TỪNG BƯỚC HẠN CHẾ VIỆC TIÊU THỤ THỊT CHÓ, MÈO ĐỂ ĐẢM BẢO SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG

Vừa qua, Ban Công tác đại biểu đã phối hợp với tổ chức Truyền thông thay đổi hành vi Intelligentmedia và tổ chức Soi Dog Foundation International tổ chức Tọa đàm với chủ đề "Buôn bán và tiêu thụ thịt động vật nuôi (chó, mèo): Chính sách, thách thức và cơ hội". Tại tọa đàm, các chuyên gia, nhà nghiên cứu, đại biểu Quốc hội đã rà soát, đánh giá và kiến nghị các giải pháp lâu dài đối với vấn đề buôn bán và tiêu thụ thịt động vật nuôi, nhất là trong bối cảnh buôn bán, tiêu thụ thịt chó, mèo vẫn đang diễn ra, cộng thêm các rủi ro ngày càng gia tăng về vấn đề sức khỏe cộng đồng cũng như sự cần thiết trong việc hoàn thiện công tác phòng chống bệnh dại và các bệnh truyền nhiễm có nguy cơ khác.

Toàn cảnh tọa đàm

Theo thống kê của các tổ chức phúc lợi động vật quốc tế, trung bình hàng năm có khoảng năm triệu con chó và một triệu con mèo bị buôn bán và giết thịt tại Việt Nam. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, hoạt động buôn bán, vận chuyển, giết mổ và tiêu thụ thịt chó là mối đe dọa tiềm ẩn đối với sức khỏe cộng đồng và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm như xoắn khuẩn, tả, Trong khi một đại bộ phận người dân đã ngừng tiêu thụ và phản đối việc ăn thịt động vật nuôi thì vẫn còn một số nhóm đối tượng coi thịt chó, mèo là đặc sản. Nhu cầu tiêu thụ là một động lực chính thúc đẩy thị trường buôn bán và giết mổ thịt chó, mèo tiếp tục gia tăng.

Nhấn mạnh hoạt động buôn bán và tiêu thụ thịt động vật nuôi (chó, mèo) là một vấn đề đang ngày càng thu hút được sự quan tâm của chính quyền và cộng đồng, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Công tác đại biểu Nguyễn Tuấn Anh cho biết, quản lý động vật nuôi nói chung và quy định về phúc lợi động vật cũng là những nội dung mà các cơ quan quản lý Nhà nước đã và đang đưa ra bàn thảo. Việt Nam đã có khung pháp lý cho công tác này, tuy nhiên thực thi pháp luật vẫn còn nhiều lỗ hổng và cần tiếp tục được hoàn thiện trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Công tác đại biểu cho rằng cần tiếp tục thúc đẩy các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức, giáo dục, đào tạo, huy động sự tham gia mạnh mẽ hơn của các Bộ, ban, ngành, các tổ chức và đoàn thể trong xã hội. Điều này không chỉ giúp Việt Nam thực thi tốt các quy định về phúc lợi động vật mà còn góp phần nâng cao nhận thức cho xã hội về các mối đe dọa tới sức khỏe cộng đồng và cách phòng tránh dịch bệnh truyền nhiễm.

Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Công tác đại biểu Nguyễn Tuấn Anh phát biểu

Phó Trưởng Ban Thường trực Ban Công tác đại biểu bày tỏ ủng hộ các sáng kiến mới, hay và sáng tạo góp phần giảm thiểu những tác động tiêu cực của hoạt động buôn bán và tiêu thụ động vật nuôi như chó, mèo đối với sức khỏe và sự an toàn của xã hội góp phần xây dựng hình ảnh đất nước văn minh, hiện đại trong bối cảnh phát triển xanh, tuần hoàn và bền vững của thế giới.

Tại tham luận gửi tới tọa đàm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp thành phố Hà Nội Tạ Văn Tường nêu rõ, Hà Nội không chỉ là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học lớn của cả nước mà còn là thành phố vì hòa bình, nơi thu hút hàng triệu du khách đến tham quan, du lịch. Do đó, việc kinh doanh, giết mổ, tiêu thụ thịt chó, mèo đã tạo ra những cảm xúc không tốt đối với khách du lịch, nhất là du khách quốc tế, người nước ngoài sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Bên cạnh đó, chó mèo nếu không được quản lý, kiểm soát chặt chẽ, không được tiêm phòng đầy đủ sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bệnh dại,… và tiềm ẩn nguy cơ lây bệnh cho những người tham gia quá trình kinh doanh, giết mổ hoặc sử dụng thịt chó, mèo.

