Từng bị kết án tù treo, cựu thứ trưởng Đỗ Thắng Hải có bị áp dụng hình phạt nghiêm khắc hơn?
Luật sư cho rằng việc cựu thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải từng bị kết án tù cho hưởng án treo nhưng được xóa án tích mà tiếp tục phạm tội, có thể sẽ được xác định là nhân thân xấu
Trong số 15 bị can vụ án Xuyên Việt Oil, bị can Đỗ Thắng Hải, cựu thứ trưởng Bộ Công Thương và Nguyễn Lộc An, cựu phó vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công Thương cùng bị Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) Tối cao truy tố tội "Nhận hối lộ".
Bị can Đỗ Thắng Hải khi chưa bị bắt. Ảnh: T.L.
Đáng chú ý, trong phần lý lịch, cáo trạng VKSND Tối cao cho biết bị can Đỗ Thắng Hải và Nguyễn Lộc An đều từng phải nhận án tù cho hưởng án treo. Theo đó, năm 1988, ông Đỗ Thắng Hải bị TAND TP Hà Nội phạt 3 năm tù cho hưởng án treo, thời gian thử thách 4 năm về tội "Đầu cơ" theo Điều 165 Bộ luật Hình sự năm 1985; hiện đã được xóa án tích.
Còn bị can Nguyễn Lộc An vào năm 2002 bị TAND tỉnh Lạng Sơn xử sơ thẩm, phạt 3 năm tù cho hưởng án treo về tội "Trốn thuế". Án phúc thẩm sau đó giữ nguyên mức này và hiện ông An cũng đã được xóa án tích.
Đối với trường hợp 2 trường hợp nêu trên, luật sư Trần Xuân Tiền (Đoàn Luật sư TP Hà Nội), cho rằng thông thường, những người có chức vụ, quyền hạn do được lựa chọn, tuyển dụng, bổ nhiệm kỹ càng nên luôn có lý lịch trong sạch, nhân thân tốt. Vì vậy, nên thông tin về bị can Đỗ Thắng Hải và Nguyễn Lộc An trong vụ án Xuyên Việt Oil khiến nhiều người khá bất ngờ.
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Trần Xuân Tiền, cho biết pháp luật Việt Nam quy định, người đã xóa án tích thì coi như chưa bị kết án. Qua đó, họ được tái hòa nhập cộng đồng, tạo cơ hội việc làm và được đối xử bình đẳng.
Theo luật sư, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự, ngoài việc thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh hành vi phạm tội, chứng minh các dấu hiệu cấu thành tội phạm làm căn cứ buộc tội đối với người phạm tội, cơ quan tiến hành tố tụng còn phải thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh các yếu tố quyết định đến hình phạt, trong đó có yếu tố nhân thân.
"Với những người có tiền án (từng bị kết án mà chưa xóa án tích), họ sẽ được xác định là tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm. Với những người phạm tội từng bị kết án nhưng đã được xóa án tích mà tiếp tục phạm tội, họ sẽ được xác định là nhân thân xấu. Người có nhân thân xấu có thể bị áp dụng mức hình phạt sẽ nghiêm khắc hơn" - luật sư Tiền nêu rõ.
Theo cáo trạng vụ Xuyên Việt Oil, tháng 3-2016, tại khách sạn Victory (Quận 3, TP HCM), Mai Thị Hồng Hạnh giám đốc, Chủ tịch HĐTV Công ty Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil) đề nghị Nguyễn Lộc An giúp doanh nghiệp của mình được cấp giấy phép kinh doanh xăng dầu. Khi đó, bị can An đồng ý nhưng thông báo phải chi theo "mặt bằng chung" từ 5-7 tỉ đồng và yêu cầu Hạnh phải hợp thức hóa các điều kiện còn thiếu trước khi nộp hồ sơ đề nghị cấp phép vào bộ phận một cửa của Bộ Công Thương. Thời điểm này cựu vụ phó nhận 50 triệu đồng từ Hạnh.
Nghe theo hướng dẫn của Nguyễn Lộc An, Mai Thị Hồng Hạnh liên hệ một số doanh nghiệp và đặt vấn đề hợp tác, ký kết để hợp thức hóa điều kiện số lượng đại lý bán lẻ xăng dầu.
Tháng 5-2016, tại Nhà khách Bộ Công Thương (Quận 1, TP HCM), cựu vụ phó Bộ Công Thương gặp và nhận 100 triệu đồng từ Hạnh. Tháng sau, Xuyên Việt Oil có đơn đề nghị gửi Bộ Công Thương về việc xin cấp Giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, kèm theo các tài liệu chứng minh.
Giữa tháng 8-2016, Nguyễn Lộc An dẫn đầu Đoàn kiểm tra của Bộ Công Thương đến làm việc tại trụ sở Xuyên Việt Oil để kiểm tra thực tế. Dù không kiểm tra đầy đủ các đại lý bán lẻ, cầu cảng, kho tiếp nhận xăng dầu... nhưng vị Vụ phó vẫn ký biên bản với nội dung: "Công ty đáp ứng đủ các điều kiện". Bị can Nguyễn Lộc An khai được Hạnh đưa 250 triệu đồng trong dịp này.
Dựa trên đề nghị của Nguyễn Lộc An, bị can Đỗ Thắng Hải, khi đó là Thứ trưởng Bộ Công Thương đã ký Giấy phép cho Xuyên Việt Oil, thời hạn 2016 - 2021. Cuối tháng 7-2017, nhân dịp ông An công tác tại TP HCM, lấy lý do chúc mừng sinh nhật muộn, Hạnh mời cựu vụ phó Bộ Công thương đến nhà ăn tối và tặng một đồng Patek Philippe. Bị can Nguyễn Lộc An khai đã bán chiếc đồng hồ này với giá 23.000 USD.
Đến năm 2021, khi giấy phép kinh doanh xăng dầu của Xuyên Việt Oil hết hạn, Mai Thị Hồng Hạnh tiếp tục có hành vi tác động, đưa hối lộ cho nhóm lãnh đạo, cán bộ Bộ Công Thương để được cấp lại. Trong đó, Trần Duy Đông, cựu vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, nhận 120.000 USD và Hoàng Anh Tuấn, cựu vụ phó Vụ Thị trường trong nước, nhận 130.000 USD. Cựu thứ trưởng Đỗ Thắng Hải, nhận 50.000 USD.
