'Tuần trăng mật Harris', sự lúng túng của ông Trump và đảng Cộng hòa

Bài bình luận đăng trên tờ The Wall Street Journal hôm 24-7 nhận định rằng sự khởi đầu mạnh mẽ của Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris trong đường đua Nhà Trắng 2024 đã khiến đảng Cộng hòa và chiến dịch tranh cử của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump bất ngờ.

Dân chủ đầy năng lượng

Đảng Dân chủ đang tràn đầy năng lượng khi tập hợp ủng hộ bà Harris. Trong khi đó, đảng Cộng hòa giờ đây dường như đang ở thế bị động dù họ đã lường trước được kịch bản bà Harris thay Tổng thống Mỹ Joe Biden tranh cử. Mỹ hiện có một cuộc đua tổng thống mà ông Trump và đảng Cộng hòa có thể thua.

Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Ảnh: REUTERS

Đảng Dân chủ đang ở trạng thái phấn khích thấy rõ. Dòng tiền quyên góp đang chảy không ngừng vào chiến dịch tranh cử của đảng Dân chủ khi đội ngũ tranh cử của bà Harris cho biết họ đã thu về hơn 81 triệu USD chỉ trong vòng 24 giờ sau khi bà tuyên bố tranh cử. Trong đảng Dân chủ cũng không có tiếng nói phản đối việc đề cử Phó Tổng thống Harris và báo chí đã tung hô bà như một nhân vật lịch sử.

Tất cả những điều trên diễn ra trước đại hội đảng Dân chủ vào tháng 8 - nơi sẽ giới thiệu bà Harris với cử tri theo những điều kiện thuận lợi nhất.

Phó Tổng thống Harris hiện đang khôn khéo xây dựng chiến dịch tranh cử của mình như là biểu tượng của tương lai so với quá khứ, là thế hệ mới so với thế hệ cũ, là sự đối lập giữa tuổi 59 của bà so với ông Trump 78 tuổi. Đây thường được xem là chiến lược khá hiệu quả đối với đảng Dân chủ, giống như các trường hợp của các tổng thống John F. Kennedy, Bill Clinton và Barack Obama.

Bà Nikki Haley - cựu Thống đốc bang South Carolina, người từng cạnh tranh với ông Trump vị trí ứng viên tổng thống của đảng Cộng hòa - đã cảnh báo đảng Cộng hòa rằng đảng đầu tiên chọn một ứng cử viên từ thế hệ tiếp theo sẽ có lợi thế chính trị trong cuộc đua năm nay.

Cộng hòa bối rối

Sự hăng hái bên đảng Dân chủ đã khiến ông Tony Fabrizio - người thăm dò ý kiến của ông Trump - phải đưa ra cảnh báo về "tuần trăng mật Harris” trong các cuộc thăm dò sắp tới.

Mặc dù ông Fabrizio cho biết điều đó là bình thường và không cần phải lo lắng, nhưng sự thừa nhận này là rất bất thường đối với một chiến dịch tranh cử thường hiếm khi nói về sự bất lợi trong các cuộc thăm dò. Điều này cho thấy chiến dịch tranh cử của ông Trump đã nhận ra sự ủng hộ dành cho đảng Cộng hòa đang giảm dần.

Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: CNN

Rõ ràng, đảng Cộng hòa đang khá bối rối trong cách đối phó Phó Tổng thống Harris. Họ đang áp dụng các chiến lược tấn công không hiệu quả hoặc phản tác dụng.

Một cách tấn công sai lầm là nhắm vào bà Harris dựa trên sự phân biệt chủng tộc và giới tính. Chiến lược này đã được áp dụng vào năm 2020 khi ông Biden đề cập sẽ chỉ định một nữ phó tướng. Tuy nhiên, việc hạ thấp Phó Tổng thống Harris theo cách này, sau bốn năm bà làm phó tổng thống, sẽ khiến phụ nữ và các cử tri thiểu số mà đảng Cộng hòa đang cố gắng thu hút xa lánh.

Một sai lầm khác của đảng Cộng hòa là kêu gọi ông Biden từ chức ngay bây giờ vì ông đã dừng chiến dịch tái tranh cử. Các cử tri có thể phân biệt giữa sáu tháng tới và bốn năm tới, và ông Biden là người sẽ cầm quyền tới tháng 1-2025. Trong khi đó, bà Harris mới là ứng cử viên đảng Cộng hòa cần đánh bại.

Bên cạnh đó, việc chỉ trích bà Harris không có con là một sai lầm chết người khác. Quyết định có con là lựa chọn cá nhân và việc sử dụng lập luận này để tấn công bà Harris khả năng sẽ khiến cử tri thêm xa lánh đảng Cộng hòa.

Một số đảng viên Cộng hòa nghĩ rằng họ có thể giành chiến thắng bằng cách mô tả bà Harris là "kỳ quặc" như tiếng cười lớn của bà. Tuy nhiên điều đó chỉ hiệu quả nếu ứng viên phản ứng theo lời chỉ trích. Cho đến nay, bà Harris đang thể hiện tốt hơn so với năm 2019 hoặc những ngày đầu làm phó tổng thống. Quá nhiều đảng viên Cộng hòa dường như đã tin vào những tuyên bố trên báo chí bảo thủ rằng bà Harris không thể thắng trước ông Trump trong cuộc đua vào Nhà Trắng, và điều đó dẫn đến sự tự tin thái quá.

Những sự lúng túng trên của đảng Cộng hòa cho thấy đảng này dù có lường trước khả năng bà Harris sẽ thay ông Biden tranh cử nhưng vẫn chưa chắc hẳn rằng đảng Dân chủ sẽ thật sự thay đổi ứng viên. Khi ông Biden đưa ra quyết định dừng tranh cử, đảng Cộng hòa dường như đã hành động có phần vội vàng với suy nghĩ phải bảo vệ ưu thế của mình.

Khó khăn đối với Phó Tổng thống Harris

Dù vậy, bà Harris không phải không có những thách thức. Phó Tổng thống Mỹ cần phải chứng minh rằng bà có thể đảm nhiệm vai trò “Tổng tư lệnh”, bao gồm việc bảo vệ chính sách đối ngoại của ông Biden. Trong bối cảnh thế giới đầy hỗn loạn, ông Trump vẫn có lợi thế về sức mạnh.

Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris. Ảnh: REUTERS

Điểm yếu lớn nhất của Phó Tổng thống Harris là bà xuất thân từ “lò nung” chính trị tiến bộ của bang California, do đó bà chưa từng phải dành nhiều nỗ lực để thu hút cử tri ôn hòa trên toàn quốc. Điều này thể hiện ở nhiều vị trí cánh tả mà bà Harris đảm nhiệm khi còn là Tổng chưởng lý và Thượng nghị sĩ của California.

Một điều quan trọng không kém là bà Harris cần ghi điểm trong các cuộc tranh luận. Công bằng mà nói thì tranh luận với bà Harris cũng sẽ là thách thức với ông Trump. Ông Trump đã "đánh bại” ông Biden trong cuộc tranh luận gần đây, nhưng đối với bà Harris, ông Trump sẽ không dễ dàng như vậy. Cựu Tổng thống sẽ phải đưa ra lập luận về chính sách, thay vì những lời lăng mạ cá nhân, và đó không phải là thế mạnh của ông. Các nguyên tắc cơ bản về kinh tế và an ninh vẫn ủng hộ ông Trump, nhưng đây hiện là một cuộc đua cạnh tranh cao.

VĨNH KHANG