Tọa đàm có sự tham gia của nhiều chuyên gia từ các tổ chức quốc tế

Để thực hiện mục tiêu xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại trong đó tiến tới giảm trừ và chấm dứt việc buôn bán và tiêu thụ thịt chó mèo, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp thành phố Hà Nội cho rằng cần thực hiện các giải pháp phòng, chống bệnh Dại, xây dựng vùng an toàn bệnh Dại, quản lý việc giết mổ, kinh doanh và sử dụng thịt chó mèo trên địa bàn Thành phố. Đồng thời, các cấp chính quyền cần tiếp tục quan tâm tăng cường công tác thông tin, tập huấn, tuyên truyền, hướng dẫn, tổ chức bắt giữ chó thả rông, vô chủ, khuyến khích các hoạt động nhân đạo, phúc lợi động vật,…; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm trong kinh doanh, buôn bán, vận chuyển, giết mổ chó, mèo và phòng, chống dịch bệnh Dại động vật để từng bước thay đổi nhận thức của cộng đồng.

Tham gia Tọa đàm, Tổ chức Soi Dog Foundation International cung cấp các thông tin và dữ liệu khảo sát liên quan đến những tác động tiêu cực mà hoạt động buôn bán, vận chuyển và giết mổ chó, mèo mang lại đặc biệt là các vấn đề về tâm sinh lý, các vết thương vật lý, và nguy cơ lây truyền dịch bệnh đối với các nhóm đối tượng tham gia vào quá trình buôn bán và giết mổ. Theo các chuyên gia tham gia Tọa đàm, kinh nghiệm quốc tế như lệnh cấm ăn thịt chó tại Thái Lan và Philippine là những bài học mà Việt Nam có thể cân nhắc triển khai trong thời gian tới.

Các chuyên gia nhấn mạnh việc từng bước hạn chế, tiến tới loại bỏ việc buôn bán và tiêu thụ thịt chó, mèo sẽ góp phần đảm bảo sức khỏe cộng đồng

Ăn thịt chó, mèo là một thói quen bắt nguồn từ xa xưa trong xã hội. Trước mắt, tiếp tục nâng cao nhận thức và giáo dục sẽ góp phần từng bước xóa bỏ quan niệm này. Trong dài hạn, cần thiết phải triển khai những chiến dịch truyền thông thay đổi hành vi dựa trên bằng chứng khoa học, toàn diện và tập trung vào nhóm đối tượng buôn bán và tiêu thụ nhằm thay đổi và duy trì hành vi của nhóm đối tượng chính này.

Giám đốc Chương trình Thay đổi hành vi của Dự án Giảm trừ bệnh dại và không buôn bán, tiêu thụ thịt chó, mèo Bùi Thị Duyên cho biết, song song với các công cụ pháp lý, truyền thông thay đổi hành vi là chìa khóa để thay đổi văn hóa và thói quen tiêu dùng. Để thành công trong việc chấm dứt hoạt động buôn bán và tiêu thụ thịt chó, mèo, các chiến dịch truyền thông cần được thực hiện bài bản, có chiến lược, xuất phát từ việc phân tích sâu động lực, đặc điểm tiêu dùng của nhóm đối tượng mục tiêu, sau đó phân loại họ để xác định nhóm đối tượng cần tác động. Từ đó một mặt tạo ra các rào cản ngăn chặn việc thực hiện hành vi của nhóm đối tượng này, mặt khác định hướng lại hành vi tiêu dùng sang các sản phẩm thay thế khác.

Theo các chuyên gia, hoạt động can thiệp không chỉ trực tiếp tác động đến nhóm đối tượng này mà còn cần có sự tham gia của cả mạng lưới, cộng đồng sinh hoạt và làm việc của nhóm đối tượng mục tiêu và cả xã hội. Về lâu dài, điều này sẽ gia tăng sự giám sát của xã hội đối với các hành vi vi phạm và tiến tới việc toàn xã hội thể hiện một thái độ không khoan nhượng đối với việc buôn bán và tiêu thụ thịt chó, mèo.

Ngoài ra, các đại biểu tham gia Tọa đàm cũng cho rằng cần thiết phải từng bước loại bỏ việc buôn bán và tiêu thụ thịt chó, mèo, không chỉ là để Việt Nam thực hiện đúng các cam kết quốc tế về phúc lợi động vật, mà còn giúp đảm bảo sự an toàn đối với sức khỏe cộng đồng và hình ảnh quốc gia.

Minh Hùng