Từng bước giải quyết vấn đề môi trường ở Tằng Loỏng

Di dân khỏi khu vực ô nhiễm

Những năm trước đây, UBND tỉnh chỉ đạo lồng ghép giữa công tác giải phóng mặt bằng để đầu tư các dự án với việc di chuyển dân cư đến nơi ở mới. Theo đó, địa phương đã di chuyển hầu hết các khu, cụm dân cư nằm xen và liền kề với các khu vực bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Do lịch sử để lại, hiện vẫn còn các khu dân cư nằm xen giữa khu công nghiệp.

Năm 2018 và đầu năm 2019, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND huyện Bảo Thắng tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo quy trách nhiệm cho một số doanh nghiệp gây ô nhiễm môi trường di chuyển 89 hộ, trong đó: 36 hộ ở xã Xuân Giao, 30 hộ của thị trấn Tằng Loỏng và 23 hộ thuộc xã Phú Nhuận. Theo kế hoạch năm 2019, sẽ di chuyển 113 hộ tại khu vực tổ 1, tổ 7, thị trấn Tằng Loỏng và khu vực thôn Khe Chom, xã Phú Nhuận.

Khi triển khai thực hiện, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng phương án phân bổ kinh phí cho các doanh nghiệp đóng góp để di chuyển dân, hỗ trợ thiệt hại về môi trường. Theo phương án di chuyển, giai đoạn 1 sẽ thống kê, bồi thường giải phóng mặt bằng và di chuyển 61 hộ tại tổ dân phố số 1, thị trấn Tằng Loỏng; trong quý I/2020, kinh phí thực hiện khoảng 79 tỷ đồng. Giai đoạn 2 sẽ thống kê bồi thường giải phóng mặt bằng di chuyển 52 hộ tại tổ dân phố số 7, thị trấn Tằng Loỏng và thôn Phú Hà 1, xã Phú Nhuận trong quý IV/2020 với kinh phí thực hiện khoảng 48,2 tỷ đồng.

Theo UBND huyện Bảo Thắng, nhu cầu quỹ đất tái định cư cần bố trí di chuyển 113 hộ là 135 suất, trong đó 75 suất thuộc diện thu hồi đất ở phải di chuyển chỗ ở, 60 suất còn lại thuộc diện làm nhà trên đất nông nghiệp và chia tách hộ. Huyện sẽ rà soát quỹ đất tại các khu tái định cư trên địa bàn nhằm bố trí đủ cho các hộ có nhu cầu. Với các hộ thuộc đối tượng thu hồi đất ở phải di chuyển chỗ ở không nhận đất tái định cư thì sẽ được hỗ trợ kinh phí theo quy định của tỉnh.

Kiểm soát ô nhiễm môi trường

Với quan điểm tập trung kiểm soát ô nhiễm môi trường tại các nhà máy, tỉnh đã hạn chế đầu tư các dự án tiềm ẩn nguy cơ cao gây tác động đến môi trường. Điển hình là Dự án đầu tư nhà máy nhiệt điện của Công ty TNHH một thành viên Hóa chất Đức Giang sau khi xem xét mức độ tác động đến môi trường, UBND tỉnh đã từ chối không chấp thuận đầu tư xây dựng; tạm dừng đầu tư giai đoạn 2 nhà máy sản xuất axit của Công ty Cổ phần Nam Tiến.

Toàn cảnh Khu Công nghiệp Tằng Loỏng.

Hệ thống hạ tầng về bảo vệ môi trường tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng cũng được quan tâm đầu tư. Tỉnh đã bố trí nguồn vốn xây dựng 2 nhà máy xử lý nước thải tập trung: Giai đoạn 1 nhà máy có công suất 3.000 m3/ngày đêm đã đi vào hoạt động; hoàn thành xây dựng nhà máy xử lý nước thải giai đoạn 2 cụm bể điều hòa để chứa nước thải và phòng ngừa sự cố, trong đó 1 cụm bể điều hòa 6.000 m3 tại lưu vực Khe Chom và 1 cụm bể điều hòa 4.000 m3 tại vị trí lưu vực suối Mã Ngan, tổng kinh phí đã đầu tư hơn 150 tỷ đồng. Để giảm thiểu nguy cơ gây ô nhiễm môi trường do nước thải, Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu các doanh nghiệp rà soát, xây dựng hệ thống thu gom triệt để nước thải sản xuất và nước mặt chảy tràn phát sinh trong sản xuất trong khuôn viên nhà máy, lắp đặt đồng hồ đo lưu lượng và kết nối với nhà máy xử lý nước thải tập trung.

Về xử lý chất thải rắn, UBND tỉnh có quyết định cho phép 1 doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà máy xử lý chất thải công nghiệp và nguy hại. Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường đã yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện đúng nội dung cam kết về xử lý chất thải rắn trong báo cáo ĐTM đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt.

Việc lắp đặt và kiểm soát nguồn khí thải bằng thiết bị quan trắc tự động cũng được khẩn trương thực hiện. Tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng hiện có 9 doanh nghiệp với 23 nguồn thải thuộc đối tượng lắp đặt hệ thống quan trắc khí thải tự động liên tục. Theo quy định đến hết năm 2020, các doanh nghiệp mới bắt buộc phải hoàn thiện lắp đặt cho 28/32 nguồn thải, còn lại 2 nguồn thải của Công ty Cổ phần Hóa chất Phúc Lâm (đã dừng hoạt động nên không lắp đặt); 2 nguồn thải của Công ty TNHH Đông Nam Á đã ký hợp đồng với đơn vị cung cấp thiết bị, hiện đã chuyển thiết bị về nhà máy.

UBND tỉnh cũng yêu cầu thêm 3 doanh nghiệp phải lắp đặt đối với 6 nguồn thải. Theo đó, Công ty Cổ phần Nam Tiến đang lắp đặt 1 hệ thống quan trắc tự động, liên tục khí thải; Công ty Cổ phần phốt pho Việt Nam và Công ty Cổ phần phốt pho vàng Lào Cai đang trong giai đoạn lựa chọn nhà thầu cung cấp thiết bị...

Bên cạnh đó, cuối tháng 10/2019, Sở Tài Nguyên và Môi trường đã chủ trì phối hợp với Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (Tổng cục Môi trường), Ban Quản lý Khu Kinh tế tổ chức kiểm tra, rà soát, đánh giá hệ thống quan trắc tự động, liên tục để đảm bảo tính chính xác và khách quan kết quả của các trạm quan trắc khi giám sát nguồn thải từng nhà máy trước khi thải ra môi trường. Nhằm đảm bảo hoạt động giám sát được chặt chẽ trong thời gian tới, UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường công khai dữ liệu quan trắc các doanh nghiệp cho địa phương và người dân trong khu vực có nguy cơ chịu tác động phối hợp giám sát trong khu công nghiệp.

Ông Đỗ Văn Duy, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết: Nhờ có sự chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh, sự vào cuộc của các cấp, các ngành cũng như chính quyền địa phương, công tác quản lý môi trường tại Khu Công nghiệp Tằng Loỏng đã có nhiều chuyển biến. Hạ tầng về bảo vệ môi trường được quan tâm đầu tư, do đó chất lượng môi trường được kiểm soát. Thông qua kết quả quan trắc định kỳ của Trung tâm Quan trắc môi trường và kết quả theo dõi số liệu quan trắc khí thải tự động liên tục cho thấy, phạm vi ảnh hưởng đã giảm rõ rệt, nước thải cơ bản được kiểm soát. Ý thức chấp hành quy định pháp luật về bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất, kinh doanh được nâng lên...

Mạnh Dũng