vong liên quan đến pháo lạc bắn lên không trung trong các lễ kỷ niệm Giáng sinh.

Bất chấp những rủi ro chết người, pháo hoa vẫn gắn bó sâu sắc với truyền thống năm mới của Philippines, xuất phát từ niềm tin rằng tiếng ồn lớn có thể xua đuổi vận rủi và tà ma.

Hằng năm, từ tháng 11 trở đi, các quan chức y tế, lực lượng cứu hỏa và cảnh sát đều đưa ra cảnh báo, tiến hành truy quét các đại lý buôn bán trái phép và kêu gọi người dân tránh sử dụng các loại pháo có sức nổ mạnh.

Cứ đến ngày 31/12, hàng triệu người Philippines đổ ra đường hoặc tụ tập trong sân nhà, đốt đủ loại pháo, từ pháo sáng, pháo nổ nhỏ, pháo tự chế, pháo xoay, pháo còi cho đến pháo hoa kiểu La Mã. Nhiều loại trong số này là bất hợp pháp và hầu hết đều tiềm ẩn nguy hiểm. Sang sáng hôm sau, các thành phố thức dậy trong bầu không khí yên tĩnh hơn nhưng chìm trong khói bụi, nồng nặc mùi thuốc pháo và ngổn ngang những mảnh vụn giấy cháy xém.

“Chúng tôi kêu gọi Cảnh sát Quốc gia Philippines và chính quyền địa phương tăng cường giám sát tại chỗ, đồng thời tịch thu pháo hoa bất hợp pháp khi đêm giao thừa đến gần”, ông Thony Dizon, cán bộ vận động và chiến dịch của nhóm bảo vệ môi trường BAN Toxics, cho biết trong tuyên bố ngày 28/12.

Mặc dù Philippines đã ban hành luật cấm sản xuất, buôn bán và sử dụng pháo hoa, đồng thời cấm các loại pháo bị coi là không an toàn, quá khổ hoặc có ngòi nổ quá ngắn trong suốt 33 năm qua, nhưng tình trạng sử dụng tràn lan vẫn tiếp diễn.

Theo cảnh sát và các cơ quan quản lý, các nhà cung cấp vẫn tiếp tục bán những loại pháo bị cấm, vượt quá giới hạn nổ cho phép hoặc cháy quá nhanh, khiến việc xử lý trở nên nguy hiểm.

Nhiều loại pháo này được sản xuất trong các nhà máy bí mật ở tỉnh Bulacan, một "thủ phủ" lâu đời của ngành sản xuất pháo, trước khi được vận chuyển và phân phối trong các khu dân cư.

Vào ngày Giáng sinh, một nữ sinh 21 tuổi và một bé gái 7 tuổi đã thiệt mạng tại thành phố Dagupan, phía Tây Bắc đảo Luzon, khi một ngôi nhà hai tầng mà họ đang đi ngang qua bất ngờ phát nổ.

Theo Philippine Daily Inquirer, tòa nhà này được sử dụng làm địa điểm đóng gói lại pháo hoa bất hợp pháp.

Trong khi đó, tờ Philippine Star đưa tin một người ở Manila đã thiệt mạng do trúng mảnh pháo lạc vào sáng sớm 25/12. Bộ Y tế Philippines cho biết hai trẻ em, 8 và 16 tuổi, đã bị mất ngón tay sau khi cầm pháo hoa phát nổ.

Một cậu bé khóc tại bệnh viện sau khi được điều trị vết thương do vụ nổ pháo hoa trong lúc đón năm mới ở Manila. Ảnh: AFP

Năm nay, Cảnh sát Quốc gia Philippines cho biết họ đã liệt kê 31 loại pháo hoa cụ thể bị cấm và cảnh báo sẽ bắt giữ, phạt tiền hoặc bỏ tù bất kỳ ai bị bắt quả tang sử dụng. Danh sách pháo cấm bao gồm King Kong, Dart Bomb, Super Lolo, Atomic Bomb, Bin Laden, GPH Nuclear và Goodbye Philippines.

Cảnh sát cũng bày tỏ lo ngại về sự lan rộng của boga - phiên bản hiện đại của pháo tre truyền thống.

Những thiết bị tự chế này sử dụng ống nhựa PVC hoặc ống thủy tinh, đốt hỗn hợp canxi cacbua, cồn hoặc xăng để tạo ra các vụ nổ lớn, thường được kích hoạt bằng cơ chế súng đồ chơi. Boga bị cấm do nguy cơ gây thương tích và bỏng cao, song vẫn phổ biến tại một số cộng đồng.

Báo Inquirer ngày 27/12 đưa tin cảnh sát thành phố Tuguegarao, phía bắc Philippines, đã thu giữ ít nhất 100 khẩu pháo boga.

Trong những ngày trước đêm giao thừa, pháo vẫn được bày bán công khai bởi hàng rong và trên các nền tảng trực tuyến. Pháo hoa nhỏ có giá dưới 100 peso (1,70 USD), trong khi các màn trình diễn công phu có thể lên tới hàng trăm nghìn peso. Chính quyền cho biết họ đã cố gắng hạn chế thiệt hại bằng cách chỉ định các khu vực bán pháo và dọn dẹp những không gian công cộng nơi có thể sử dụng chúng.

Tuy nhiên, các mùa lễ trước cho thấy rằng vào ngày 31/12 tới, nhiều người Philippines vẫn sẽ đốt pháo hoa bị cấm ở bất cứ nơi nào họ muốn.

Bảo Hà/Báo Tin tức và Dân tộc