Tuổi cao gương sáng, góp sức xây dựng đất nước phồn vinh
Sau khi về nước, với tư cách đại biểu Quốc tế Cộng sản, đồng chí Nguyễn Ái Quốc triệu tập và chủ trì Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Hội nghị diễn ra từ ngày 10 đến 19-5-1941.
Hội nghị tán thành nghị quyết của Hội nghị Trung ương lần thứ 6 và lần thứ 7 về chuyển hướng chiến lược và sách lược. Hội nghị đề ra nhiều chủ trương, chính sách cụ thể, nhấn mạnh tầm quan trọng của vấn đề dân tộc; nhấn mạnh Đảng của giai cấp công nhân, nếu muốn tập hợp lực lượng toàn dân thì phải giương cao ngọn cờ dân tộc, phải đoàn kết hết sức rộng rãi. Theo đề nghị của đồng chí Nguyễn Ái Quốc, hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Việt Nam độc lập đồng minh (gọi tắt là Việt Minh). Các tổ chức quần chúng yêu nước chống đế quốc trong mặt trận đều lấy tên là Hội Cứu quốc, như: Hội Công nhân cứu quốc, Hội Nông dân cứu quốc, Hội Phụ nữ cứu quốc, Hội Thanh niên cứu quốc, Hội Phụ lão cứu quốc, Hội Quân nhân Cứu quốc...
Ngay sau đó, ngày 6-6-1941, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã viết thư “Kính cáo đồng bào” và “Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão” kêu gọi toàn dân đoàn kết thực hiện nhiệm vụ giải phóng dân tộc; nêu rõ vai trò, trách nhiệm của phụ lão. Người khẳng định: “Trách nhiệm của các vị phụ lão với nhiệm vụ đất nước thật là trọng đại. Đất nước hưng thịnh do phụ lão xây dựng, đất nước tồn tại do phụ lão giúp sức. Nước bị mất, phụ lão cứu, nước suy sụp, phụ lão phù trì, nước nhà hưng, suy, tồn, vong phụ lão đều gánh trách nhiệm rất nặng nề... Nước nhà lo, các cụ cùng phải lo. Nước nhà vui, các cụ đều cùng được vui”. Sau này, theo Quyết định số 772/QĐ-TTg, ngày 26-5-2006 của Thủ tướng Chính phủ, ngày 6-6 hằng năm trở thành “Ngày truyền thống người cao tuổi Việt Nam”.
Thực hiện “Lời hiệu triệu đoàn kết tất cả các bậc phụ lão” của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, từ năm 1941 đến 1945, hàng chục vạn người cao tuổi (NCT) tham gia vào tổ chức Hội Phụ lão cứu quốc để tuyên truyền ủng hộ Việt Minh, xây dựng căn cứ địa cách mạng Bắc Sơn-Võ Nhai, củng cố và mở rộng khu căn cứ Cao-Bắc-Lạng; xây dựng, phát triển lực LLVT, nuôi giấu cán bộ, làm giao thông liên lạc cho cán bộ; làm công tác binh vận, giữ bí mật các cơ sở hoạt động của Đảng, tuyên truyền chống âm mưu chia rẽ của địch; vận động thanh niên không đi lính cho thực dân Pháp, không làm tay sai cho Nhật; tích cực xây dựng lực lượng tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền.
Xác định đoàn kết NCT trong một tổ chức là yêu cầu cấp thiết của sự nghiệp cách mạng, ngay sau Cách mạng Tháng Tám thành công, nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa ra đời, vào ngày 21-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư tới các vị phụ lão kêu gọi: “Chúng ta là bậc phụ lão, cần phải tinh thành đoàn kết (chân thành đoàn kết) trước để làm gương cho con cháu ta. Vậy tôi mong các vị phụ lão ở Hà thành ra xung phong tổ chức “Phụ lão cứu quốc hội” để cho các phụ lão cả nước bắt chước và để hùn sức giữ gìn nền độc lập của nước nhà”.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Phụ lão cứu quốc hội đã được tổ chức ở các địa phương trong cả nước. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, bảo vệ chế độ dân chủ nhân dân, giữ vững nền độc lập dân tộc, NCT đã gương mẫu thực hiện và vận động con cháu tham gia diệt giặc đói, giặc dốt và giặc ngoại xâm. Vùng địch tạm chiếm, các cụ dùng mưu kế rào làng kháng chiến, vận động con cháu thực hiện khẩu hiệu “cướp súng giặc, giết giặc”, áp dụng lối đánh du kích tiêu hao sinh lực địch, tự tay đốt nhà mình thực hiện tiêu thổ kháng chiến, đối phó có hiệu quả các trận càn của địch. Vùng tự do, vùng căn cứ địa kháng chiến, các cụ hăng hái tăng gia sản xuất, đóng thuế cho Nhà nước; góp gạo nuôi quân đánh giặc, động viên thanh niên đi bộ đội; thanh niên xung phong mở đường chiến dịch. Các “Hội mẹ chiến sĩ” tích cực vận động tiết kiệm, xây dựng “Hũ gạo nuôi quân” hết lòng chăm sóc thương binh từ các mặt trận đưa về hậu cứ.
Trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, NCT đã hăng hái tham gia thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược của dân tộc: Ở miền Bắc có nhiều hội viên phụ lão tích cực tham gia xây dựng những “Cánh đồng 5-10 tấn thắng Mỹ”, với tinh thần “thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người”, “tất cả vì miền Nam ruột thịt”, “tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, giành danh hiệu “Phụ lão 3 giỏi”. Nhiều NCT còn tham gia các đội “Bạch đầu quân”, đặc biệt Trung đội lão dân quân Hoằng Hóa (Thanh Hóa) đã mưu trí, dũng cảm dùng súng bộ binh bắn rơi máy bay phản lực của Mỹ và được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen ngợi.
Ở chiến trường miền Nam, nhiều cụ đã ngày đêm đào hầm nuôi giấu cán bộ, đùm bọc, giúp đỡ quân giải phóng; tham gia đấu tranh vũ trang, đấu tranh chính trị; các bà má miền Nam tay không dũng cảm đi đầu trong các đoàn biểu tình, đòi con đang bị giam cầm, kêu gọi anh em binh lính ngụy quay súng trở về với Tổ quốc, với đồng bào... bất chấp xe tăng, lưỡi lê, họng súng của kẻ thù.
Sau ngày miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất, Hội Phụ lão cứu quốc lấy tên Hội Bảo thọ, Hội Vui tuổi già, Quỹ Thọ... để phù hợp với yêu cầu tình hình thực tiễn của đất nước, trong đó, các tổ chức hội luôn coi trọng công tác chăm sóc NCT, quan tâm, chia sẻ lúc ốm đau, hoạn nạn, chúc thọ, mừng thọ... góp phần xây dựng quan hệ tình làng nghĩa xóm, nhân ái, nghĩa tình, đoàn kết.
Trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và thời kỳ đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, NCT có nhiều đóng góp trên các lĩnh vực: Chính trị, kinh tế, văn hóa, khoa học công nghệ, an ninh, trật tự xã hội... Nhiều NCT có học hàm giáo sư, phó giáo sư, học vị tiến sĩ... NCT là nhà khoa học, chuyên gia ở nhiều lĩnh vực vẫn nhiệt huyết, phát huy kinh nghiệm, trí tuệ để tiếp tục đóng góp xây dựng, phát triển đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế. NCT đã khẳng định được vị trí quan trọng trong các phong trào thi đua yêu nước, như: “NCT thi đua làm kinh tế giỏi”, “Xây dựng Đảng, chính quyền vững mạnh”, “Xây dựng đời sống văn hóa”, “Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập” và tham gia “giữ vững chủ quyền, bảo đảm an ninh, trật tự biên giới, đất liền, biển đảo”; tham gia các hoạt động xã hội ở cơ sở, giữ chức vụ bí thư chi bộ, tổ trưởng tổ dân phố, trưởng thôn, trưởng bản, tổ hòa giải, tổ tự quản... nhất là khôi phục lại làng nghề, sản phẩm truyền thống của địa phương... đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần ổn định ở cơ sở, phát triển kinh tế-xã hội.
Quá trình cống hiến, đóng góp cho cách mạng, cho đất nước, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của đông đảo NCT Việt Nam, ngày 24-9-1994, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 523/QĐ-TTg về việc thành lập Hội NCT Việt Nam; ngày 27-9-1995, Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa VII) ban hành Chỉ thị số 59/CT-TW về chăm sóc NCT; ngày 23-11-2009, Quốc hội khóa XII ban hành Luật NCT.
80 năm qua, với tinh thần “tuổi cao chí càng cao”, “tuổi cao-gương sáng”, NCT đã sát cánh cùng nhân dân cả nước tích cực tham gia nhiều phong trào thi đua yêu nước, góp phần quan trọng vào thắng lợi trong giành và giữ chính quyền, trong kháng chiến, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; xây dựng quê hương đất nước giàu đẹp. Ghi nhận, trân trọng công lao đóng góp to lớn của NCT Việt Nam, Đảng và Nhà nước đã trao nhiều phần thưởng cao quý tặng các thế hệ NCT, như: Bức trướng thêu 18 chữ vàng “Tuổi cao chí càng cao, nêu gương sáng vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”; Huân chương Sao Vàng; Huân chương Lao động hạng Nhất... và các danh hiệu: “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”, “Anh hùng Lao động”, “Cựu giáo chức Việt Nam”...
Tự hào, phát huy truyền thống, NCT Việt Nam tiếp tục nỗ lực, phấn đấu là tấm gương sáng cho con cháu học tập; tổ chức Hội NCT phát huy trách nhiệm, chung tay cùng toàn dân thực hiện tốt các chủ trương, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, phấn đấu thực hiện tốt phong trào thi đua yêu nước và phong trào thi đua của tổ chức hội, góp phần đưa đất nước ta ngày càng phát triển phồn vinh, dân tộc Việt Nam ngày càng cường thịnh, trường tồn.