Tưng bừng Lễ khai hội Côn Sơn - Kiếp Bạc năm 2023

Từ thế kỷ XIV, Côn Sơn đã trở thành một trong những trung tâm Phật giáo lớn của thiền phái Trúc Lâm - một thiền phái của người Việt, góp phần làm nên sức mạnh Đông A - điểm tựa tinh thần cho quân và dân Đại Việt giữ vững nền độc lập.

Quang cảnh lễ khai hội

Cứ mỗi độ xuân về, đồng bào cả nước và kiều bào ta ở nước ngoài lại nô nức trẩy hội, thắp nén tâm hương tưởng nhớ vị tổ Thiền phái Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả.

Huyền Quang tên thật là Lý Đạo Tái (sinh năm 1254), nguyên quán hương Vạn Tư, nay thuộc xã Thái Bảo, huyện Gia Bình (Bắc Ninh). Ông là trí thức tài năng nhưng từ bỏ chốn quan trường, quyết chí tu hành. Huyền Quang cùng Phật hoàng Trần Nhân Tông và Pháp Loa đi nhiều nơi hoằng dương Phật pháp và trở thành vị tổ thứ ba của Thiền phái Trúc Lâm.

Những năm cuối đời, ông về trụ trì tại chùa Côn Sơn, tôn tạo mở rộng chùa với nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng như đài Cửu phẩm Liên hoa, Am Bạch Vân, xây dựng tăng viện, đào tạo tăng ni, giảng kinh thuyết pháp… đưa Côn Sơn trở thành đại danh lam, đại tùng lâm, một trong những trung tâm của dòng thiền phái Phật giáo Trúc Lâm.

Ngày 23 tháng Giêng năm 1334, Tổ Huyền Quang viên tịch tại Côn Sơn. Thái Thượng hoàng Trần Minh Tông đã ban thụy hiệu "Trúc Lâm thiền sư đệ tam đại, đặc phong tự pháp Huyền Quang tôn giả", xuất ngân quỹ xây Đăng Minh bảo tháp cho sư tổ ở sau chùa. Ngày giỗ Tổ Huyền Quang đã trở thành ngày hội truyền thống mùa xuân Côn Sơn.

Các đại biểu dâng hương tưởng niệm 689 năm ngày viên tịch của Đệ Tam tổ Trúc Lâm Huyền Quang tôn giả

Gần 7 thế kỷ qua, những giá trị di sản văn hóa ở Côn Sơn đã góp phần làm nên nét văn hóa đặc sắc, đa dạng, không chỉ của riêng vùng đất Hải Dương mà trở thành dòng chảy liên tục hội tụ, kết tinh và lan tỏa, bằng sức sống văn hóa, tâm nguyện của hàng triệu triệu đồng bào Việt Nam.

Từ đây, tinh thần ấy, ý chí ấy đã lan tỏa, ăn sâu vào tâm thức mỗi gia đình, mỗi người dân yêu nước, với tấm lòng hướng thiện, có vị thế quan trọng trong kho tàng di sản văn hóa Việt Nam.

Với giá trị to lớn, khu di tích Côn Sơn, Kiếp Bạc đã được Nhà nước xếp hạng di tích quốc gia năm 1962 và năm 2012 được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Lễ hội chùa Côn Sơn được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ngày 15/2/1965, Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm Côn Sơn. Hình ảnh Người đọc bia “Côn Sơn Tư Phúc tự bi” đã trở thành ký ức thiêng liêng, nhắc nhở, căn dặn chúng ta nhớ về cội nguồn, luôn biết tri ân các bậc tiền nhân.

Thấm nhuần tinh thần đó, tỉnh Hải Dương luôn phát huy các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể tại khu di tích Côn Sơn; quan tâm đầu tư, bảo tồn, tu bổ, phục dựng nhiều công trình tiêu biểu, để Côn Sơn trở thành “chốn tùng lâm đẹp đẽ” như lời Bác Hồ đã dặn.

Hội thi bánh chưng, bánh giầy

Năm 2023, Lễ hội truyền thống mùa xuân Côn Sơn - Kiếp Bạc được tổ chức với đầy đủ các nghi lễ như lễ rước nước, lễ tưởng niệm và khai hội, lễ tế trên núi Ngũ Nhạc; phần hội có Hội thi bánh chưng, bánh giầy, Liên hoan pháo đất, vật cổ truyền, cờ tướng... Sau lễ khai hội là lễ khai mạc Tuần lễ Văn hóa, du lịch và xúc tiến thương mại năm 2023.

Trang Vân - Việt Phương